Zoektocht naar omgekomen Serviërs
Mogelijk meer militairen in Nederland begraven
GARDEREN - Zeer waarschijnlijk liggen er tientallen Serviërs in Nederland begraven. Maar waar zijn ze? Piet van Bentum, beheerder van de begraafplaats in Garderen, is naar hen op zoek. In de hoop de mannen postuum te kunnen eren met een monument.
De begraafplaats in Garderen ligt er keurig geharkt bij. Geen herfstblad ontsiert de paden. De graven staan in strakke rijen opgesteld. De oudsten aan de wegkant, de nieuwere steeds dieper het kerkhof op.
In een stille hoek naast een beukenhaag ontbreekt de eeuwenoude orde. Omheind door een glimmende ketting staat een nieuwe, marmeren zuil met daarop een lange rij onuitsprekelijke namen. Ernaast een grafsteen met ingebeitelde soldaat.
Het tweetal is een monument ter nagedachtenis aan 29 Serviërs die aan het einde van Eerste Wereldoorlog overleden aan de Spaanse griep. De soldaten, die samen met de Fransen en de Engelsen op verschillende fronten tegen de Duitsers, Hongaren en Oostenrijkers vochten, waren destijds gehuisvest op Kamp Milligen bij Apeldoorn in afwachting van hun terugkeer naar het vaderland. Het waren over het algemeen vredelievende boeren, die veelal tegen hun zin gerekruteerd waren om de krijgsmacht in te gaan. Spaanse griep
Tijdens de Eerste Wereldoorlog bleef Nederland neutraal, maar kwam het met de strijdende partijen overeen dat het uit beide kampen gelijke aantallen krijgsgevangenen zou opnemen. Na de oorlog zouden deze soldaten worden uitgewisseld.
In januari 1919 overleden echter 29 militairen ten gevolge van de Spaanse griep, die wereldwijd 25 miljoen slachtoffers maakte. Ze werden begraven op de begraafplaats in Garderen. Na de oorlog plaatste -waarschijnlijk- Servië een eenvoudig monument bij de graven van de mannen.
In 1938 werden de 29 lichamen opgegraven op last van de toenmalige Joegoslavische regering. Veel inwoners van Garderen zijn van de opgraving getuige geweest. De overblijfselen werden in loden kisten gedaan en naar het vaderland vervoerd om daar bijgezet te worden in een eregraf. Omdat tijdens dit transport de Tweede Wereldoorlog uitbrak, zijn de mannen nooit hergebraven. De lichamen zijn in een onbekend gebied ergens in Tsjecho-Slowakije gestrand. De smalle strook grond langs de beukenhaag, waar de overledenen ooit lagen, bleef tot op de dag van vandaag onaangeroerd.
Plaquette
In Nederland zijn voor zover bekend 43 Servische soldaten omgekomen en begraven. Maar Piet van Bentum, beheerder van Garderense begraafplaats, gelooft niet dat dat aantal compleet is. "Volgens een medewerker van de Servische ambassade, waar ik veel contact mee heb, zijn er minstens honderd militairen in Nederland omgekomen. In Enschede lagen er 14 begraven en hier 29, maar waar liggen de overigen?"
Van Bentum is daarom, namens het comité Servisch Monument Garderen, op zoek naar plaatsen in Nederland waar nog meer Servische soldaten begraven liggen. Naast de huidige gedenkstenen wil hij een plaquette maken ter nagedachtenis aan alle Servische militairen die tijdens en vlak na de Eerste Wereldoorlog in Nederland zijn overleden. "We hopen dat zo'n gedenkplaat wordt uitgeroepen tot nationaal monument. Dat zou een toeristische trekpleister voor Garderen betekenen."
Zijn zoektocht heeft tot nu toe niet veel opgeleverd. "Er is navraag gedaan bij Apeldoorn en Nunspeet of zij aanknopingspunten voor mij hebben, maar zij konden mij niet verder helpen. Ik hoop dat andere gemeenten informatie voor mij hebben."
Het comité Servisch Monument Garderen, dat bestaat uit drie in Nederland woonachtige Serviërs, de gepensioneerde inspecteur van politie Gijs van Ginkel uit Ede en Van Bentum, heeft het oude monument vervangen door een nieuwe. Het comité is van plan om jaarlijks in oktober een herdenking te houden voor de omgekomen Serviërs in Nederland.
Oorlogsmisdadigers
Van Bentum benadrukt dat het het comité bij plaatsing van een monument niet te doen is om politieke overwegingen. "Sommige mensen denken dat wij in contact staan met Servische oorlogsmisdadigers, maar dat is volstrekt onwaar. We willen hier slechts de Servische gemeenschap mee helpen. Voor de nabestaanden, inmiddels de derde generatie, is dit het laatste tastbare aandenken aan hun vader, grootvader of naaste familielid."
pravoslavlje.nl.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 9 februari 2009
Reformatorisch Dagblad | 14 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 9 februari 2009
Reformatorisch Dagblad | 14 Pagina's