Drie taarten, vijf kogels

Op 13 maart 2002 komt Pim Fortuyn in het Haagse Perscentrum Nieuwspoort zijn boek "De puinhopen van acht jaar paars" presenteren. Voor hij een woord kan uitbrengen, krijgt hij drie taarten in zijn gezicht. ,,Ik was tijdelijk verblind door de bestanddelen van de taart die in mijn ogen kwamen. Ik voelde zelfs een hevig brandend gevoel", zal Fortuyn later vertellen. De taarten zijn gevuld met braaksel en uitwerpselen.

De Biologische Bakkers Brigade deelt vervolgens een persverklaring uit waarin ze verklaart met deze actie het charisma van de ,,extreem rechtse populist" te doorbreken. De brigade vergelijkt hem met de Oostenrijkse rechts-extremist Jörg Haider.

Na het incident maakt de LPF-lijsttrekker duidelijk dat hij zich bedreigd voelt. Hij verwijt premier Kok en PvdA-leider Melkert dat zij hem ,,demoniseren." De drie taarten in zijn gezicht zag hij als een uitvloeisel daarvan. Op 6 mei 2002 maakt Volkert van der G. met vijf kogels een einde aan Fortuyns leven.

Vieze types

Op 14 mei 2002 rijdt een arrestatieteam in de vroege ochtend het prachtige bosgebied van het dorp Hoenderloo binnen. De agenten doen een inval in een kleine boerderij en lichten Pauline van Tuyll van Serooskerken en Jelle Goezinnen van hun bed. De derde verdachte, Margriet Goris, wordt in Leiden gearresteerd. Het is acht dagen na de moord op Fortuyn en twee maanden na de taartactie; pas nu besteedt justitie aandacht aan de leden van de Biologische Bakkers Brigade.

De boerderij waarin twee van de activisten worden gearresteerd, behoort tot het landgoed Deelerwoud en is in december 2001 gekraakt. Om een wit voetje te halen bij de lokale bevolking hebben de krakers in een gebouwtje vlak bij de weg een "weggeefwinkel" ingericht. Potten en pannen, boeken en allerhande prullaria staan er uitgestald. Desgevraagd zegt een aantal dorpsbewoners geen last te hebben van die ,,vreemde en een beetje vieze types."

,,De bewoners wisselen met de dag", zegt een wandelaar. Het zijn geen lokalen, maar mensen uit Apeldoorn, Utrecht en Leiden. Op 17 mei zijn de activisten weer vrij. Er zijn volgens de rechter-commissaris geen wettelijke gronden om ze langer vast te houden.

Goeroe

Op 14 oktober van het vorige jaar spreekt de rechtbank in Den Haag haar oordeel uit over de ,,taarters." Vanuit een aantal steden in Nederland zijn collega's gekomen om aan de activisten hun sympathie te betuigen. De taartsmijters zelf zijn niet aanwezig bij de rechtszitting en blijven zich beroepen op hun zwijgrecht.

Op de publieke tribune zit de goeroe van de internationale taartbeweging, Noël Godin. De Brusselaar wordt gezien als het lichtende voorbeeld van de beweging: hij besmeurde meer dan dertig mensen, onder wie Microsoft-topman Bill Gates.

Hem werd eens gevraagd of Haider op zijn taartlijst staat. ,,Haider kun je niet met slagroom bestrijden", antwoordde Godin. ,,Voor Haider adviseer ik vitriooltaarten (zuur). Ook een dynamiettaart is denkbaar. () Haider moet je definitief verhinderen nog verder grote schade aan te richten." Deze uitspraak krijgt een bijzondere betekenis als bedacht wordt dat de Nederlandse actievoerders Fortuyn betitelden als de ,,Hollandse Haider."

Ook Kees Hudig, campagnemedewerker bij de extreem linkse financieringsorganisatie XminY, is bij het proces aanwezig. Onder de schuilnaam Kees Stad leidt hij een eigen taartbrigade, "Banketbakkers zonder grenzen", en publiceert hij opruiende teksten.

Dat hij met de taartgooiers sympathiseert, bleek al in maart 2002. Toen schreef hij vol leedvermaak over de taartaanslag op Fortuyn: ,,Het effect was dat het zelfingenomen heerschap op tv en in de kranten voor het eerst heel anders afgebeeld werd dan hij zelf wilde en dan het publiek gewend was. Niet een triomfantelijk lachende en enigszins olijke nette heer, maar een beteuterde, wanhopige of woedende smeerkees werd getoond."

Anderhalve week voor de moord op Fortuyn is Hudig aanwezig op een bijeenkomst van antiglobalisten, waar wordt besloten op 11 mei 2002 tegen Fortuyn te gaan demonstreren. Voor die datum is Fortuyn al dood.

Volkswoede

Twee van de taartactivisten, Jelle Goezinnen en Margriet Goris, waren aan het Leidse anarchistenbolwerk Eurodusnie verbonden, dat achter veel eerdere taartacties zat. Goezinnen kwam in 1999 in het nieuws toen hij minister Zalm een slagroomtaart in het gezicht drukte.

Ooit werd de activist voorgeleid bij een hulpofficier van justitie in Amsterdam, die hem beschuldigde van radicale acties, zoals het loslaten van nertsen. Daarom is het opmerkelijk dat het zo lang moest duren voordat hij werd gearresteerd naar aanleiding van de Fortuyn-actie.

Ook veel eerdere taartacties waren te herleiden naar de Leidse krakers. Kort na de besmeuring van Pim Fortuyn beweren ze echter: ,,Er is vanuit ons collectief een paar keer met taarten gegooid maar dit keer waren wij het niet. Wel klonken er bij ons instemmende geluiden toen de beelden ons bereikten."

Vier dagen na de moord op Fortuyn roept het taartincident bij aanhangers van de omgebrachte politicus gevoelens van grote woede op. De ruiten van de Eurodusnie-weggeefwinkel worden ingegooid. Even later dringt een groep van ongeveer acht mannen een ander kraakpand binnen. Daar slaan zij de boel kort en klein.

De volkswoede heeft de ideeën van Eurodusnie over Fortuyn echter niet veranderd. "Nu Volkert toch nog met een politieke verklaring is gekomen, kunnen we zijn inschatting achten of verwerpen. Maar iedere linkse, antiracist en milieuactivist moet zich afvragen waarom we niet in staat waren Fortuyn op een andere wijze tegen te houden", staat in het Dusnieuws van december 2002 te lezen.

Banden?

Steeds weer duiken er geruchten op over de banden die Fortuyns moordenaar en zijn vriendin met de taartgooiers zouden hebben. Op internet staan de meest fantastische verhalen. Het OM ontkende tot tweemaal toe een verband.

Onderzoeker Peter Siebelt gaat in het nieuwste nummer van zijn nieuwsbrief Wetenswaardigheden dieper op de zaak in. Siebelt, een internationale vraagbaak op het gebied van actiegroepen en terrorisme, is al maanden bezig het netwerk rond Volkert van der G. in kaart te brengen. Van der G.'s vroegere woonplaats Wageningen speelt hierin een belangrijke rol. Siebelt laat aan de hand van een stapel documentiemateriaal zien hoe diverse actiegroepen in de universiteitsstad met elkaar verbonden waren: taartgooiers en Volkert van der G. behoorden tot dezelfde kringen.

,,De schakel tussen Van der G. en de taartbrigades is Judith Scheltema", vertelt Siebelt. ,,Van der G., zijn vriendin Petra L. en Scheltema waren goede vrienden. Gezamenlijk was het drietal jarenlang in Wageningen actief tegen onder meer genetisch gemanipuleerd voedsel - Scheltema in de actiegroep NoGen, Petra L. in de Stichting Lekker Dier en Van der G. in de actiegroep de Ziedende Bintjes."

Volgens Siebelt woonde Scheltema enkele jaren samen met Van der G. op het alternatieve Wageningse wooncomplex Droevendaal. Momenteel bivakkeert ze met haar organisatie Vluchtelingen Onder Dak in het activistenbolwerk de Wilde Wereld, dat nauwe banden onderhoudt met het Leidse taartersbolwerk Eurodusnie. Bezoek van vreemden wordt niet op prijs gesteld in de Wilde Wereld. De politie is er al helemaal niet welkom.

Scheltema was zelf ook bij een taartactie betrokken. Op 23 januari 2001 protesteerde zij samen met een dertigtal anderen tegen een voorlichtingsbijeenkomst van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over de nieuwe vreemdelingenwet. Op hun borden stonden teksten als "Stop racistische bevolkingspolitiek".

Tijdens de bijeenkomst sprak Bea Peters van de IND over de nieuwe vreemdelingenwet. Tijdens haar betoog werd Peters herhaaldelijk onderbroken door boze opmerkingen, zoals de mening dat de IND zich schuldig maakt aan ,,deportatie" en het verwijt dat er voor de demonstrerende asielzoekers geen tolk aanwezig was.

Siebelt: ,,Wanneer Peters het pand verlaat krijgt zij een stuk taart in haar gezicht. En een dag na de moord op Fortuyn zegt Judith Scheltema tegen een journaliste dat Volkert zo'n lieve, rustige jongen is."

Als de onderzoeker zijn materiaal overziet, kan hij de taartacties onmogelijk als ludieke en tamelijk onschuldige pesterijtjes zien. ,,De taartgooiers geven zelf aan dat ze gezaghebbende figuren willen beschadigen." Ook vindt hij dat justitie het netwerk van Volkert onvoldoende heeft uitgekamd. Hij kan de drie taarten en de vijf kogels niet los van elkaar zien. ,,Voor mij is duidelijk dat er wel degelijk een verband is tussen de wereld van de taartgooiers en die van Volkert van der G."

Campagne tegen de pers

Er is een groeiende lijst van journalisten, advocaten en filmmakers die een flinke slagroomtaart in het gelaat verdiend hebben. Dat schrijft beroepsactivist Kees Hudig eind 2002.

Reden is de ,,mediamishandeling" die Goris, Goezinnen en Van Tuyll ten deel zou zijn gevallen. Volgens Hudig en zijn sympathisanten waren de taarten helemaal niet gevuld met braaksel en uitwerpselen. De taartgooiers hadden bovendien ,,de enorme pech" dat hun doelwit twee maanden na de actie werd vermoord. ,,De media deden hun eerdere sprookjescampagne nog eens dik over, overal werd weer het bericht verspreid dat de taarten vol troep zouden hebben gezeten." Hudig deed een persbericht uitgaan met het verzoek deze beweringen in te trekken.

Het persbericht was het startschot van een campagne tegen journalisten. Ook deze krant kreeg e-mails met desinformatie van de antiglobalist Wim Zwijnenburg. Hij was betrokken bij de organisatie van de demonstratie tegen Fortuyn op 11 mei 2002.

,,In de taart zaten géén, ik herhaal géén, uitwerpselen of braaksel", aldus Zwijnenburg. In een andere mail bijt hij een journalist toe: ,,Als journalist(?) zijnde moet u toch weten dat u erg kritisch moet blijven, zonder alles gelijk van het ANP over te nemen. (In WO II hadden ze hier een leuke benaming voor)."

Onlangs demonstreerde Zwijnenburg in Den Haag tegen het demissionaire kabinet. De ,,leugen" over de taartvulling was een van de actiepunten. Vanwege de over de taartsmijters verschenen publicaties werd perscentrum Nieuwspoort volgeplakt met gebakjes van scheerschuim. Ook een journalist werd geraakt. ,,We gaan weer taarten gooien!" klonk het luid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen