Overheid moet zich richten op haar kerntaken

Al enkele jaren verkeert ons land in een economische recessie. Waar in 2008 nog gehoopt werd dat de terugval slechts van korte duur zou zijn, lijkt het einde nog steeds niet in zicht. Per maand gaan honderden bedrijven failliet, de werkloosheid stijgt al twee jaar met 12.000 werklozen per maand en huizen staan financieel onder water door het instorten van de huizenmarkt. De lijst met problemen is lang. Hoe komen we hieruit? „Bezuinigen!” roept de ene econoom. „Juist nu moet je investeren in de economie”, zegt weer een ander.

Van belang is het om eerst helder te hebben dat er onder economen grofweg twee verschillende denkscholen bestaan. De zogenaamde Oostenrijke school staat voor een vrije markt en is tegen collectivisme en overheidsingrijpen in de economie. Tot deze school behoorde de bekende econoom Friedrich von Hayek. Geheel anders denken de volgelingen van de Engelse econoom John Keynes, waar ir. Jongeneel aan refereert. Keynes zag juist een grote rol voor de overheid weggelegd in de economie.

Hij was de mening toegedaan dat de overheid met grote publieke werken de economie een stimulans kan geven. Tot eind jaren 70 zijn Keynes’ ideeën van grote invloed geweest op het economisch beleid in de westerse landen. Daarna kwam er ruimte voor de Oostenrijkse school. Tot vandaag zijn de verschillende inzichten van deze groepen uiterst actueel. Beide zijn terug te vinden in de Nederlandse politiek. Jongeneel ziet meer in investeren, om zo de economie weer op gang te helpen. Hij beschouwt de straffe bezuinigingen van de regering als een bedreiging van de wijsheid. Daarin verschillen wij van mening.

Ten onrechte bestaat de indruk dat er door de laatste kabinetten, en dan met name het kabinet-Rutte II, minder uitgegeven is. Sinds 2006 zijn de uitgaven van de rijksoverheid met ruim 23 procent gestegen, terwijl het bruto binnenlands product slechts met 10 procent is gegroeid. De overheid bezuinigt op sommige posten, maar over de hele linie geeft zij dus steeds meer uit. Daarmee komen we bij de kern: de overheid heeft een uitgavenprobleem. En er bestaat een verkeerd beeld van de rol van de overheid. De maatschappij verwacht steeds meer van de overheid. Politieke partijen geven daar gehoor aan door veel te beloven. Bezuinigingen verkopen niet goed in verkiezingstijd.

De volgelingen van Keynes denken dat je de economie kunt laten groeien door overheidsinterventie. In Nederland hebben we gezien dat grootschalige stimuleringsmaatregelen van onder anderen voormalig minister Bos niet werkten. Nederland is een open economie, gericht op export. De eventuele opbrengst van dit stimuleren vloeit dan ook grotendeels weg naar het buitenland.

Gratis lunch

Een gratis lunch bestaat niet. Stimuleringsmaatregelen zijn een voorbode van toekomstige belasting verhogingen. Op een gegeven moment zullen de overheidsuitgaven terugbetaald moeten worden. We geven in Nederland jaarlijks 11 miljard uit aan renten. Daarnaast geven we per jaar 18 miljard meer uit dan er binnenkomt. Dat is niet gezond en niet houdbaar.

De gedachte dat we over een paar jaar weer dezelfde economische groei zullen hebben als voorheen, is utopisch. We gaan wellicht toe naar een bescheiden economische groei van misschien 1 tot 2 procent per jaar. Om het welvaartsniveau vast te houden, moet Nederland ingrijpende keuzes maken. Keuzes op het gebied van de verhouding samenleving en overheid, de energievoorziening, het begrotingsbeleid, het verdienmodel, maar ook keuzes inzake de rol van de euro en de Europese Unie.

Meer overheid is niet de oplossing. Nog meer lastenverzwaringen en ideologisch gedreven nivelleringsoperaties al helemaal niet. Meer vrijheid voor de burger en vrijemarktinitiatieven wel. In de dagelijkse praktijk zien we daar inspirerende voorbeelden van. Burgers die samen het lokale zwembad beheren of een bibliotheek oprichten, bedrijven die via zogeheten ”crowd funding” aan krediet komen, en verenigingen die zelf inkomsten gaan genereren.

Nederland heeft behoefte aan een overheid die de problemen durft aan te pakken. Een overheid die eerlijk toegeeft dat zij niet alles kan en dat de maatschappij zelf meer verantwoordelijkheid moet nemen. Dat zal op korte termijn pijn doen, maar geeft wel duidelijkheid en vertrouwen. De oplossing is dan ook alleen te vinden in het terugdringen van de overheid en de overheidstekorten, waardoor vertrouwen, bestedingen en groei terugkomen. De overheid moet zich richten op haar kerntaken. Dat vereist inspanningen van iedereen. Kortom: aan de slag!

De auteur is ondernemer en bestuurslid van de kiesvereniging SGP Arnemuiden en de kiesvereniging SGP Middelburg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen