Steuntje in de rug voor tiener met kind

In de ruime woonkamer van buurvrouw Marian van der Kooij (zie artikel boven aan de pagina) neemt Isabel aan het eind van de middag plaats in een gemakkelijke stoel. Ze heeft weinig tijd, want over een halfuur moet ze haar zoontje José (4) uit de naschoolse opvang halen. Samen met hem heeft ze een tweekamerappartement in Talita, waar ze zelfstandig woont met begeleiding.

In een nieuw pand in een woonwijk in Houten, vorig jaar oktober in gebruik genomen, hebben tienermeiden en jonge moeders elk een eigen plek. In het complex van stichting Timon wonen ook twee gezinnen met kleine kinderen en enkele vijftigplussers: een echtpaar en een single. Zij trekken als „goede buren” met de meiden op.

De roots van Isabel liggen in Angola. Al jong verliest ze haar moeder –haar vader heeft ze nooit gekend– in het indertijd door burgeroorlog geteisterde Zuidwest-Afrika. Op 9-jarige leeftijd komt ze als alleenstaande minderjarige asielzoeker in Nederland. Ze woont enkele jaren bij een pleeggezin waarmee ze een goede band heeft. „Ik zie hen als familie. Mijn pleegmoeder noem ik gewoon moeder.”

Bevalling

Als tiener –ze zit in de derde klas van het voortgezet onderwijs– raakt Isabel zwanger van haar vriendje, met wie ze nu geen relatie meer heeft. Tijdens de zwangerschap krijgt ze een plek in een opvanghuis voor tienermoeders in Gouda, van stichting Siriz. „Ik dacht: Als ik thuis blijf wonen, ga ik te veel achteroverleunen en komt er te veel zorg op mijn moeder neer. Ik wilde mijn eigen verantwoordelijkheid nemen.”

In het opvanghuis in Gouda wordt in 2008 haar zoontje geboren. Isabel vernoemt hem naar een oom die veel voor haar heeft betekend. Al snel geniet ze van het moederschap. „In het pleeggezin had ik een zusje voor wie ik weleens zorgde. Maar nu ik zelf een zoon heb, is het totaal anders. José heeft mij volwassen gemaakt.”

Omdat Isabel graag terug wil naar de regio Utrecht, waar ze vandaan komt, verhuist ze in 2011 van het Sirizhuis naar een kamertrainingscentrum van stichting Timon in Houten. Vandaar verkast ze in oktober vorig jaar naar de volledig nieuwe locatie waar ze nu woont. „Ik heb hier een mooi appartement, met een kamer, slaapkamer, douche, keuken en toilet.”

Zaken als boodschappen doen en eten koken regelt ze zelf. Nu ze moeder is, voelt ze daarin een extra verantwoordelijkheid. „Als ik geen zin heb in eten of drinken, zou ik als ik alleen was niets pakken of klaarmaken. Nu doe ik dat wel, voor José. Ik wil goed voor hem zorgen.”

Studiepauze

Het leven als tienermoeder vergt veel van Isabel. Vijf maanden na de bevalling vervolgt ze haar schoolopleiding. „Dat was moeilijk, maar ik heb de school toch afgemaakt. Voor de zomervakantie heb ik in Utrecht de opleiding verpleegkunde, niveau 2, afgerond.”

Isabel wil verder studeren, maar heeft een studiepauze ingelast. „Ik ben nu met andere dingen bezig. Het is de bedoeling dat ik over een poosje volledig zelfstandig ga wonen, in Utrecht. Daar ben ik nu druk mee. Ik kan niet te veel dingen tegelijk. En ik wil ook tijd hebben voor mijn zoon.”

Sinds ze in Talita woont, krijgt Isabel begeleiding bij het werken aan haar persoonlijke ontwikkeling, opvoedingsvragen en praktische zaken zoals het beheren van haar financiën. „Voordat ik naar het tienermoederhuis van Siriz ging had ik nog nooit een rekening hoeven te betalen. Alles liep via mijn ouders of de voogdij-instelling.”

Hoewel ze zich onder meer op financieel terrein inmiddels aardig kan redden, zal ze ook na de verhuizing naar eigen woonruimte nog enige tijd begeleiding vanuit Timon krijgen. „Niet dat ik het zelf niet kan, maar een extra steuntje in de rug is nog wel goed. Uit mezelf vraag ik niet snel om hulp. Ik probeer me zo lang mogelijk zelf te redden.”

Hond

Dat ze nu met andere tienermoeders op hetzelfde adres woont, ervaart ze positief. „Met de één heb ik meer contact dan met de ander. Omdat ik hier het langst woon, kunnen de anderen soms dingen van mij leren. Maar ik leer ook van hen. Als we iets niet weten, kunnen we bij elkaar terecht.”

Ook met enkele oudere buren in het complex van Timon heeft Isabel goed contact. Marian van der Kooij is een van hen. „Toen ik stage liep was het voor mij op maandag lastig om José naar school te brengen en op te halen. Dat deed Marian voor me. José komt graag bij haar. Hij vindt het leuk dat Marian een hond heeft en speelt hier met plezier.”

Eén keer per jaar hebben alle bewoners van het complex een gezamenlijke barbecue. Ook is er een jaarlijks uitje voor de tienermoeders, zonder kinderen. Het christelijke karakter van Timon blijkt volgens Isabel onder meer uit de kerstviering. Ze vindt het prima dat zo’n activiteit op het programma staat. „Ik ben zelf ook christen.”

Als ze eenmaal in Utrecht woont, zal Isabel het contact met de andere tienermoeders en haar huidige buren missen, maar ze is toe aan deze volgende stap in haar leven. Grote toekomstplannen heeft ze niet. Ze richt haar aandacht voorlopig op studie, werk en de opvoeding van José. „Ik geniet ervan dat hij naar school gaat en steeds meer leert.”

Ooit hoopt ze met haar zoon naar Angola te kunnen reizen, om hem te laten kennismaken met haar vaderland. „Nederland is echt mijn land, maar ik zal Angola nooit vergeten.”

Senior als goede buur voor jonge moeders in Houten

In een wooncomplex van stichting Timon in Houten heeft Marian van der Kooij (57) een ruim appartement. Hond Max, een golden retriever, ligt in de woonkamer met open keuken rustig op de vloer. Naast de boekenkast staat een plastic doos met lego. Als kinderen van de tienermoeders die in de woonvorm van Timon verblijven bij Van der Kooij binnenlopen, hoeven ze zich niet te vervelen. Geregeld past ze op of drinkt een kop koffie of thee met een jonge moeder.

In december opende het wooncomplex –Talita– officieel de deuren. Behalve de tieners, onder wie negen jonge moeders, wonen er twee gezinnen met kleine kinderen en een paar senioren. Zij trekken als goede buren met de jongeren op.

Van der Kooij, die niet meer in het arbeidsproces zit, las indertijd in de kerkbode van de protestantse gemeente in Houten dat er 50-plussers werden gezocht voor twee appartementen. Het concept sprak haar meteen aan. „Ik ben zelf ook een alleenstaande moeder. Mijn dochter is nu 23. Vorig jaar besefte ik dat ze elk moment het huis uit kon gaan. Daarmee zou voor mij een nieuwe fase aanbreken. Ik dacht: Wat wil ik? Ik heb een aantal woongemeenschappen bezocht, omdat die vorm mij aanspreekt. Bij andere initiatieven vroeg ik me steeds af: Wat heeft deze gemeenschap mij te bieden? Toen ik over Talita las, had ik het idee dat ik ook de anderen iets te bieden heb.”

Mijn eigen ervaring als alleenstaande moeder –al was ik zelf geen tiener toen mijn dochter werd geboren– komt goed van pas. Ik weet wat het is om er alleen voor te staan, dat je bijvoorbeeld niet even spontaan met iemand kunt overleggen als je kind ziek is. Gevoelsmatig sta ik dicht bij de leefwereld van de meiden, doordat mijn eigen dochter, die inmiddels het huis uit is, nog niet zo lang geleden in de puberteit zat. Daarvan heb ik veel geleerd, vooral wat je níét moet doen”, zegt ze met een lach.

Elke omwonende heeft contact met enkele meiden. In de weekenden, als er geen professionele begeleiding in huis is, zijn ze aanspreekpunt voor de tieners bij vragen of problemen. In de loop van de week zijn er diverse geplande of spontane contactmomenten. „Ik krijg elke week bijvoorbeeld één meisje en een tienermoeder met haar kind te eten. We koken om de beurt en doen samen de afwas. Het is een leuke manier om contact te hebben.” Wat wil Van der Kooij de meiden graag meegeven? „Ga als je straks op jezelf woont op zoek naar goede buren. Hier hebben de meiden automatisch een vangnet, daar niet meer. Zonder hulp redden ze het niet.”

Na negen maanden heeft Van der Kooij geen spijt van haar keuze voor deze woonvorm. „Je verbindt je leven hier concreter met elkaar dan in een gewoon rijtjeshuis. Ik wil erin investeren de meiden te leren kennen. Vaak bied ik praktische hulp, maar het mooiste vind ik als een van de meiden me deelgenoot maakt van iets persoonlijks. Die momenten, dat ik even in hun hart mag kijken, zijn zeldzaam. Het zijn voor mij de krenten in de pap.”

Tienermoeders en senioren in één pand

Tienermoeders en vrijwilligers die samen in één appartementencomplex wonen. Dat is de formule van Talita, voorziening voor begeleid zelfstandig wonen voor meiden en (aanstaande) tienermoeders in Houten. Er verblijven zeventien bewoners tot circa 23 jaar die op weg naar een zelfstandig bestaan ondersteuning krijgen in het kamertrainingcentrum, onderdeel van de christelijke jeugdzorginstelling Timon.

Voor de vier appartementen voor vrijwilligers in het nieuwe complex, dat een jaar geleden werd geopend, wierf de instelling onder meer onder senioren. „Ouderen beschikken over tijd en levenservaring waarvan de jonge moeders en meiden kunnen profiteren”, zo motiveert Timon het concept. „Daarnaast kan het voor de senioren een actieve en zinvolle invulling betekenen van hun leven.”

In de vier appartementen wonen behalve een ouder echtpaar en een 57-jarige alleenstaande ook twee jonge gezinnen. In het contact met de laatsten zien de tienermoeders hoe andere ouders hun kinderen opvoeden en dat ze soms tegen dezelfde problemen aanlopen als zij. Elke omwonende heeft contact met een aantal tieners. De inzet van de vrijwilligers vormt een aanvulling op de professionele hulp die Timon in het kamertrainingcentrum biedt.

>>timon.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen