Gaat Rutte reformeren?

Zo’n 25 jaar terug, in de tweede helft van de jaren tachtig, werd er in politiek Den Haag lustig gediscussieerd over de omvang van de overheidstaak. Het takenpakket van Vadertje Staat was uit z’n voegen gebarsten. Van links naar rechts lieten politieke partijen zich uit over de gewenste afslanking van het overheidsapparaat. Die werd beoogd door privatisering en verzelfstandiging van rijksdiensten, zoals de PTT en de NS.

De geschiedenis lijkt zich de laatste jaren te herhalen, maar dan in een andere vorm. De heren en dames politici praten nu niet zozeer over dereguleren en privatiseren. Wel hebben ze de mond vol van een terugtredende overheid en zelfredzame burgers. De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) uit 2006 zou je kunnen zien als de eerste zwaluw. Maar één zwaluw maakt nog geen zomer. Dat weten ze in Den Haag maar al te goed. Dus kwamen er meer hervormingsvoorstellen van dezelfde snit, betrekking hebbend op bijstand, jeugdzorg en sociale werkvoorziening.

Het reformrecept van de Haagse beleidsmakers bevat ruwweg de volgende ingrediënten: men neemt een regeling waar nogal wat geld in omgaat. Eerst haalt men zo’n 20 procent van het budget af. Vervolgens past men de wetgeving op onderdelen aan, zodat gemeenteambtenaren die zouden kunnen uitvoeren. Daarna manoeuvreert de minister het wetgevingspakket door de Tweede en de Eerste Kamer der Staten-Generaal, om ten slotte de inhoud van het geheel bij ruim 400 Nederlandse gemeenten over de schutting te kieperen. In Haags jargon heet dit ”decentralisatie”. De werkelijkheid is dat de nationale overheid vooral bezuinigt via de gemeenten.

En, merkt u als belastingbetaler er al iets van? Als ik me niet vergis, is het effect tot nog toe vooral een stijging van gemeentelijke belastingen. Verder valt alom in den lande waar te nemen dat gemeentebestuurders op zoek zijn naar vrijwilligers die mantelzorg kunnen verlenen en aantrekkelijke buurtactiviteiten mee willen helpen organiseren. Op zichzelf is daar natuurlijk niets mis mee. Waarom zou een gemeente geen beroep mogen doen op de welwillendheid van haar inwoners? Dat stimuleert de betrokkenheid van mensen op elkaar en de hechtheid van de samenleving. Een ontwikkeling die valt toe te juichen in tijden van individualisering en verbrokkeling van maatschappelijke verbanden.

Tegelijk gaat het nog steeds grondig mis bij de Haagse hervormingsoperaties. De nationale rekenmeesters van het Centraal Planbureau (CPB) laten in hun vóór Prinsjesdag uitgelekte Macro-Economische Verkenning weten dat de laatste vijftien jaar de collectieve lasten (belastingen en premies) met ruim 20 miljard euro zijn gestegen. Twee derde hiervan komt voor rekening van de Zorgverzekeringswet (plus 14 miljard). Daarnaast zijn vooral belastingen op productie en import gestegen (plus 13 miljard). Hiertegenover staan lagere inkomstenbelastingen (min 4 miljard) en een reductie van overige belastingen (min 3 miljard). Het leeuwendeel van de lastenstijging is trouwens van de laatste vier jaar.

Voor een lastenverlichting moeten we terug naar 2001. Het ging ons land voor de wind. Het paarse kabinet van Kok was toen zo onverstandig om daar een overbodige schep bovenop te doen. Oververhitting van de economie dreigde. De waarschuwingen waren niet onterecht, getuige de hogere inflatie in de jaren 2002 en 2003. Intussen is een van de zure vruchten wel dat het huidige paarse kabinet van Rutte en Asscher in tijden van economische crisis extra moet bezuinigen. En het verzwaart ook nog de lasten. Waren ten tijde van de kabinetten-Kok de socialisten verkapte liberalen, vandaag blijken de liberalen vermomde socialisten.

Verbaast u zich nog over het geringe vertrouwen van kiezers in politici in het algemeen en dit kabinet in het bijzonder? Een overheid die meer dan 40 procent van ons nationaal inkomen verbruikt, treedt niet terug, maar beperkt de vrijheid en belemmert de zelfredzaamheid van gezinnen en bedrijven. Hoog tijd dat Rutte gaat reformeren!

De auteur is directeur van de Guido de Brès-Stichting, het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen