„Catechismusvragen overstijgen tijd en cultuur”

Dr. W. van Vlastuin uit Wezep, docent dogmatiek en apologetiek aan en rector van het Hersteld Hervormd Seminarie te Amsterdam, hield gisteravond tijdens de Haamstedeconferentie een lezing over de Heidelbergse Catechismus. In de lezing, die ook toegankelijk was voor niet-deelnemers aan de conferentie, stelde hij het christocentrisch karakter van deze belijdenis centraal. Vanavond zal hij ingaan op de indeling van het geschrift in ellende, verlossing en dankbaarheid.

Het tijdsbeeld waarin de catechismus verscheen, werd getekend door geloofsvervolgingen, illustreerde de predikant: „De catechismus is ongetwijfeld door deze historische context gekleurd, maar overstijgt ook tijden en culturen met vragen zoals: Wat is uw enige troost?”

De troost die in de catechismus centraal staat, is volgens dr. Van Vlastuin onmisbaar. „Christus is niet los verkrijgbaar van kruis en smaad. Hoe kun je van Christus zijn als je niet daarin deelt? Wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de geestelijke boosheden in de lucht. De duivel is een geest die onze zwakke plaatsen en momenten kent. Heb je dan geen behoefte aan enige houvast?”

De catechismus werpt te midden van een tijd van vervolging licht op een nog veel ernstiger zaak, aldus dr. Van Vlastuin. „De Heidelberger laat horen dat we niet alleen vijanden van buitenaf hebben, maar dat God ons door onze erf- en dadelijke zonden vervloekt in de wet. Het avondmaalsformulier spreekt over een „bezwaard en verslagen hart.” Daarover gaat het ook in de catechismus. Die heeft niets met een gearriveerd christendom. In de gebrokenheid functioneert de vraag wat de enige troost is in leven en sterven.”

De grondtoon van de troost in catechismus zou volgens critici de mens met zijn beleving, troost en ervaring, te veel in het middelpunt kunnen stellen. Volgens de hersteld hervormde predikant gaat het in de Reformatie en in de catechismus echter om het heil van de mens. „God heeft een behagen om wel te doen aan mensen. Hij is zelfs nedergedaald uit de hemel. Dan kunnen we niet over God spreken zonder te zeggen wat Hij voor de mens doet. Hij is om ons en onze zaligheid mens geworden.”

Zondag 1 van de Heidelbergse Catechismus vraagt nadrukkelijk aandacht voor Christus en het belang om het eigendom van Hem te zijn. Dat vormt volgens de predikant een contrast met de ik-gerichtheid van de moderne tijd. Dr. Van Vlastuin: „Christus betaalt, verlost, bewaart en verzekert. Dan kan het ook niet meer stuk. Hoe anders zou het zijn als het van ons afhing. Maar Hij maakt mij van harte gewillig en bereid. Als ergens blijkt dat we niet te maken hebben met een dode Jezus maar met een levende, dan blijkt het wel hier.”

De catechismus is bewust in zijn keuze voor christocentrisme, aldus dr. Van Vlastuin. „De catechismus is geen dor systeem, maar in Christus een levende werkelijkheid. De dogma’s zijn manieren om de „geweldige zaken van de realiteit van Vader, Zoon en Heilige Geest te benoemen.” De woorden van Johannes, zoals die staan in 1 Johannes 1:1-3 zijn er in te proeven: „Hetgeen wij gezien hebben met onze ogen, hetgeen wij aanschouwd hebben en onze handen getast hebben van het Woord des levens (…) dat verkondigen wij u, opdat ook gij met ons gemeenschap zou hebben, en deze onze gemeenschap ook zij met de Vader en met Zijn Zoon Jezus Christus.””

>>rd.nl/haamstede2013 voor het beluisteren van de lezingen van de Haamstedeconferentie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen