Waarde van Koran is vooral kwestie van eer

Welk teken of wonder wijst erop dat Mohammed een profeet was? Dat hij als ongeletterde de openbaring van God in indrukwekkend Arabisch doorgaf, zo luidt het klassieke antwoord van moslims op deze vraag. Het Arabisch van de Koran mag dan moeilijk te doorgronden zijn, de zangerige recitatie bekoort veel moslims. Vooral tijdens de islamitische vastenmaand klinkt die in de moskeeën. De ramadan is namelijk ook de maand van ”de neerdaling van de Koran” op Mohammed.

De waardering van de Koran heeft dus te maken met de erkenning van Mohammed als profeet. In de soera’s 2 tot en met 5 is te lezen over discussies met de Joden van Medina over de vraag of zij Mohammed zouden moeten erkennen als profeet. Nauwkeurige bestudering van die teksten geeft de indruk dat hen niet wordt verweten dat ze de eerdere Schriften zouden hebben vervalst. De beschuldiging is dat de Joden in hun gesprekken met Mohammed de waarheid verdraaien door te verbergen dat deze Schriften de komst van Mohammed hebben voorzegd. Concrete verwijten van vervalsing van de Bijbeltekst komen eigenlijk pas echt naar voren na de 10e eeuw. Sindsdien stellen moslims vrij algemeen dat de Koran de eerdere geschriften (Thora, Psalmen en Evangelie) vervangt.

Betrouwbaarheid

We kunnen moslims die de Bijbel bekritiseren erop wijzen dat er voor de betrouwbaarheid en oorsprong van de tekst van de Koran veel minder historische bewijzen zijn dan voor die van de Bijbel. Als de Bijbel onbetrouwbaar is, komt overigens ook een groot deel van de Koran in de lucht te hangen. Veel van de historische gebeurtenissen waar de Koran naar verwijst, kun je namelijk alleen begrijpen vanuit de Bijbel. De alternatieve evangeliën die moslims aandragen zijn historisch niet serieus te nemen als vervanging voor de Bijbel.

Het inhoudelijke gesprek over de betrouwbaarheid van de Bijbel is zinvol. Maar het is goed om de historische gevoeligheid rondom de erkenning van Mohammed serieus te nemen. Mohammed verhief de Arabieren volgens moslims van een plaats buiten de heilsgeschiedenis en in de marge van omringende culturen die op hen neerkeken, tot de dragers van Gods woord. Ze kregen de belofte succesvol te zullen zijn waar anderen gefaald hadden. Dit raakt bij moslims nog steeds een gevoelige snaar. Al zijn veel moslims geen Arabier, velen voelen zich nog steeds gemarginaliseerd door het christelijke Westen.

De discussie over het gezag van de Koran heeft dus te maken met de erkenning van Mohammed als profeet en met de eer van de Arabische gemeenschap.

Verkiezing

Daarom is het zinvol om met moslims te zoeken naar een dieper begrip van Gods verkiezing van Israël. Waarom zou de hele wereld zich op de openbaring via de profeten uit dat ene volk moeten richten? Waarom zou iedereen alleen via het geloof in die Ene uit het Joodse volk behouden kunnen worden? Moslims hebben het moderne gelijkheidsprincipe aan hun kant als ze daartegen protesteren en met een beroep op Abraham benadrukken dat iedereen een eerlijke kans moet krijgen op grond van de bereidheid de wetten van God te houden.

Met verwijzing naar Romeinen 9 kunnen we in antwoord daarop om te beginnen vragen of wij tegenover God wel in de positie zijn om deze vragen te stellen. Als we als mensen zonder uitzondering schuldig staan tegenover God, zijn we aan zijn vrije genade overgeleverd of en hoe Hij ons opzoekt. Heeft Israël dan geen voordelen gekregen boven andere volken? Jazeker, zegt de apostel. En de Bijbel licht ook een tipje van de sluier op, waarom God dit kleine, verachte volkje gekozen heeft: „Het onaanzienlijke van de wereld, en het verachte heeft God uitverkoren, en wat niets is, om wat iets is teniet te doen, opdat onze roem alleen in Jezus Christus zou zijn.” (1 Korinthe 1)

Wie die woorden van God krijgt toevertrouwd heeft niet alleen een voordeel, maar ook een extra grote verantwoordelijkheid. Oude en Nieuwe Testament zijn uiterst kritisch over de gemeenschap aan wie God zich bekend heeft gemaakt. Kritischer dan de samenleving vandaag over de kerk is en kritischer dan de moslimgemeenschap over het ‘christelijke’ Westen is. Waar God zichzelf het duidelijkst bekendmaakt, komt er ook het meest uitgesproken verzet. De Bijbel laat zien dat er in die lange geschiedenis van God met mensen slechts Eén is die de wet van God vervult. Christus deed dat niet alleen in de plaats van het Joodse volk, maar met het oog op alle volken.

Zo mogen we moslims uitnodigen al Bijbellezend te ontdekken dat de Bijbel Israël noch het christendom verheerlijkt. Wie vooroordelen opzijzet en zich eraan waagt om de Bijbel te lezen, ontdekt dat wat het Evangelie van Jezus Christus betreft, niemand een tweederangs burger behoeft te zijn. De deur staat open voor alle volken. Om erbij te mogen horen, zijn geen nieuwe profeten of boeken nodig. Als ik samen met moslims de Bijbel lees, probeer ik daarom de uitdrukkingen ”jullie” tegenover ”wij” niet te gebruiken. In plaats daarvan spreek ik in navolging van de apostelen liever over ”wij tegenover God”. De Bijbel spreekt hen op gelijke manier aan als mij.

Bijbellezen

Het kan zijn dat het genadekarakter van Gods verkiezing en verzoening in Jezus Christus verzet blijft oproepen wanneer we met moslims de Bijbel lezen. Dat ze de genadige God ontmoeten en zich aan Hem overgeven, ligt niet in onze hand, maar blijft het werk van de Heilige Geest. Wel mogen we alle kansen benutten om hen vertrouwd te maken met de Bijbel.

Als we moslims willen motiveren om de Bijbel te lezen, is het zelden behulpzaam om daar in positieve of in negatieve zin de Koran bij te gebruiken. Zeker niet wanneer we zelf geen moslimachtergrond hebben en onvoldoende kennis hebben van de exegese van de Koran. Veel islamcritici houden er ook te weinig rekening mee dat bij de bepaling van de leefregels voor een moslim veel meer komt kijken dan alleen de Korantekst. De latere traditieverzamelingen spelen een grote rol, evenals de verschillende wetsscholen. Kritiek moet wel goed onderbouwd zijn. Het moet ook niet het eerste zijn wat moslims van ons horen. Christenen zijn in de eerste plaats geroepen om moslims in hun omgeving te bemoedigen om de Bijbel tot zich te laten spreken.

Ds. C. W. Rentier, predikant-directeur van de stichting Evangelie & Moslims.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen