Blokken stapelen voor grote mensen
Bouwen met versgeperste strobalen klinkt als een geslaagde jongensdroom. Niet alleen dat: het is ook een milieuvriendelijke bouwtechniek van meer dan honderd jaar oud.
De architect
Schuring zocht meer ruimte voor zijn eigen bedrijf en voor de praktijk van zijn vrouw. De keuze leek eenvoudig: Een bestaand huis zoeken of nieuw bouwen? Het werd nieuw bouwen.
In die tijd begon Schuring aan Hogeschool Windesheim in Zwolle een studie technische bedrijfskunde. Intussen had hij ook stro ontdekt als bouwmateriaal. "Ik dacht: wat leuk."
Bouwen met stro werd zelfs het afstudeeronderwerp van de Kampenaar. "Ik wilde de kostprijs van strobouw vergelijken met die van traditionele bouw. Een stromuur met een lemen laag en een bakstenen muur bleken even duur."
Niets leek de bouw meer in de weg te staan. Architect Michel Post tekende volgens Schuring een ontwerp dat heel Nederland mooi zal vinden. "Het is geïnspireerd op Frank Lloyd Wrights huis "Falling Water". Maar geen enkele aannemer wilde het bouwen. "Noodgedwongen ben ik mijn eigen aannemer geworden", lacht Schuring.
Ook de gemeente Kampen had haar bedenkingen. "In Steenwijk had ook iemand een ecologisch huis neergezet, dat voor veel problemen heeft gezorgd. Dat is hier echter niet aan de orde. Inmiddels doen ze enthousiast mee."
Alles moet hij zelf bedenken. "Ik voel me net een Amerikaanse pionier. Het probleem is dat er geen vergelijkend warenonderzoek bestaat." Zo gebruikt hij inmiddels de vijfde methode om de strobalen vast te binden, met gewone touwtjes.
Door zijn jarenlange ervaring in de bouw weet Schuring heel goed hoe de meeste energiezuinige woningen gebouwd worden. "Verbruikt het huis bij oplevering te veel energie? Dan zet je er gewoon een extra zonnepaneeltje op, en het milieu is weer gered." Daarmee kon de Kampenaar echter niet uit de voeten.
"Als je kritiek hebt, moet je laten zien hoe het wel moet. Mijn missie is nu om een inspirerende, comfortabele, milieuvriendelijke woning te bouwen, die mooi is en zeker niet duur. Een hoge doelstelling", erkent de selfmade strobouwer.
Schuring wil van zijn huis een nulenergiewoning maken. Bewust heeft hij geen gasaansluiting. Een ruim 8 meter hoge serre moet de warmte voor de vloerverwarming leveren, terwijl hij overtollige warmte opslaat in de holle heipalen, waarop de woning is gefundeerd. De muren van stro voorkomen het weglekken van warmte, en een slimme balansventilatie voorkomt dat het huis ongewild toch warmte verliest aan de buitenlucht.
Als het huis over een jaar opgeleverd wordt, bewoont Schuring een levensgrote etalage voor zijn bouwkundig adviesbureau Ecobo. "Mijn kennis is volstrekt uniek."
De bouwer
Strobouw begon nadat de eerste strobalenpers was uitgevonden. In de Amerikaanse staat Nebraska verrees in 1896 het eerste huis, waarvan strobalen de dakconstructie dragen. En dat staat er nog steeds.
Een doorbraak in Europa liet op zich wachten. De Tweede Wereldoorlog gooide roet in het eten. De herbouw had er vooral plaats met staal en steen.
Strobouw krijgt in Nederland rond 1970 een opleving door de oliecrisis. "Sinds die tijd zijn zo'n veertig gebouwen van stro opgeleverd", vertelt Post. "Tegenwoordig worden er zo'n vier per jaar gebouwd. De landen om ons heen doen dat echt beter."
"Stro is een restproduct. Zolang mensen brood blijven eten, is het beschikbaar. Het stro dat jaarlijks wordt verbrand, zou zelfs genoeg zijn om de jaarproductie van Nederlandse woonhuizen met stro te laten plaatshebben. Dat bespaart zo veel CO2-uitstoot dat ons land in één jaar zijn Kyotodoelstelling zou halen."
Nederlandse aannemers bouwen uitsluitend volgens de zogenaamde "post-and-beammethode". Een houten constructie draagt het dak, terwijl gestapelde strobalen de buitenwanden vormen. De Nebraskamethode wordt weinig toegepast. Tevens is stro nog niet gecertificeerd als bouwmateriaal, aldus Post. Toch zijn strowanden volgens hem zeker zo sterk als een stenen muur. Ook is de brandveiligheid uitgebreid getest.
Het is wel zaak dat stro niet in contact komt met optrekkend vocht en inslaande regen. "Daardoor kan de lemen afwerking van de stromuren wegspoelen", weet de architect. "Om die reden hanteren we het principe dat de 'hoed, jas en laarzen' van het bouwwerk in orde moeten zijn."
De 'hoed' is een overstek, die zo groot moet zijn, dat inwateren van het stro niet mogelijk is. De 'jas' bestaat uit een waterdichte, damp-open beschermlaag van leem met een kalklaag of verf, of een voorzetwand. De 'laarzen', een betonnen fundering met opgemetselde muurtjes, voorkomen optrekkend vocht van buitenaf en een houten ladderbaan intrekkend vocht van binnenuit.
Stro isoleert enorm goed. "De R-waarde van stro varieert van 8,3 tot 9,1, ruim drie keer zo veel als een doorsnee spouwmuur", aldus Post. "En een stromuur is met 38 centimeter nauwelijks dikker dan een spouwmuur van 35 centimeter.
Voor strobouw betaalt de bouwer beslist niet de hoofdprijs. "Als hij veel zelf doet, kan hij bouwen voor de helft van een doorsneebouw.
>>refdag.nl voor video >>strobouw.nl >>ecobo.nl
Workshop
Een drieweekse workshop strobouw wordt gehouden van 24 mei t/m 11 juni.
Opgeven via audrey.megen@home.nl of 06-625562001.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 13 maart 2010
Reformatorisch Dagblad | 32 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 13 maart 2010
Reformatorisch Dagblad | 32 Pagina's