Blinde in het land der zienden

In ”Donderdagmiddagdochter” schrijft Trouwjournalist Stevo Akkerman wat het sterven van zijn dochter met hem deed. En met zijn huwelijk. „Je verliest hetzelfde kind, maar je verliest ook elk je eigen kind.”

Anders dan bijvoorbeeld P. F. Thomése (”Schaduwkind”) en A. F. Th. van der Heijden (”Tonio”) koos Akkerman er niet voor om zijn persoonlijke drama in romanvorm te verwerken. „Ik doe verslag van wat jij –Evy– niet hebt kunnen meemaken en laat ik eerlijk zijn, misschien doe ik het niet zozeer voor jou, maar meer voor mijzelf.”

Het schrijven lucht Akkerman niet op. Evenmin lukt het hem om al schrijvende greep te krijgen op de geschiedenis; juist het omgekeerde gebeurt. Maar kennelijk is er geen weg terug.

”Donderdagmiddagdochter” gaat opmerkelijk weinig over de vraag wat de dood van zijn dochter voor de schrijver persoonlijk betekende; het tragische voorval lijkt eerder een aanleiding om in het reine te komen met zijn gereformeerd-vrijgemaakte opvoeding. Niet voor niets beveelt de uitgever dit boek aan voor de lezers van Jan Siebelink en Franca Treur.

Als puber botst Akkerman met de strakke begrenzingen van de gereformeerd vrijgemaakte kerkcultuur. Hij spreekt van een totalitair regime. Tegelijk stoot hij zich (of is dat achteraf praten?) aan de onwrikbaarheid van de gereformeerde leer, aan de „alleswetende orthodoxie.” „Ik ben niet de enige die ”Een vlucht regenwulpen” heeft gelezen, dat weet ik, maar als ik tijdens de kerkdiensten de rijen langs kijk en alle gezichten bestudeer, speurend naar sporen van twijfel of scepsis, ontwaar ik niets.” Hij voelt zich „een blinde in het land der zienden.”

Toch lukt het hem niet de „god van de goddelozen” te vinden. Er moet nog een andere God dan Die van zijn jeugd zijn: een God van ontferming. Maar Hem hebben de gelovigen „verstopt achter het gordijn van hun onwrikbare en onwankelbare weten. Zolang ik nergens een opening zie, nergens een spleet waar ik doorheen kan kijken, kan ik niets anders doen dan een beetje tasten.” En toch: „Zou ik niets meer geloven, dan zou mijn ongeloof nog steeds gereformeerd zijn.”

Akkerman moet dan ook niets hebben van de pinksterkringen waarin zijn vrouw terechtkomt. Vooral de gedachte dat ziekte en dood worden veroorzaakt door ongeloof is voor hem ondraaglijk. „Ze kan net zo goed direct zeggen dat ik mijn dochter heb vermoord.” Zijn huwelijk komt onder spanning te staan en hij voert verbeten discussies met zijn vrouw over God en Zijn betrokkenheid bij het lijden.

”Donderdagmiddagdochter” is met journalistieke distantie geschreven. Daardoor maakt Akkerman de zaken niet altijd invoelbaar voor de lezer. Hoe is het nu écht om op te groeien als gereformeerd vrijgemaakte jongen? En wat dóét het met je als je een kind kort na de geboorte kwijtraakt? Wat voel je als je er bijna geruisloos een onoverbrugbare kloof met je vrouw groeit? Wellicht was de romanvorm geschikter geweest om deze gevoelens voluit te kunnen delen. Nu heeft het boek te sterk een discussiekarakter gekregen, neigt het naar een zelfrechtvaardiging van de schrijver, met bijbehorend en soms heftig taalgebruik, inclusief een enkele vloek.

En daarmee gaat grotendeels de troost verloren die mensen in vergelijkbare omstandigheden eruit zouden kunnen putten. Dat Akkerman geen zicht heeft op de ”God van ontferming” is de diepste tragiek van dit boek.

Boekgegevens

Donderdagmiddagdochter, Stevo Akkerman; uitg. Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2013; ISBN 978 90 468 1530 4; 160 blz.; € 16,90.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen