De kostprijs van het zendingsideaal

In het kader van dit jubileum heeft de GZB auteur Joke Verweerd gevraagd een roman te schrijven om het werk van de zending en het leven van zendingswerkers dichterbij te brengen.

”Retour Rantepao” gaat over Wouter en Ine van Appeldoorn en hun dochter Mirjam, een zendingsgezin dat in het verleden acht jaar in Rantepao in Torajaland woonde en werkte. Daar werd ook hun zoontje Daniël geboren, die vanwege een hartafwijking na twee jaar overleed. Overmand door verdriet lukte het Ine niet meer om in Rantepao te blijven en het gezin keerde terug naar Nederland.

Terug in Nederland hebben ze alle drie moeite om het leven weer goed op te pakken en komen ze niet los van de periode in Torajaland, die zo hun leven bepaald heeft. Wouter heeft het dubbele gevoel dat hij graag in Rantepao was gebleven, maar nu voor z’n vrouw moet zorgen. Bij hem leeft de vraag wat het resultaat is geweest van zijn werk in de zending en wat zijn bijdrage heeft kunnen zijn.

Ine blijft despressief, voor haar is elke dag er een die ze moet zien te overleven. Toch brengt de uitnodiging om een lezing over Rantepao te houden ruimte om verder dan haar eigen ervaringen te kijken. Ook dochter Mirjam lukt het niet om zich in Nederland thuis te voelen. Ze blijft met één been in Torajaland staan en kan zich hier niet hechten. Na verschillende relaties ontmoet ze Jeroen, van wie ze ongewild zwanger raakt.

Kosten

Een reis naar Rantepao om de plaats van haar jeugd terug te zien, werkt helend voor haar en helpt haar keuzes te maken en haar nieuwe situatie te aanvaarden.

Het thema dat in het boek centraal staat is de vraag: ”Wat mag de Boodschap je kosten?” Het is de vraag die Ine bezighoudt en die ze kiest als thema voor een lezing die ze moet houden. Met roepingsbesef en idealen gaan zendingswerkers naar het veld, met verlangen om in dienst van hun Zender het Woord door te geven. Maar hoe verloopt dat in de praktijk? Wat als er ziekte komt, als idealen niet verwezenlijkt kunnen worden? En welk effect heeft het verblijf van een lange tijd in het buitenland op een zendingswerker en z’n gezin? Welke vervreemding ervaren zendingswerkers na terugkeer in het thuisland? Niet alleen het gezin Van Appeldoorn, maar ook hun pleegzoon Firman uit het Indonesische Toraja ervaart dat hij allerlei zaken op moet geven als hij z’n roeping volgt. Hij vertrekt naar een afgelegen gebied in Indonesië om daar als evangelist te gaan werken.

De hoofdstukken zijn afwisselend vanuit het perspectief van Wouter en Mirjam geschreven. Daarnaast zijn er de verschillende tijdlagen van verleden en heden. Deze structuur biedt de schrijver de mogelijkheid om veel informatie door te geven en op deze manier kan de lezer ook de belevingswereld van de verschillende personen en de sfeer in Indonesië ervaren. De tocht van Rantepao naar het binnenland van Indonesië maakt hij als het ware zelf mee.

Oude gewoonten

In de flashbacks en in beschrijvingen van gebeurtenissen in het verleden krijgt de lezer veel informatie over het werk van de zending, maar ook in de beschrijving van de reis van Mirjam komt dit uitgebreid aan de orde. De rol van de zending is vooral ondersteunend, ten dienste van de lokale kerk. In deze roman proeft de lezer de worsteling hoe om te gaan met oude gewoonten die nog in stand worden gehouden, zoals de begrafenisceremoniën en voorouderverering. Mooi is de beschrijving van de persoon van Firman, hoe hij er alles voor over heeft om zijn roeping te volgen en de Heere te dienen, al vraagt dat grote offers van hem.

Joke Verweerd heeft een prachtige roman geschreven. Het verhaal brengt het werk van de zending dichterbij, inclusief de onthechting die veel teruggekeerde werkers kunnen ervaren. Het is knap dat ze zich in zo korte tijd zo in dit onderwerp heeft kunnen verdiepen.

Toch roept het boek bij mij ook wel vragen op. Hoewel het realiteit is dat zendingswerkers na terugkeer van het zendingsveld vervreemd kunnen raken van hun achtergrond, schetst Verweerd een gezin waarin de gemiddelde lezer van de achterban zich niet snel zal herkennen. Ook wordt de geloofsbeleving te vaak beschreven als alleen een lijntje naar Boven. Daartegenover wordt de geloofsbeleving van pleegzoon Firman en zijn verlangen om naar het Woord te leven weer heel mooi getekend.

Kinderboek

Naast de roman ”Retour Rantepao” heeft de schrijfster ook het kinderboek ”De jongen met de vechthaan” geschreven. Daarin vertelt ze het verhaal van de kinderjaren van Mirjam en Firman. Het is een mooie combinatie, die in het kader van het jubileum de wereld van de zending bij een breed publiek onder de aandacht brengt.

Boekgegevens

Retour Rantepao, Joke Verweerd; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, 2013; ISBN 978 90 239 9435 0; 376 blz.; € 19,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen