Sociaal plan is geen valstrik maar vangnet

Wie wil overleven, dient zich aan te passen. Voor veel ondernemers is dat juist nu bittere noodzaak. Het economische klimaat dwingt tot pijnlijke reorganisaties. Een nuchtere Zeeuwse ondernemer zei het pas letterlijk: „Als je op een dijk rijdt en een bocht ziet aankomen blijf je ook niet rechtdoor rijden.”

Ontslagen zijn pijnlijk, zowel voor werkgever als werknemer. Bij een werkgever kan het dan knagen dat hij hierin keuzes moet maken met grote gevolgen voor betrokken werknemers. Hij wil dat eerlijk en sociaal doen, recht en gerechtigheid betonen. De beste manier om dit te waarborgen is het opstellen van een sociaal plan. Immers, een sociaal plan zorgt voor rechtsgelijkheid. Er worden afspraken gemaakt tussen werkgever en werknemers die voor iedereen gelden. Niet het recht van de sterkste, maar het eerlijk verdelen van de pijn staat centraal.

Christelijke werkgevers lopen hierin voorop, zo zou je verwachten. Voor hen geldt immers dat er niet alleen juridische kaders zijn, maar dat juist morele kaders zwaar wegen. Vanuit een Bijbelse visie staat onze arbeid ten dienste van God en onze naaste. Het betonen van recht en gerechtigheid hoort een belangrijke plaats te hebben in het dagelijkse handelen. De praktijk is echter weerbarstig.

Als er in een periode van drie maanden van twintig of meer medewerkers afscheid wordt genomen, moet een werkgever de werknemersorganisaties raadplegen. Ook het met een zogenaamde vaststellingsovereenkomst –feitelijk met wederzijdse instemming– afscheid van elkaar nemen telt mee voor het aantal van twintig. De Wet melding collectief ontslag spreekt over een inspanningsplicht om tot een sociaal plan te komen. Resultaat is echter niet verplicht.

Christelijke werkgevers blijken hierin erg creatief. Soms door ontslagen een beetje te verdelen over de tijd. Soms door mensen via allerlei constructies stapsgewijs op afstand te zetten. Of door wel te onderhandelen, maar uiteindelijk toch eenzijdig een sociaal plan af te kondigen. Soms ook laat men een melding botweg achterwege.

Het is spijtig dat sommige werkgevers het sociaal plan nog steeds ervaren als een valstrik en niet zien als een sociaal vangnet. Die functie heeft het immers ook, zowel voor werknemers als werkgevers. Het biedt voor beide partijen een beetje zekerheid bij reorganisaties. Het brengt, als het goed is, ook iets in beeld van de verantwoordelijkheid en de zorg die werkgever en werknemer hebben voor elkaar. Daarmee is het sociaal plan gericht op de toekomst. Een centraal onderdeel is het begeleiden naar nieuw werk en het zorgen voor een ordentelijk afscheid. Het voorkomt willekeur en zorgt voor draagvlak en een beetje wederzijds begrip.

Al deze elementen samen zorgen uiteindelijk voor een soepele juridische afwikkeling. Dat is goed voor de portemonnee van werkgever en werknemer. Veel belangrijker is echter dat het beide partijen helpt om de blik weer snel te kunnen richten op de toekomst. Een sociaal plan sluit immers niet alleen deuren. Het opent ook nieuwe deuren, en ontsluit zodoende nieuwe mogelijkheden en kansen.

De auteur is manager communicatie bij de Reformatorisch Maatschappelijke Unie. Reageren? sociaal@refdag.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen