Verlangen naar herkenning over kerkmuren heen

Het COGG werd in 1963 opgericht, na een periode van (soms moeizaam) aftasten en verkennen door leden van de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Gemeenten en de Gereformeerde Bond. „Er was in de naoorlogse tijd sprake van een vernieuwingsverlangen in de kerk, de wens om elkaar niet te passeren als schepen in de nacht, maar elkaar te zoeken”, aldus voorzitter ds. Van der Kraan, hervormd predikant in Urk. „Men stuitte toen al op de gezamenlijke uitdaging van de secularisatie en het jeugdprobleem. Het waren zaken die alle kerken aangingen.”

Drs. Kole: „In het begin waren vooral de Christelijke Gereformeerde Kerken de drijvende kracht. Het was een kerkverband dat een middenpositie innam en geen interne conflicten kende zoals de vrijgemaakten. Ook de Gereformeerde Gemeenten toonden hun belangstelling om mensen te sturen, in de personen van ds. A. Verhagen en ds. H. Rijksen. Er was bereidheid om naar elkaar te luisteren en de behoeften op elkaar af te stemmen.”

Het COGG werd regelmatig met pijnlijke kerkelijke vraagstukken geconfronteerd, zoals de ontwikkelingen in de Gereformeerde Kerken die eindigde met het royeren van dit kerkverband in 2001. Ook het Samen-op-Wegproces leidde tot veel spanningen. Het COGG heeft enkele keren een gesprek met het moderamen van de Protestantse Kerk in Nederland gehad, maar dat bleef vooral formeel met weinig inhoudelijke betekenis, stellen de beide bestuursleden met enige spijt vast.

Hoogtepunt in de geschiedenis van het COGG was de Ecclesiologische Consensus van 1996, een samenvatting van wat de Bijbel zegt over gemeente en kerk. In de geschiedenis van het COGG deden onder meer de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt hun intrede (in 2005). De Gereformeerde Gemeenten stelden zich daarentegen steeds gereserveerder op; de synodes wezen in 2004, 2007 en 2010 een verzoek om een oriënterend gesprek af.

Het COGG wenst een platform van onderlinge ontmoeting te bieden, maar wil volgens zijn statuten op lange termijn toch een basis leggen voor gesprekken over kerkelijke eenheid. Ligt hierin niet een spanning?

Ds. Van der Kraan: „Het COGG is een platform waarop men elkaar ontmoet, niet om concrete voorstellen voor kerkelijke eenheid uit te werken. Het zoekt naar wat op persoonlijk en informeel niveau mogelijk is. Dat is overigens altijd een kenmerk geweest van het COGG, wat tegelijkertijd ook iets verlammends had. De afgevaardigden zaten er niet met een specifiek kerkelijk mandaat. Misschien zijn we wat te vriendelijk geweest, maar we konden niet anders gezien de aard van de afvaardiging en het karakter van een platform.”

Drs. Kole: „Eenheid is niet het belangrijkste, maar wel de onderlinge ontmoeting, en wel met betrekking tot de zaken die alle kerken aangaan. Het element van bezinning speelde een belangrijke rol op COGG-conferenties. De verlamming is overigens ook terug te voeren op de ontwikkelingen binnen de kerken, de spanning in de Gereformeerde Kerken en het Samen-op-Wegproces. Bovendien, de lidkerken hadden hun officiële raden en deputaten voor kerkelijke eenheid die veel met elkaar vergaderen, en nog steeds. Maar anderzijds hebben de afgevaardigden van het COGG gerapporteerd naar hun kerken; de mandaten werden verlengd, waardoor kerken met elkaar in gesprek bleven.”

Ds. Van der Kraan: „Het COGG is wel een katalysator geweest in het stimuleren van kerkelijke contacten. Als platform hebben we niet het gereedschap om kerkelijke samenwerking gestalte te geven, in de zin van het zoeken naar gestructureerde kerkelijke eenheid, wel kunnen we deze samenwerking stimuleren op persoonlijk niveau. Dat is de zwakte maar ook de kracht van het COGG. De kerkelijke structuren hebben we echter wel nodig om de dingen open te houden, anders verzandt alles. Het is de vraag of we instituten bij elkaar moeten brengen. We hebben gezien welke ellende dat in 2004 teweeg heeft gebracht.”

Het COGG blijft voor de buitenstaander een onschuldige praatclub, soms ook te weinig zichtbaar.

Ds. Van der Kraan: „In de praktijk werden we soms ook in de wielen gereden door andere initiatieven, zoals de nationale synode, die opereert in dezelfde doelgroep als het COGG. Men wist ons moeilijk te vinden.”

Drs. Kole: „In Den Haag wist men ons kennelijk wel te vinden toen we destijds uitgenodigd werden door premier Balkenende. We waren ook aanwezig in Utrecht bij het 25-jarig huwelijksjubileum van koningin Beatrix en een herdenkingsbijeenkomst van de Unie van Utrecht, georganiseerd door de vereniging In Vrijheid Verbonden (IVV). Sommige leden van het COGG participeren als gastlid in de Raad van Kerken in Nederland en stellen daarin hun thema’s aan de orde.”

Het COGG beslaat slechts een deel van de gereformeerde gezindte. Jammer?

Drs. Kole: „Ja, jammer dat vooral de rechterflank niet is vertegenwoordigd – de Gereformeerde Gemeenten, de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de Oud Gereformeerde Gemeenten. Deze kerken slaan daarmee de plank mis. Aanwezigheid wil zeggen dat je weet welke ontwikkelingen er in de andere kerken spelen en dat je in het gesprek met de ander ook de gelegenheid hebt je eigen inbreng geven. Het is al een geweldige zegen als karikaturen van elkaar verdwijnen. Die verantwoordelijkheid zouden, bijvoorbeeld, de Gereformeerde Gemeenten op zich moeten nemen, door waarnemer te worden.”

Ds. Van der Kraan: „Als je vindt dat het COGG te breed is, kan dat ook komen doordat je zelf op een smalspoor zit. We hebben elkaar hard nodig om gereformeerd te blijven. Het ”reformata semper reformanda”, de kerk van de Reformatie moet steeds gereformeerd worden, is niet maar een wandtekst. ”

Het COGG bestaat vijftig jaar. Overwogen om te stoppen?

Ds. Van der Kraan: „Die vraag hebben we zeker gesteld. Anderzijds kun je zeggen: als iets vijftig jaar bestaat, heeft het toch zijn bestaansrecht bewezen en laten zien dat het waardevol is geweest. Hoe zou de gereformeerde gezindte eruitgezien hebben als het COGG er niet was geweest? Er is geen tweede platform als dit. Maar we kunnen het ons niet permitteren om op de oude manier door te gaan, in een te grote vrijblijvendheid. Daarom proberen we in een nieuw visiedocument kerken in de regio bij elkaar te brengen. In deze tijd waarin de geestelijke crisis zo groot is, kan het niet anders zijn dan dat we als kerken onze krachten moeten bundelen. Peilen we deze geestelijke crisis wel goed, die alle kerken betreft?”

Drs. Kole: „Het is de dood in de pot als een kerk navelstaart. Een kerk kan niet vruchtbaar en dienstbaar zijn aan de samenleving als zij alleen met zichzelf bezig is. Vergeet niet dat de kerk steeds kleiner wordt en de wereld de kerkelijke verdeeldheid niet begrijpt. Daarom is de boodschap van het COGG alleen maar urgenter geworden.”

COGG viert vijftigjarig bestaan met conferentie en boek

Het Contactorgaan Gereformeerde Gezindte (COGG) bestaat vijftig jaar. Dat wordt vandaag in Putten gevierd met een conferentie onder de titel ”Samen met alle heiligen. Hoe katholiek is de gereformeerde gezindte?” Op deze dag vindt de presentatie plaats van het boek ”Verscheurd verlangen. De gereformeerde gezindte nu en in de toekomst”, met bijdragen van prof. dr. F. A. van Lieburg, mevr. M. Hofman, ds. P. D. J. Buijs, ds. A. de Snoo, ds. W. Visscher, ds. A. J. Mensink en ds. P. L. D. Visser. In het COGG participeren de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), de Confessionele Vereniging in de PKN, het Confessioneel Gereformeerd Beraad in de PKN, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, de Nederlands Gereformeerde Kerken, de voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland (VGKN) en twee leden van de Gereformeerde Gemeenten op persoonlijke titel (drs. I. A. Kole en A. de Visser).

Op naar regionaal convent van gereformeerde kerken  

Het COGG wil een regionaal convent van gereformeerde kerken oprichten. Dat staat in een missiedocument dat vandaag in Putten wordt gepresenteerd. Middel is het stimuleren van ontmoetingen van kerken van gereformeerd belijden op classicaal niveau. Een christelijke gereformeerde classis is al benaderd om als gastheerclassis op te treden. Deze classis wordt verzocht zo breed mogelijk kerkenraden uit verschillende kerkverbanden uit te nodigen die dezelfde grondslag hebben. Het COGG wil verder ontmoetingen beleggen tussen theologen in opleiding van diverse gereformeerde kerken, zodat ze elkaar kunnen gaan herkennen als gereformeerde belijders.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen