Veelomvattend boek tekent anglicaan Williams

Zijn afscheid vorig jaar als leider van de Anglicaanse Kerk moet een dieptepunt in zijn carrière zijn geweest. Kort ervoor stemde de generale synode van de kerk tegen het openen van het bisschopsambt voor vrouwen. Iets waarvoor de liberale Williams (63) graag ruimte gezien had. Zoals hij ook ruimte in de kerk bepleit voor de omgang met homorelaties.

Enerzijds doet het Rowan Williams tekort om zijn naam te verbinden met juist deze thema’s. De positie van de vrouw in de kerk en die van homo’s zijn onderwerpen die een sterk kerkpolitiek karakter kregen. Het eigenaardige is daarentegen dat juist in deze thema’s, maar ook in zijn omgang met kerkpolitiek, de voormalige aartsbisschop ten voeten uit getekend wordt. Williams slaagde er tijdens zijn ambtsperiode (2003-2012) niet in om de kerk op deze onderwerpen uit woelig vaarwater te leiden. De wetenschapper Williams reikte zowel progressieve als conservatieve groepen in de kerk voortdurend nieuwe gezichtspunten aan. In potentiële conflictsituaties was hij bovendien in staat volkomen ”out of the box” te denken. Toch liet hij velen in de kerk achter met de vraag of zij Williams niet begrepen, of hij hen niet.

In zijn genialiteit speelde hij ondertussen simultaan op vele schaakborden. Ondanks zijn functie als aartsbisschop, vond hij tijd om voortdurend doorwrochte theologische titels te produceren en mengde hij zich met verve in het debat over religie en secularisme in de Engelse samenleving.

In zijn publicaties slaagt Williams erin om een op het eerste gezicht ondoorgrondelijk web van gedachten en visies te spinnen. Aan het einde van ieder boek blijkt echter hoezeer die met elkaar verbonden zijn. De oud-aartsbisschop eindigt niet in vaagheid of visieloosheid, maar heeft een scope die veel breder is dan het blikveld van velen.

Daarin schuilt ook de tragiek van Williams. Hij is ontegenzeggelijk een genie. Hoewel hij de Anglicaanse Kerk verdeelder achterliet dan ze bij zijn aantreden was, pleit het voor hem dat de kerk tijdens zijn bewind nog niet scheurde. Als iemand die sterk is in luisteren naar de ander weet hij tegenstanders te ontdoen van hun harnas. Maar om ze aan zijn kant te scharen, daartoe mist Williams wat zijn opvolger Welby kenmerkt: handigheid in de ”small talk” – het cement in een sterk gepolariseerd klimaat.

In zijn boek ”Geloof in de publieke ruimte”, waarover hij morgen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en zaterdag in de oudkatholieke kerk in Utrecht lezingen houdt, toont Williams zich van zijn sterkste kant. Hij denkt buiten de geijkte kaders over thema’s als geloof en spiritualiteit, maar verrast ook in zijn definitie van de publieke ruimte. Dit begrip is door de opkomst van internet totaal van inhoud veranderd, aldus de oud-aartsbisschop.

Williams verbindt zijn opvattingen met filosofische, sociologische en theologische gedachten. Het meest concreet wordt hij in het afkeuren van het zogeheten programmatische secularisme, dat religie achter de voordeur wil houden. De Engelse theoloog bepleit juist openheid voor religieuze diversiteit in de samenleving, omdat dat goed is voor de sociale samenhang. Bovendien garandeert religie de aanwezigheid van waarden in de samenleving. Hij keert zich tegen machtsdenken in de kerk, vanuit de gedachte dat dat niet strookt met de roeping van een christen. Wel maakt hij zich hard voor een zelfstandige positie van de kerk in de samenleving.

In zijn nieuwe boek wil Williams lezers laten delen in de overtuiging van waaruit hij dergelijke ontmoetingen aangaat: dat het de moeite waard is om je als christen te laten horen. Als het aan Williams ligt, gebeurt dat niet met een wijzend vingertje, maar om de theologische elementen in maatschappelijke discussies te onthullen en het belang van religie te benadrukken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen