Evolutie gebaseerd op geloof?
„Geloof is het grote excuus om de noodzaak tot denken en de evaluatie van bewijsmateriaal te vermijden. Is getekend: Richard Dawkins. Gaat de stelling van de bekende Britse atheïst mogelijk ook op voor de seculiere evolutieopvatting? Dat wilde de Amerikaanse evangelist Ray Comfort weleens uitzoeken.
De inspanningen van Comfort resulteerden in een opvallende serie interviews onder de titel ”Evolution vs God”, een documentaire die in de VS veel stof deed opwaaien. BrinkTV –onderdeel van de stichting Schreeuw om Leven– en Family7 zenden de documentaire vandaag en donderdag uit met Nederlandse ondertiteling.
„Waarom ben je atheïst”, is Comforts eerste vraag aan verschillende Amerikaanse hoogleraren en studenten. „Omdat God niet bestaat”, meent bioloog ”PZ” Myers (University of Minnesota Morris). „Omdat het atheïsme het bestaan van God kan weerleggen”, reageert emeritus hoogleraar antropologie Gail Kennedy (University of California).
Ook een aantal masterstudenten bevestigt zonder omhaal dat ze atheïst zijn. „Ik geloof niet in een vent hoog in de lucht.” De meesten van hen studeren biologie, biochemie, natuurkunde of geologie.
Atheïsten geloven niet in het bestaan van God, maar dat betekent niet dat ze helemaal geen geloof hebben. „Ik geloof in evolutie”, bevestigt Myers. Voor de studenten geldt hetzelfde. „Ik ben atheïst omdat ik in evolutie geloof.”
Bovennatuurlijk
Maar wat is evolutie? In een aanpassing van soorten aan veranderende omstandigheden –vaak micro-evolutie genoemd– geloven creationisten ook. Comfort omschrijft evolutie daarom als het veranderen van dinosauriërs in vogels, apen in mensen en zoogdieren in walvissen en dolfijnen; al het leven heeft zich ontwikkeld uit één oercel – de zogeheten darwiniaanse of macro-evolutie.
De ondervraagde wetenschappers zijn er vast van overtuigd dat evolutie werkelijk heeft plaatsgehad. „Darwin toonde aan dat we voor de ontwikkeling van het leven op aarde geen bovennatuurlijke macht hoeven in te roepen”, aldus hoogleraar biologie Craig Stanford (University of Southern California).
Peter Nonacs, hoogleraar evolutiebiologie (University of California), meent dat deze processen van geleidelijke ontwikkeling nog steeds zijn waar te nemen. De evolutiegedachte is dan ook niet gebaseerd op geloof, maar op harde wetenschappelijke feiten, menen de ondervraagde studenten. „Het zijn gewoon feiten. Er zijn te veel bewijzen om die te kunnen negeren. Het is wetenschap.” Onder meer fossielen van holbewoners en dinosauriërs zouden doorslaggevend bewijs leveren voor het optreden van evolutie.
In deze redenering zijn wetenschap en evolutie onverbrekelijk aan elkaar verbonden. Maar hoe wetenschappelijk is de evolutiegedachte eigenlijk? vraagt Ray Comfort zich af.
Bewijs
„De wetenschappelijke methode is gebaseerd op het verzamelen van toetsbare gegevens die verkregen zijn door observatie en experimenten”, citeert de evangelist het tijdschrift Science Daily. Gewapend met die informatie bevraagt hij de studenten en de hoogleraren opnieuw. „Kun je me waarneembare bewijzen geven dat evolutie klopt?”
„We kunnen evolutie traceren aan de hand van het fossielenverslag in de bodem tussen 6 à 7 miljoen jaar geleden”, meent antropoloog Gail Kennedy. Maar een proces dat miljoenen jaren geleden heeft plaatsgehad, kan nu niet meer worden geobserveerd, reageert Comfort. „Evolutie is na een tijd niet meer toetsbaar”, bevestigt Kennedy.
Mensen worden nu eenmaal niet ouder dan enkele tientallen jaren. „Een te korte tijdschaal om evolutie te zien plaatshebben”, aldus evolutiebioloog Richard Dawkins. Ook Charles Darwin deelde die mening: „Evolutie gaat zo langzaam dat wij die niet kunnen waarnemen.”
Fossielen
Darwin beweerde echter ook dat de soorten in de loop van miljoenen jaren kunnen veranderen in andere soorten. Zo’n stelling komt niet zomaar uit de lucht vallen. „Kunt u daar één waarneembaar bewijs voor geven?” vraagt Comfort vervolgens aan Myers.
„Het fossiele archief laat bijvoorbeeld zien dat katten en honden dezelfde voorouder hebben, die zo’n 16 miljoen jaar geleden leefde”, is diens bescheid. „Net zoals apen in mensen zijn veranderd”, meent een student. „Maar of daar bewijs voor is?” Hij komt er niet uit. Een ander meent dat een aantal cruciale evolutieschakels tussen verschillende soorten nog steeds niet is gevonden.
Hoewel de studenten geen waarneembaar bewijs voor evolutie weten te noemen, blijkt hun vertrouwen in de autoriteit van de wetenschap behoorlijk groot. „Ik geloof in wat experts zeggen, zoals gelovigen in God geloven.” Een ander meent dat de informatie in boeken geloofwaardig genoeg is.
Maar heeft de wetenschap wel bewijs voor evolutie; bewijs dat waarneembaar en toetsbaar is? En weer komt Comfort met zijn vraag terug bij Myers. „Kunt u mij één waarneembaar bewijs geven voor darwiniaanse evolutie?” De bioloog antwoordt bevestigend. „De genetica van de stekelbaars.”
Comfort: „Wat is die vis dan geworden?”
Myers: „Verschillende soorten stekelbaars.”
Comfort: „Het bleven dus vissen.”
Myers: „Ja natuurlijk.”
Blind geloof
Opnieuw legt hij de vraag voor aan Myers. „Kunt u mij één waarneembaar voorbeeld geven dat de ene soort veranderde in een andere soort?” Myers begint te lachen. „De ene soort stekelbaars veranderde in de andere soort stekelbaars.”
Comfort: „ Maar vis bleef vis.” De evangelist is nog steeds niet voldaan.
Myers: „Neem dan ons onderzoek aan bacteriën.”
Comfort: „ Wat werden die bacteriën dan?”
Myers: „Bacteriën natuurlijk.”
Professor Craig Stanford stelt dat de darwinvinken op de Galapagoseilanden een waarneembaar voorbeeld zijn van evolutie. „Wat werden die vinken dan”, wil Comfort weten.
Stanford: „Vinken met andere genetische eigenschappen en anatomie.” Comfort: „Maar het bleven vinken?”
Stanford: „Ja natuurlijk.” Desgevraagd beweert hij duizenden voorbeelden te hebben van een waarneembare en toetsbare verandering van de ene soort in de andere. Maar wanneer de hoogleraar één voorbeeld concreet moet noemen, schiet hij hardop in de lach.
Evolutiebioloog Peter Nonacs voelt zich zichtbaar ongemakkelijk als hem die vraag wordt voorgelegd. „Macro-evolutie gaat zo langzaam dat je die niet kunt waarnemen”, brengt de hoogleraar er ten slotte uit. Ook de geïnterviewde studenten weten ten slotte geen zinnig voorbeeld te geven van waarneembare evolutie waarbij de ene soort veranderde in de andere.
Is evolutie dan gebaseerd op geloof? „Natuurlijk niet”, reageert een student. „Geloven doe je in iets wat je niet kunt waarnemen.” Comfort: „Is dat dan bij evolutie niet het geval?” De welbespraakte student lijkt door die vraag even uit zijn evenwicht gebracht. Wat aarzelend stelt hij dat evolutie een denkproces is, de uitkomst van een afweging van alle alternatieven.
Comfort concludeert dat het waarneembare bewijs voor evolutie waarbij de ene soort verandert in de andere is: vissen blijven vissen, bacteriën blijven bacteriën en vogels blijven vogels.
„Maar hoe weet je dan of evolutie werkelijk heeft plaatsgehad? Als de darwiniaanse evolutie niet waarneembaar en toetsbaar is, is het dan wel wetenschap?” De bevraagde studenten concluderen dat er sprake is van geloof. „Een blind geloof”, stelt er één. Comfort: „Wie zei er ook alweer dat geloof het grote excuus is om de noodzaak tot denken en de evaluatie van bewijsmateriaal te vermijden?”
>>brinktv.com
>>family7.nl
>>
”PZ” Myers: Zinloos gesprek
Paul Zachary ”PZ” Myers, universitair hoofddocent biologie aan de universiteit van Minnesota Morris, was niet verrast door de vragen van Comfort, schrijft hij op zijn website freethoughtblogs.com. „Hij vroeg om bewijs voor evolutie. Ik heb uitgelegd dat soortvorming bij stekelbaarzen daar een bewijs voor is; maar hij vroeg of ze vissen waren gebleven. Hij wilde echter een bewijs dat de ene soort in een andere verandert, zoiets als een hond in een kat.”
Myers vertelde dat daarvoor 60 miljoen jaar nodig zijn. „Ik stelde voor om te kijken naar fossielen. Maar Comfort verwierp dat, want hij wilde waarneembaar bewijs, en iets wat miljoenen jaren geleden is gebeurd, is niet waarneembaar. Ik zei hem dat ook fossielen en moleculair onderzoek waarneembaar zijn.”
Het is de gebruikelijke creationistische argumentatie, stelt Myers. „Comfort wijst historisch bewijs af; en het hedendaagse toetsbare bewijs is nog te gering om hem te overtuigen. Het gesprek was even zinloos als ik al had verwacht. Het beste wat ik kon doen, was zijn betoog frustreren.”
Craig Stanford: Bijbelse porno
Craig Stanford, hoogleraar antropologie en de biologische wetenschappen aan de universiteit van Southern California, typeerde de apologetische documentaire ”Evolution vs God” als een goed voorbeeld van „Bijbelse porno”, aldus de website christiannews.net. „De beelden zijn vooral bedoeld om de evangelicale christenen te prikkelen.”
Degenen die evolutie niet als feit accepteren zijn „fundamenteel irrationeel” en lijden aan „een mentale gekte”, meent de hoogleraar die bekendstaat om zijn uitgesproken atheïstische geloofsovertuiging.
Op het wekelijkse televisieprogramma ”The No God Cast Podcast” stelde Stanford dat christenen zoals Comfort het beste genegeerd kunnen worden. „Het beste kun je ze negeren, omdat ze toch voor eigen parochie preken. Hun benadering is een beetje dom: ze halen alles uit de kast om hun gemarginaliseerde opvatting te bewijzen.”
Stanford noemde de interviewer Ray Comfort een verstandige persoon. „Maar zelfs intelligente mensen kunnen zich afsluiten van kennis in bepaalde vakken.” Volgens hem zijn mensen die evolutie verwerpen „intellectueel oneerlijk”; Comfort stelde suggestieve vragen, vindt de hoogleraar.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 21 januari 2014
Reformatorisch Dagblad | 16 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 21 januari 2014
Reformatorisch Dagblad | 16 Pagina's