Sport + spel = spannend

Of een boek over sport in het fonds van Den Hertog past, ligt helemaal aan de manier waarop de schrijver het uitwerkt, zegt redacteur Marija Veldhoen.

"Over het algemeen speelt sport zelden een grote rol in onze uitgaven. Meestal blijft het bij kinderen die thuis een balletje trappen of hooguit naar hun basketbalclubje gaan. Paardensport komt vaker voor. Kennelijk ervaren onze lezers dat anders dan andere sporten.

Ik heb geen specifieke richtlijnen die ik auteurs meegeef als ze over sport willen schrijven. We beoordelen elk boek op zich. Elke auteur moet ook een eigen identiteit kunnen ontwikkelen, je moet geen situatie krijgen waarin niets kan en mag.

Aandacht voor sport in een boek kán heel functioneel zijn. Juist dit najaar verschenen er twee boeken bij Den Hertog waarbij sport een motief is. In ”De laatste slag” van Roland Kalkman, een spannend boek voor jongens vanaf 13 jaar, speelt de wedstrijdsport zwemmen een belangrijke rol. Uit het boek blijkt dat de sportwereld nou niet meteen een heel fijn wereldje is. Al ligt die kritiek er niet duimendik bovenop. Hetzelfde boek zou heel anders zijn als alles alleen maar positief was beschreven. Dat zou voor ons te ver gaan.

Voor Joris uit het eerste deel van ”SuperJoris” van Bram Kasse –een serie over een avontuurlijk jongetje in alledaagse, huiselijke situaties– draait bijna alles om voetbal. Ik heb heel bewust tegen de auteur gezegd: dat Joris dicht bij huis voetbalt past bij het serieconcept, maar het is ook verstándig. Sport als spel – dat vinden we belangrijk.”

Voor Joop Koster van uitgeverij Gebr. Koster is een kinderboek waarin het thema sport is verwerkt niet aan de orde.

„Wij richten ons op kinderboeken met een boodschap. Ik heb me nooit in het thema verdiept, omdat het me niet aanspreekt. Daarom vind ik het ook lastig om te zeggen of de combinatie van een christelijk kinderboek en het thema sport een goede is. Ik zie bij andere uitgevers weleens zoiets verschijnen, maar ik heb die boeken nooit gelezen. Erop tegen ben ik in ieder geval niet bij voorbaat.

Waar voor ons de grens zou liggen, kan ik ook niet zeggen. Zou dat dan moeten zijn: sport op zondag? We willen niet vooraf regels gaan stellen aan een auteur, want dan zouden we hem belemmeren in zijn creativiteit en fantasie. Maar nogmaals: het is gewoon niet aan de orde. Ik zou niet weten hoe ik zo’n boek in ons fonds zou moeten inpassen. Het hoort niet thuis in ons assortiment.”

Topsport kan een plaats hebben in christelijke kinderboeken, vindt Peter van Dijk van uitgeverij De Vuurbaak. Als er maar een eerlijk beeld van wordt gegeven.

„Met het boek ”De gouden wissel” van Rob Visser hebben wij een keer geprobeerd om het thema sport op de kaart te zetten. We wilden iets met voetbal doen vanuit de gedachte dat dat een aansprekend thema zou zijn. Voor veel kinderen is de sportwereld een droom. Dat boek is niet zo aangeslagen, er zijn weinig exemplaren van verkocht. En dat terwijl het toch een leuk boek was, het zag er ook goed uit. Of dat aan het thema te wijten is of een andere oorzaak heeft, is moeilijk te zeggen. Het heeft ons wel verrast, want we zien wel dat veel kinderen met sport bezig zijn.

Verder doen we op dit moment niets met het thema sport en spel. Onze schrijvers gaan aan de slag vanuit hun eigen belevingswereld en interesses. Dat werkt beter dan hun een thema, zoals sport, opleggen.

Maar dat neemt niet weg dat ik sport een goed thema vind voor christelijke kinderboeken. Belangrijk daarbij vind ik dat boeken niet liegen over de werkelijkheid. Topsport kan in christelijke kinderboeken een plaats hebben, maar wel op een eerlijke manier. Als de sportwereld wordt neergezet als een soort walhalla en de sport als het enige waar het in het leven om draait, zeg ik: nee. Maar als de schrijver laat zien dat het christelijk leven uiteindelijk draait om het liefhebben van God boven alles en de naaste als zichzelf, dan zie ik geen enkele reden waarom topsport geen plaats zou kunnen hebben in een christelijk kinderboek.”

Aukelien Wierenga, uitgever bij Columbus (uitgeversgroep Jongbloed), zoekt graag naar een diepere laag in de boeken die ze uitgeeft. Ook als het voetbalboeken zijn.

„Christelijke kinderboeken en sport, dat kan een lastige combinatie zijn. Het is moeilijk om een boek met zo’n thema een levensbeschouwelijke component mee te geven, omdat het snel gekunsteld wordt.

Aan de andere kant: ik werk met christelijke auteurs en zij schrijven over wat hen beweegt. Vaak geven ze hun boek als vanzelf iets mee over God en geloof. Soms gaat het iets minder diep, over vriendschap, eerlijkheid of pesten bijvoorbeeld. Dat kan wat mij betreft ook.

Wij geven bijvoorbeeld de serie ”Superfriezen” uit, van Corien Oranje, over een jongetje dat voetbalt bij de voetbalschool van sc Heerenveen. Die boeken gaan ook over heimwee, over een opa in het ziekenhuis en over hoe het is om te gaan sterven. Ik vind dat een knappe combinatie.

Sportseries van algemene uitgevers zijn vaak heel plat. Ze gaan alleen over sport, vrienden, wedstrijden – dat soort dingen. Ik doe graag meer, al is het geen must bij elke afzonderlijke titel. In elk geval houd ik bepaalde dingen in mijn achterhoofd als ik een manuscript lees. Omdat we een brede doelgroep hebben. Als een van mijn auteurs over wedstrijden op zondag zou schrijven, dan zal ik zeggen: liever niet. Maar de auteurs met wie ik werk maken vaak zelf al andere keuzes.

Ook als een boek over voetbal of over paarden gaat –bij paarden denk ik aan de boeken van Jeanette Molema– kun je een kind goede dingen meegeven. Bovendien vind ik het belangrijk om mee te denken over hoe we kinderen aan het lezen krijgen. Sommige kinderen die niet snel een boek zullen pakken, gaan wel lezen als het over voetbal gaat. Verhalen over sport kunnen een opstapje zijn naar meer.”

>>kinderboekenweek.nl >>christelijkekinderboekenmaand.nl

„Sporten is een superthema, ook voor christelijke kinderboeken. Volhouden, je richten op je doel: je vindt het gewoon terug in de Bijbel. Soms schrijf ik over het geloof in mijn voetbalboeken, soms niet. Ik draai nergens om heen, maar ik ga ook niet geforceerd de Bijbel erbij halen als het verhaal daar niet om vraagt.”

Corien Oranje, schrijver van kinderboeken, waaronder de serie ”Superfriezen”

„Sport is fantastisch om over te schrijven. Alles zit er in: van vriendschap tot jaloezie, van teleurstelling tot triomf. Maar er zijn grenzen. Ik zou SuperJoris nooit op ballet sturen. Alhoewel, dat moet wel een dolkomisch avontuur opleveren... Als christen kun je met het thema prima uit de voeten. Vraag je maar eens af: Welke aspecten van sport sluiten goed aan bij mijn christen-zijn en welke aspecten schuren juist?”

Bram Kasse, auteur van onder meer ”SuperJoris en de bal die de hik had”

„Ik zou niet zo gauw schrijven over iemand die naar de kerk gaat én aan wedstrijdsport doet. Kinderen worden daar erg gepusht om hogerop te komen, en dan kom je algauw bij de zondagssport terecht. Ook vind ik de sfeer rond sportwedstrijden negatief: er zijn vaak ruzies langs de kant. En dat terwijl sport gezellig zou moeten zijn.”

Lena Visser-Oskam, schrijver van onder andere de kinderboekenserie over Marleen

„Ik associeer sport primair met recreatie en dank God dat Hij het leven zo afwisselend heeft gemaakt dat we van ontspannende sportactiviteiten kunnen genieten. Sport in een kinderboek mag best wel iets van prestatiedrang in zich hebben, dat kan namelijk functioneel zijn in een conflict. Uitwassen zou ik niet zo gauw een plek willen geven in een verhaal voor de jeugd.”

Rob Visser, auteur van onder andere ”De gouden wissel”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen