"Over Nijkerk moeten ze niks lelijks zeggen"

Gisteren, op tweede kerstdag, was het precies 25 jaar geleden dat ds. Van Daalen door ds. W. Chr. Hovius werd bevestigd tot hervormd predikant in de gemeente Polsbroek-Vlist. "Die bevestiging was ook op tweede kerstdag, in 1979", herinnert de predikant zich. Vier gemeenten heeft ds. Van Daalen sindsdien gediend. "De eerste was dus Polsbroek-Vlist." Een glimlach trekt over z'n gezicht als hij verhaalt van wat hij daar heeft ondervonden. "Ik weet ook wel dat je als predikant vaak wat romantische gevoelens overhoudt aan je eerste liefde, maar wat was het een gezegende tijd. Wat hebben we daar veel geleerd, wat was het een hechte groep." Hij tast naar woorden. "Hoe zeg je dat? Close, ja, zo noemen ze dat tegenwoordig. Toen ik het beroep naar Oud-Alblas had aangenomen, heeft een fijne, wijze ouderling, die zeker iedere week wel even aankwam in de pastorie, me twee weken lang volledig genegeerd. Als hij langs de pastorie liep, draaide hij zijn hoofd om. Hij was zo boos, zo boos. Ach, ik begrijp het wel. Ik ben in Polsbroek opgevoed op een soms best kritische, maar altijd fijnzinnige manier."

Oud-Alblas was een heel andere gemeente. "De oudste reformatorische gemeente in de Alblasserwaard. Heel breed. Ik geef eerlijk toe dat ik er wel eens als een Elía op bed heb gelegen en tegen de Heere zei: Haal me hier maar weg, want ik kán het niet. Ik heb toen ook ervaren hoe belangrij k het is dat je je als predikant geroepen weet naar een gemeente."

Ds. Van Daalen kwam in de Alblasserwaard in aanraking met het gezelschapsleven. Zijn ogen gaan glimmen als er namen genoemd worden van geziene vromen. "Marie Vlot. Ik herinner me haar nog zo goed. Scherp was ze. En als ze de kerk inkwam, dan tikte ze nadrukkelijk met haar stok. Een persoonlijkheid. Als ik haar op maandag zag dan zei ze: "Kom es naast me zitten, jong. En vertel es, is de Heere nog goed voor je geweest, gisteren?" Ja, zo ging dat."

In 1989 kwam er het beroep naar Ede. "Die gemeente kende ik natuurlijk al wel enigszins omdat ik geboren en getogen ben in Veenendaal. Een grote gemeente met toen acht predikanten. Een geweldige band onderling, ik kan het niet anders zeggen. Ede was een breed geschakeerde gemeente, waar van elkaar veel werd geaccepteerd. Later denk je daar nog wel eens aan terug."

Hij kijkt even uit het raam. "Er zaten wijze kerels daar. En dan denk ik heel in het bijzonder aan de emeriti in Ede, dat was toch wel bijzonder. De gesprekken die je had. Geestelijk dan, hè? Geen flodderpraatjes. Toen ik gevraagd werd als tweede voorzitter voor de SGP zei een van de collega's uit Ede: "Da's geen enkel probleem, we hebben hier ds. Zandt immers ook gehad". Zo ging dat."

En toen kwamen de beroepsbrieven uit Nijkerk. "Het eerste beroep kon ik niet aannemen, maar voor het tweede kon ik niet bedanken. We werden door de Heere de woestijn ingezonden. Tropenjaren, zo kun je dat toch wel noemen."

De predikant refereert aan de veelheid van gebeurtenissen waar hij in Nijkerk mee werd geconfronteerd. "We willen de pijn nu niet allemaal weer ophalen. Maar de vorming van een buitengewone wijkgemeente in deze stad, in 2000, heeft me echt ontzettend veel gedaan. Een grote groep gemeenteleden met wie je je verbonden wist, is daardoor toch enigszins los van de hervormde gemeente komen te staan. De avond dat mensen zich konden aanmelden voor die buitengewone wijkgemeente, heb ik als een dieptepunt ervaren. Juist door de verbondenheid die ik voelde met velen die die avond in de rij stonden om zich te melden."

De predikant sprak, als voorzitter van de centrale kerkenraad, tijdens de instituering van de buitengewone wijkgemeente over zijn hoop dat er bruggen gebouwd zouden kunnen worden. "Dat is me toen niet in dank afgenomen, maar ik hoop het nog steeds. Dit had echt anders gemoeten. Als ik er aan terugdenk, staat nog het schaamrood me op de kaken."

In 2003 was de energie van ds. Van Daalen op. "Ik zou een huwelijksdienst leiden en na het uitspreken van votum en groet kon ik het woord amen niet meer uitspreken. Het ging niet meer. Ik ben de preekstoel afgeholpen en heb in de consistorie gezeten met m'n hoofd tussen de knieën. De dienst heb ik uiteindelijk kunnen volbrengen, maar ik weet werkelijk niet hoe. Toen ik bij de dokter kwam, was het helder: stoppen. Met alles. Dat heeft lang geduurd, van april tot eind 2003 moest ik me heel erg beperken. Het medeleven uit de gemeente heeft me geweldig goed gedaan. Ook in de buitengewone wijkgemeente werd er voorbede gedaan; dat heeft me intens geraakt."

Begin dit jaar openbaarde zich bij ds. Van Daalen een darmziekte. "Ik kwam in het ziekenhuis terecht en dat viel niet mee. Ik heb de Heere gebeden of ik nog een poosje zou mogen arbeiden op de plaats waar Hij me gesteld had. Juist in die tijd speelde ook de kwestie van Samen op Weg. Ik voelde me sterk aangetrokken tot de bezwaarden. Ik wist niet wat te doen, echt niet."

Hij zwijgt. "Ja, ik heb tot het laatst toe getwijfeld. Als de muren van deze studeerkamer zouden kunnen spreken... Waarom gaf de Heere toch geen antwoord? Waarom wees Hij niet de weg die Hij wilde dat ik ging? Zo was ik eraan toe. Tot ik ineens te zien kreeg wat een ongelukkig mens die dominee Van Daalen is. Want had ik de Heere niet gebeden of Hij me zou willen sparen op de post waar Hij me gesteld had? En ik ben gespaard, ik genas, was dat geen antwoord? Toen kon ik niet meer weg." Hij wijst uit he t raam, richting de Grote Kerk. "Dáár heeft de Heere me gesteld."

De breuk in de gemeente kwam. Ds. Van Daalen hield in zijn wijkkerkenraad na 1 mei één diaken en vier ouderlingen over. "Opnieuw een dieptepunt. Het afscheid van de ambtsdragers die gingen, greep me geweldig aan. Ik heb ze ten afscheid de aäronitische zegen meegegeven."

De emoties weerspiegelen zich op zijn gezicht. "Wat een pijn, wat zijn er vreselijke dingen gezegd. Verwijten. Maar ook: Wat heeft de Heere gezorgd. We begrijpen soms zelf niet hoe het kan."

Hij wijst met zijn vinger omhoog: "Hij heeft het gedaan. Echt. Hij zorgt en Hij wil nog bemoeienissen met deze gemeente hebben. Ds. Van den Belt nam het beroep aan, er mochten weer ambtsdragers bevestigd worden. Het verenigingsleven vindt doorgang. Ik heb wel eens gezegd: Dat ellendige Nijkerk. Ellendig, uitlandig, buiten het paradijs. Maar ik ben er met alle vezels van m'n bestaan aan verbonden. En kan het dan ook niet hebben als ze iets lelijks over deze gemeente zeggen."

Enkele weken geleden werd bij de predikant diabetes geconstateerd. "Weer ziek, weer thuis en weer is het meeleven hartverwarmend. Maar ten diepste gaat het daar allemaal niet om. "Ere zij God", is de tekst waarover ik heb gepreekt tijdens de herdenking van m'n ambtsjubileum. Dat is het echt: Zijn Naam moet eeuwig eer ontvangen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen