Ds. T. Poot

Wat hebt u met SoW?

"Ik was als jongste lid van de Achttien betrokken bij deze geloofsbeweging, die gericht was op gemeenteleden. Het ging ons niet in de eerste plaats om eenwording van de kerken, maar om het missionaire gehalte van de kerk. De Achttien waren allen betrokken bij het evangelisatiewerk, ikzelf was werkzaam vanuit de IZB bij Kerk en Wereld en ben in die hoedanigheid ook gevraagd. We werden in de jaren zestig geconfronteerd met de grote omslag in het geloofsdenken en de moraal. Bovendien ervoeren we in het evangelisatiewerk de gescheidenheid van de kerken als blokkade om het Evangelie naar buiten uit te dragen."

Noem hoogtepunten van het SoW-proces die u persoonlijk hebt meegemaakt.

"Dat is zonder meer het congres van 1962 in de Jaarbeurs in Utrecht. Daar waren 4500 mensen aanwezig. Er werden tranen geschreid vanwege de herkenning over en weer. Er was vreugde en verwachting dat de eenheid van de kerken niet lang meer op zich zou laten wachten."

En dieptepunten.

"Ik had gehoopt én verwacht dat reformatorische christenen elkaar snel zouden vinden. In het algemeen betreur ik het dat het noodzakelijke proces van regelgeving niet krachtig vergezeld is geweest van een inhoudelijk gesprek. We hadden gehoopt dat de desbetreffende kerkelijke vergaderingen ons initiatief snel zouden oppakken. Dat hebben ze pas later gedaan, toen het enthousiasme al verminderd was. Ik vind het ook jammer dat de Gereformeerde Bond zich altijd tegen SoW heeft gekeerd. Die heeft in al die jaren gewaarschuwd tegen de gereformeerden, terwijl hij eraan voorbijging dat er binnen het geheel van de Gereformeerde Kerken velen waren die verlangden naar gereformeerd leven en een gereformeerde prediking."

Stelling 1: SoW heeft zich ontwikkeld als een van bovenaf opgelegd proces.

"In het algemeen is SoW verzand in bureaucratisch gesteggel. Ik heb er alle begrip voor dat er een organisatie moet zijn, maar deze is te zeer de boventoon gaan voeren. Het inhoudelijke gesprek is ondergesneeuwd door het zoeken naar allerlei vormen van consensus in kerkorde, liturgie en op andere terreinen. Een uitzondering is de discussie over het rapport "Jezus Christus, onze Heer en Verlosser". In de boekjes van de Achttien was er alle ruimte voor bijbelstudies. De Achttien waren gericht op de vraag: Hoe bereiken we de gemeenteleden en hoe richten we ons op de vernieuwing van de prediking, de liturgie en de samenleving? Misschien is het grondvlak te weinig betrokken bij SoW geweest, al moet je in zo'n proces ook modellen bedenken, zonder aan iedereen te vragen hoe zij daarover denken."

Stelling 2: De hervormde synode en de beide SoW-partners peilen onvoldoende hoe diep de bezwaren zijn van verontruste hervormden.

"De laatste tijd is vergaand tegemoetgekomen aan bezwaren uit hervormde kring, maar op een gegeven moment komt er wel een grens. Want wat de synode ook zou doen, je ziet dat mensen eenvoudigweg niet willen, er gewoon geen zin in hebben en hervormd willen blijven. Dan laten mensen zich niet door rationele argumenten leiden, maar door gevoel en nestgeur. De synode heeft heel veel gedaan om het bezwaarden onder de paraplu van de PKN mogelijk te maken gereformeerd kerkelijk te leven, dus wat willen de mensen nog meer? Je moet wel heel sterke papieren hebben om je af te scheiden. Want de NGB zegt dat de kerk waarvan je je afscheidt een valse kerk is. Als je dat niet durft te zeggen, moet je er ook niet uitstappen."

Stelling 3: Als lokaal scheuren en breuken optreden, moet het proces als mislukt worden beschouwd.

"Het proces is alleen mislukt als de verenigde kerken op den duur niet één kerk kunnen worden. Je kunt nu wel drie kerken ineenschuiven, maar daarmee maak je die drie nog niet tot één kerk met een eigen identiteit, samengesteld uit de hervormde, de gereformeerde en de lutherse traditie. Het proces zou mislukt zijn als je de oude handel gewoon voortzet. De bezwaarden kunnen wel zeggen dat de synode de gemeenten scheurt, maar ze zijn zelf diep verdeeld. Iemand die van huis uit hervormd is, is er aan gewend dat de kerk een pluriform karakter heeft en dat je daarin je weg moet zoeken. Veel bezwaarden denken sterk vanuit de Afscheiding. Mensen van gescheiden kerken zien de kerk veelmeer als een groep van gelijkgezinden. Hervormden denken: Waar het Woord en de sacramenten recht bediend worden, daar is de kerk en daar mogen we zijn."

Hoe vult u de dag van 12 december in?

"Voor mij is het een dag van dankzegging met verootmoediging. Ik ben dankbaar dat het zover is gekomen, maar er is ook reden tot schuldbelijden over de manier waarop het proces gegaan is. Ik wil er niet vroom over doen, maar het gebed voor de vernieuwing van de kerk, plaatselijk en landelijk, weegt mij zwaar. Denk niet dat je er op 12 december bent, want als er geen wezenlijke vernieuwing van de kerk komt, zijn we nog niet veel verder gekomen."

Uw grootste wens, aan de vooravond van het besluit.

"Dat de kerk weer een levend getuige van Jezus Christus mag zijn in het midden van ons volk en er een Geest van opwekking in de kerk komt. De kerk maakt een ingezonken indruk. Die opwekking kun je niet maken, maar die wordt geschonken. Het is wel zaak om ervoor te bidden. Mijn wens is dat de kerk zich weer richt op haar wezenlijke taak: de verkondiging van het Evangelie. De kerk moet geen uitspraken doen over zaken waar iedereen het over heeft; laat zij de Schrift grondig uitleggen en de grote woorden voor kerk en samenleving uitdragen."

Op weg naar 12 december. Twaalf december 2003. De datum wordt bijgeschreven in de geschiedenisboeken. Na meer dan veertig jaar valt vrij dag in drie kerken mogelijk het besluit om samen te vloeien in één Protestantse Kerk in Nederland. De kerkredactie publiceert vanaf vandaag, tot en met de twaalfde van de twaalfde, een aantal peilingen onder hen die het Samen op Weg-proces hebben gekleurd. Acht vragen voor zes hoofdpersonen. Vandaag is het zaterdag.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen