Ds. Doornenbal citeerde Duitse auteur over heimwee

Nadat vorige week het bericht verscheen dat Spruyt van plan was een tweede boek over ds. Doornenbal (1909-1975) te schrijven en dat hij daartoe op zoek zou gaan naar de bron van het beroemde citaat, kreeg de auteur verschillende reacties. Zo gaven ds. R. P. van Rooijen uit Houten en ds. M. van Kooten uit Elspeet hem verschillende tips, waardoor hij op het spoor kwam van een brochure van ds. S. van Dorp: ”De stad Gods”.

In die brochure wordt de uitspraak over het heimwee en het thuiskomen geciteerd, waarbij de woorden worden toegeschreven aan een zekere Stilling. Spruyt wist deze Stilling te identificeren als Johann Heinrich Jung-Stilling (1740-1817), medicus, oogchirurg, docent economie aan de universiteit van Heidelberg. Hij schreef diverse boeken, waaronder de vierdelige roman ”Das Heimweh”, geïnspireerd op Bunyans ”Christenreis”.

Jung-Stilling wordt gerekend tot de piëtisten. Zijn lijfspreuk was: „Zalig zijn zij die het heimwee kennen, want zij moeten thuis komen” („Selig sind die das Heimweh haben, denn sie sollen nach Hause kommen”). Zijn roman begint met deze zin, die hij al eerder als inscriptie in het vriendenalbum van een geestverwante student schreef.

Het kan dat ds. Doornenbal het werk van Jung-Stilling uit de tweede hand citeerde, maar hij kan het ook uit de eerste hand gekend hebben. Jung-Stilling was in Reveilkringen een populair schrijver, en sommige boeken van hem zijn in de negentiende eeuw in het Nederlands vertaald.

Spruyt: „Een interessante vraag is of de woorden in de denkwereld van Jung-Stilling precies dezelfde betekenis hebben als binnen het denken van ds. Doornenbal.” Maar de onderliggende visie is volgens hem dezelfde: „Volgens Jung- Stilling betekent heimwee dat er een thuisland is („Ein Heimweh muss doch eine Heimat haben”). Heimwee is geen nostalgie, maar een verlangen naar het Vaderhuis. Dat verlangen heeft ds. Doornenbal ook herhaaldelijk verwoord, met woorden waarvan de herkomst nu duidelijk is.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen