Het spoor van Floor

Terwijl de trein langzaam vaart mindert en stopt langs perron 1, dendert met grote snelheid een trein uit tegenovergestelde richting voorbij. Station Driebergen-Zeist. Hier ligt dus de bron van het conflict, van de onenigheid tussen de trouwe liefhebbers van oefenaar Wulfert Floor. Hier zou Floor dus op de zondagstrein zijn gestapt. Natuurlijk niet waar, zegt de een, die vooral niet wíl dat het waar is. Natuurlijk wel waar zegt de ander, die zo graag wil dat het wél waar is. Hoewel de laatste iets betere papieren lijkt te hebben, zullen de twee groepen elkaar nooit de winst gunnen. Deze enkele regels zijn al genoeg om het vuur weer te doen oplaaien en ingezondenstukkenrubrieken te voeden. Jammer, laten we Floor maar lezen. Of nawandelen: figuurlijk of, zoals nu, letterlijk.

Tegenwoordig zou Floor de halte hebben gemist en vertwijfeld zijn doorgereden. Er is niets herkenbaars meer. De uitgebouwde stenen directiekeet, die de Rijnspoorweg vanaf 1844 als "Station Driebergen-Zeist" gebruikte, heeft plaatsgemaakt voor een weinig indrukwekkend, rechtlijnig, goorgeel bakstenen bouwsel met neptorentje. Bij de posters om voor 9 euro naar Londen te vliegen, voor 19 naar Turkije , zou Floor zich niets hebben kunnen voorstellen. Evenmin bij het winkelen in sneltreinvaart in Wizzle, de stationssupermarkt.

Vele malen moet Floor de route van het station naar huis hebben gelopen, in ieder geval doordeweeks. 't Zou hem nu vreemd te moede zijn. Zandpaden en klinkerwegen zijn belegd met zwart asfalt, de klompen lopen erop stuk. Via het landgoed De Reehorst, volgens de pilaren van het toegangshek toen nog Oud-Dennenoord, gaat het naar de Hoofdstraat, die tegenwoordig ook N225 wordt genoemd.

Borden vertellen dat Driebergen 2 kilometer verderop ligt. De dorpsveldwachter is van het straattoneel verdwenen, maar de dienst verkeerspolitie van het KLPD heeft zich hier een gebouwencomplex opgericht, veilig achter veel hekwerk. Dat laatste geldt ook de herten van De Reehorst. Wat een kruising van klinkerwegen was, is nu een viaduct, waar het verkeer over de A12 suist.

Je ziet Floor in gedachten gaan: hoewel niet onbemiddeld, draagt hij een eenvoudig zwart duffels pak, een rode zakdoek om zijn nek geknoopt en, naar de gewoonte van zijn tijd, oorbellen in zijn oren. Bij nummer 51 blijft hij verbaasd staan: Navigators, Wycliffe Bijbelvertalers, TEAR Fund en de stichting Chris, hoe dan ook vrucht op de prediking van het Woord. Het rooms-katholieke seminarium glinstert gloednieuw in de zon. De meeste villa's stonden er nog niet in, zeg maar, 1850. Wel de roomse St. Petruskerk. De lakenfabrikant Van Oosthuyzen besloot in 1809 deze kerk te bouwen voor zijn Vlaamse en Franse kleermakers.

Voor de PKN-wijkgemeente "Rond de Grote Kerk" zien we Floor rechtsaf slaan, de Engweg in. De dampige lucht van gegierde grond hangt als een voorbode van landelijkheid in de straat. Het windvaantje van de Immanuëlkerk vertelt dat het gebouw uit 1887 stamt, elf jaar na het sterven van Floor. Door de weilanden loopt een verhard pad naar de Dennenburg, een buitenplaats die grondig gerestaureerd wordt. Daarachter, volkomen verscholen in bos, ligt het klooster Arca Pacis.

De Gooijerdijk; borden verheffen dit stukje natuur tot stiltegebied, een tractor trekt zich er niets van aan. Een paar zwartbonte koeien laten het hoofd lusteloos op het malse gras rusten, te loom om voorbijgangers op te nemen. Een zacht windje zingt het lied van de natuur.

Daar ligt het huis van Wulfert Floor, zo'n 100 meter van de weg. Via het Huismanpad, met rechts een paardenwei, kom je bij de tot woonhuis omgebouwde boerderij. Het huis is witgepleisterd, de muurankers vertellen iets over de leeftijd: 1855. Veel meer informatie krijg je niet. Mevrouw Huisman heeft wel van Floor gehoord, maar ze "heeft er niets mee." Ze is het godsdienstig toerisme naar haar boerderij een beetje zat. De eigenlijk heel aardige vrouw probeert streng en afwerend te kijken. 't Gaat haar slecht af. De Huismannen wonen al generaties lang op de boerderij. Maar wie meer wil weten, moet maar naar opa Mandersloot. Gewillig wijst ze de weg.

De 91-jarige opa Mandersloot weet er alles van. Natuurlijk kent hij Floor. Hij heeft "Al de oefeningen staan", zal ze zeker nooit wegdoen. In het bakhuisje van boerderij Vrederust zit hij in korte blauwe stofjas in zijn gemaksstoel bij de kachel. Onder het bijzettafeltje een zakbijbeltje, op de eettafel Gods Woord met daarop Samuel Huntington. Mandersloot is zelf in het huis van Floor geboren en heeft er tot zijn elfde jaar gewoond. Toen is het verkocht aan de Huismans. Niets is ook daar meer hetzelfde, hoogstens de voorpui. De bedstee is weg, de grijsblauwe tegeltjes met Bijbelse afbeeldingen naast de haard zijn verdwenen, de deel waar Floor oefende is opgedeeld in kamers. De schuurbergen hebben plaats gemaakt voor een grote loods. Het nageslacht van Floor bleef veelal in de omgeving wonen, opa Mandersloot stapelt de namen opeen en weet ieders levensgang. Helaas hebben velen de weg naar de kerk laten overwoekeren.

Aan de Gooijerdijk staat het geboortehuis van Wulfert Floor, 200 meter verder dat van zijn latere vrouw Jacoba Doornebal. Dit complex, de Hondspol, is nu zorgboerderij en onderdeel van het biologisch landbouwbedrijf DeMeter. De zuivelwinkel in het bakhuis staat vol klanten, gelegenheid om naar Floor te vragen is er niet.

Boerderij de Vossenstein, waar Floor voor zijn huwelijk oefende, is niet te vinden. De landkaart wijst de weg naar een rieten dak, weggedoken in het groen. Het is een verbouwde schaapskooi. Blijft over de boerderij aan de weg. De muurankers daarvan verraden echter een historie tot 1861. Toen oefende Floor allang in eigen huis.

Wandelen in het spoor van Floor levert geen monumenten of standbeelden op. Zijn monument zijn "Al de eenvoudige oefeningen", zijn standbeeld een betonnen grafpaaltje op het Oude Kerkhof van Driebergen. Meer niet. Dat is ook logisch, want zijn wandel was en is in de hemelen.

Wulfert Floor (1818-1876)

De oefeningen van Wulfert Floor, zo meldt de christelijke encyclopedie (uitgave 1958), zijn door het eenvoudige volk veel gelezen. Laat dat een compliment zijn aan het adres van prof. Van 't Spijker, die zich eens liet ontvallen zo graag "een Floortje" te lezen als hij vermoeid was. De encyclopedie zit er trouwens naast als het gaat om het geboorte- en het sterfjaar van Floor: dat moeten 1818 en 1876 zijn. De jongste editie van deze encyclopedie vermeldt Floors naam niet meer.

Op internet vinden we Wulfert Floor terug bij de refojongerenavonden, bij boekhandels, bij prijsvergelijkers als Kelko, bij prof. K. Schilder die Floor gebruikt om zich tegen Kersten en Zandt af te zetten en we vinden hem bij biografieën van Nederlandse ondernemers. Ook vinden we een preek in het Engels vertaald (The Different Portions of Man After Death). Wie dat ooit had kunnen denken, Floor zelf zeker niet.

Als jongen voelde Wulfert zich al meer thuis in de kringen van het gezelschapsleven dan in de Nederlandse hervormde kerk van Driebergen. Veel conventikelbezoekers sluiten zich in die tijd aan bij de Afgescheiden gemeente in Utrecht en Wulfert Floor legt er ook belijdenis des geloofs af.

Op 26-jarige leeftijd spreekt Floor een stichtelijk woord op boerderij "Vossenstein" van Jan Scherpenzeel. Hij zal er elf jaar blijven oefenen, na zijn huwelijk met Jacoba Doornenbal in 1855, oefende hij op de deel van zijn eigen boerderij "Den Heuvel".

Wulfert en Jacoba kregen acht kinderen, van wie er één levenloos ter wereld kwam en drie nog geen twee jaar oud werden. Zoon Wulphert stierf op 20-jarige leeftijd.

Wulfert overleefde zijn vrouw Jacoba slechts één jaar. Hij stierf op 13 mei 1876. Bij het naderen van zijn eigen dood schreef hij dat drie dingen hem troostten: dat hij zich niet had begeven in een leven van zonde (onheiligheid), niet in een leven van werkheiligheid en niet in een leven van schijnheiligheid.

Na een zware nachtelijke strijd, waarin de zonden hem in de weg stonden, openbaarde Jezus zich aan hem en mocht hij zich "achter Hem verbergen", en zo schrijft hij, "toen was ik klaar!"

Wie wil wandelen heeft een goede kaart nodig. Boekhandel Jacques Baas aan de Traay in Driebergen heeft er een: schaal 1:25.000, dat kan net. Een rondwandeling Floor hoeft niet lang te zijn. Het station meegerekend, kun je binnen een route van 6 à 7 kilometer de meeste hoogtepunten vinden: het geboortehuis aan de Gooijerdijk, Floors eigen boerderij, het geboortehuis van Floors vrouw Jacoba en het kerkhof in Driebergen, waar Floor en zijn vrouw begraven liggen. Met een omweg van zo'n 4 kilometer kan de Nederlandse hervormde kerk in (Neer)langbroek, waar Jacoba ter kerke ging en onder de prediking van ds. J. G. Eykman tot bekering kwam, erbij genomen worden.

Vanaf het station Driebergen-Zeist voert de route naar de Hoofdstraat. Bij de Engweg rechtsaf. Bij de Akkerweg rechtsaf en linksaf de Gooijerdijk op. De witte boerderij links (1773) is het geboortehuis van Floor. Rechts daarachter ligt Den Heuvel, het woonhuis van Floor. De Gooijerdijk verder volgen, in de bocht met de Sterkenburgerlaan ligt Jacoba's ouderlijk huis. De dwarsweg op en bij de Sterkenburgerlaan rechtsaf. Bij kasteel Sterkenburg de Langbroekerdijk volgen terug naar Driebergen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen