De schrijver is uitgever, de lezer moet maar zien

„Van vele boeken te maken is geen einde”, verzuchtte de wijze Prediker ooit. Hij kon niet bevroeden dat zijn woorden 3000 jaar later in het kwadraat zouden gelden. Elk jaar brengen uitgevers wereldwijd een verbijsterende hoeveelheid nieuwe boeken op de markt, alle klachten over ontlezing ten spijt.

Sommige boeken worden bestsellers, andere blijven onopgemerkt en onverkocht in de winkels liggen. Van sommige (misschien wel: van veel) boeken vraag je je af wie er eigenlijk op zit te wachten. Er verschijnt nogal wat pulp. Maar kennelijk hebben deze schrijvers kans gezien een uitgever te strikken die er brood in zag. Het ís ook lastig om vooraf in te schatten of een boek het goed zal doen bij het publiek.

Uitgevers (niet de ideële, die zijn er gelukkig ook) brengen daarom het liefst zo veel mogelijk boeken op de markt, in de hoop met één of twee bestsellers er financieel tóch redelijk uit te springen. Je zult maar een van de negen uitgevers zijn die in 1997 het manuscript van ”Harry Potter en de steen der wijzen” van de onbekende bijstandsmoeder J. K. Rowling afwezen.

En of het al niet lastig genoeg is om tussen al het kaf dat uitgevers over de leesvloer uitstorten het koren te vinden, zijn er ook mensen die hun schrijfsels na veel geleur ”in eigen beheer” uitgeven. Ze zijn er zó van overtuigd dat hun pennenvrucht de moeite van het publiceren waard is, dat ze dwars door alle weerstand heen zelf maar voor uitgever spelen. Net als Multatuli hebben ze de diepgekoesterde wens gelezen te willen worden.

In ”Max Havelaar” voegde Multatuli met enige ironie nog deze woorden aan zijn hartenkreet toe: „Want het was me niet te doen om goed te schrijven... ik wilde zo schrijven dat het gehoord werd.” Dat eerste hebben de meeste ”eigenbeheerschrijvers” goed in de oren geknoopt, het laatste valt doorgaans tegen. Want Multatuli bleek wél goed te kunnen schrijven.

De technische mogelijkheden hebben van het schrijven allang een democratisch proces gemaakt. Op internet, Facebook en Twitter kan iedereen die dat wil zijn of haar blogs, gedichten en verhalen ongehinderd aan de wereld presenteren. Vanwaar dan die behoefte om toch in gedrukte vorm, zwart op wit, te publiceren, ook als er geen uitgever is te vinden die dat voor je wil doen? Ben je pas een echte schrijver als je een tastbaar product, een boek van papier en inkt, op je naam hebt staan? Is het een manier om onsterfelijk te worden, zodat na je dood je boek tenminste nog herinnert aan je bestaan?

In elk geval is niemand meer te verontschuldigen als hij nog geen boek heeft geschreven. Want er is sinds kort een nieuw concept op de markt: ”Brave New Books”, „een self-publishingplatform dat jou in staat stelt snel, eenvoudig en gratis je eigen boek of e-book uit te geven.” Brave New Books is een samenwerking tussen Singel Uitgevers (conglomeraat van de gerenommeerde uitgevers Querido, Athenaeum, Nijgh & Van Ditmar, Leopold en Ploegsma), bol.com en mijnbestseller.nl.

Niet de inhoud telt, maar slechts de wens van een ‘auteur’ om te publiceren. Singel Uitgevers biedt nog wel ondersteuning bij het schrijven en vormgeven van het boek en bij de marketing en verkoop, maar dat is allemaal niet nodig om „een miljoenenpubliek” te bereiken.

Arme lezers, die deze ongecontroleerde papierlawine over zich heengestort krijgen. Schrijven is een vak en begeleiding door een deskundige redacteur is onmisbaar om tot een goed product te komen. Niet iedereen heeft de gave om een gedicht, een roman en verhaal te schrijven. Harry Mulisch zei ooit: „Schrijver word je niet, dan ben je. Of je bent het niet.” Soms heb je anderen nodig die je vertellen dat je maar beter een andere hobby kunt kiezen.

Hier ligt ook een verantwoordelijkheid voor uitgevers. Beperk je, ga voor kwaliteit, heb idealen. En geef geen inferieure boeken uit die misschien wat geld opleveren. Want daar zijn genoeg andere kanalen voor.

Reageren? beeldenstorm@refdag.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen