Broodmagere puber zet leven weer op de rails

Milou, die zichzelf in het boek Femke noemt, is een verlegen basisschoolleerling. Zoals de meeste scholieren ziet ze op tegen de overgang naar de middelbare school. Maar er is één verschil: Femke hee anorexia gehad, in tegenstelling tot haar klasgenoten. Ze vindt zichzelf nog steeds dik en is ervan overtuigd dat ze te dom is voor het vwo: dat hee te maken met een negatief zel eeld dat ze als kind hee ontwikkeld. Femke zit in groep 8 van de basisschool als haar beste vriendin, Lotte, haar plotseling laat vallen. Zomaar, zonder enige aanleiding. Lotte hee een andere vriendin gevonden. Femke wordt afgedankt.

Die gebeurtenis komt ongeloo fijk hard aan bij Femke, alias Milou. In haar vorige boek, ”Mijn allerliefste vijand”, beschrijft de 17-jarige hoe ze zichzelf langzaam maar zeker ging uithongeren. Hoe magerder ze werd, hoe beter, want misschien dat Lotte haar dan weer zou zien staan. Op het dieptepunt woog de tiener nog maar 25 kilo. Ze wilde sterven.

Op de rails

Milous tweede autobiografische boek, ”Zwaargewicht”, gaat verder waar ”Mijn allerliefste vijand” stopte. Na een lange, loodzware periode slaagt Femke erin haar anorexia-ik het zwijgen op te leggen. Nu moet ze haar sociale leven opnieuw op de rails zien te krijgen.

„Nog maar even, dan is je vakantie afgelopen”, zegt mama. „Wat vind je ervan om opeens brugpieper te zijn?” Ik zucht. „Dubbel. Ik vind het heel eng om weer tussen allemaal mensen te zijn. Maar ook wel weer leuk om te leren. Ik ben alleen zo bang dat ik het niet aankan.”

Zodra ze op school komt probeert ze aansluiting te vinden bij een stevig, blond, brutaal meisje: Maaike. In eerste instantie lijkt dat goed te gaan. Totdat de meiden een meningsverschil krijgen over een techniekwerkstuk. Maaike laat Femke valen als een baksteen.

„Hoi”, zeg ik (...). Ze (Maaike, red.) kijkt me even aan en trekt een mondhoek omhoog. Dan draait ze zich weer om naar Kira en Yinka. „Gaan we daar vooraan zitten met zijn drieën?”, vraagt Maaike, nog steeds met haar rug naar me toe.

Ook haar anorexia is nog geen afgesloten verhaal. Elke pauze komt haar moeder haar brood brengen, omdat ze moeite hee het alleen naar binnen te werken. Elke pauze zit ze dus afgezonderd in een lokaal. Dat roept vragen op.

Opeens komt mevrouw Schaai, van wie we zo meteen les hebben, naar me toe. (...) „Ik heb met je moeder overlegd, en zij denkt dat het misschien wel goed is als ik het aan de klas vertel. Dan krijg je ook geen roddels enzo.”

De lerares voegt de daad bij woord. De klas krijgt een voorlichtings lmpje van de GGD te zien met informatie over de ziekte. Niet dat dat veel begrip oproept.

„Misschien heb ik ook wel anorexia”, uistert Maaike tegen haar vriendinnen. Er klinkt hoop in haar stem, waar ik zowat van moet kokhalzen. „Waarom?” vraagt haar vriendin Kira. „Ik vind mezelf ook te dik”, zegt ze, terwijl ze haar vetrol vastpakt en er met een scheef lachje naar kijkt.

Geuren

Alle herinneringen aan de kliniek komen weer naar boven. Femke krijgt traumatische herbelevingen. Geuren, geluiden en kleine details herinneren haar aan de verschrikkelijke periode waarin ze, stevig vastgebonden, onder dwang sondevoeding kreeg toegediend. Femke vlucht naar huis.

Even later sta ik in de gang, en laat mijn tranen stromen. Ik gil het uit en snotter mama’s trui onder terwijl Buddy (de hond, red.) zachtjes staat te piepen aan onze voeten.

Met vallen en opstaan worstelt Femke zich door het brugklasjaar heen. Ze volgt therapie om met haar traumatische herinneringen te kunnen omgaan. Met pijn en moeite probeert ze zich staande te houden in een klas waarin ze geen vrienden heeft. Een korte periode valt ze zelfs terug in haar oude gewoonte om af te vallen.

De ommekeer komt pas aan het eind van het boek. Femke gaat met een groep onbekende leeftijdsgenoten op survivalkamp. Daar laat ze zien wie de ware Femke is: geen twijfelend, onzeker meisje dat broodmager moet zijn om zich geaccepteerd te voelen, maar een doorzetster die meer lef en kracht toont dan anderen voor mogelijk hadden gehouden. Femke maakt vrienden.

Onderschat

Het boek schetst een indringend beeld van een leven met anorexia. Vooral de nasleep van deze aandoening wordt vaak onderschat, blijkt uit het boek. Of, zoals Milou schrij : „Ik heb ervaren dat mensen denken: „Ze is nu uit de kliniek, dus alles is weer over.””

Omdat het voor gezonde mensen moeilijk te begrijpen is hoe je geest zich zo tegen je lichaam kan verzetten dat je geen hap meer wilt eten, is het heel verhelderend dit boek te lezen. Milou weet haar worsteling zo te verwoorden dat elke lezer haar ziekte leert begrijpen, ook degene die totaal onbekend is met het verschijnsel anorexia.

Bewonderenswaardig is de mate waarin Milou zich bloot durft te geven. Ze spaart zichzelf noch anderen en maakt de werkelijkheid niet mooier dan ze is.

Kortom: een indrukwekkend boek om te lezen, zeker voor mensen die zich genoodzaakt zien zich te verdiepen in anorexia nervosa.

N.a.v. ”Zwaartekracht”, door Milou van der Horst, uitg. Ploegsma, Amsterdam, 2009, ISBN 978 90 216 6640 2, 237 blz.; € 14,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen