Opgegroeid met de dagboeken van Philpot

Janet Barker groeide op in Westoning (ten zuiden van Bedford). In Westoning was in 1656 een "meeting" ontstaan als afdeling van de Bunyan Meeting in Bedford. In Westoning was het dat Bunyan preekte in een woning toen hij op 12 november 1660 werd gearresteerd en gevangen werd gezet. In Westoning ontstond later een flinke Strict Baptist Church. Daar ontmoetten Bert Clements en Jane Barker elkaar. In 1975 trouwden ze. Een jaar woonden ze in Harpenden, ten noorden van de hoofdstad. Toen kwamen ze naar Nederland, waar ze eerst neerstreken in Alblasserdam, de plaats waar Bert Clements woonde voordat hij naar Engeland ging. Sinds 1992 woont de familie Clements-Barker net even buiten het dorp Oud-Alblas. Het zou een tijdelijk verblijf in Nederland worden. "Maar inmiddels duurt dat al 25 jaar. En ik heb het hier goed."

Ze ging goedsmoeds naar Nederland, "maar achteraf moet ik zeggen dat het toch wel een hele stap is geweest. Engeland en Nederland behoren weliswaar allebei tot Europa, maar desondanks zijn er toch wel heel wat cultuurverschillen tussen beide landen. In het begin dacht ik, bij het zien van al die volle kerken in Nederland: "O, wat is dit een gezegende plaats om te wonen! Wat een christelijk land!" Maar je komt er wel achter dat het nergens het volmaakt is."

Janet Clements is in Alblasserdam, waar ze woonden, en in Kinderdijk, waar ze kerkten bij de oud gereformeerde gemeente, goed opgevangen. "Ik kan niet anders zeggen."

Een paar keer per jaar bezoekt ze haar oude moeder in Engeland. "Ze is 86 jaar. Ik kan dat nu nog doen. Moeder is een liefhebber van Philpot. Ze is een stille vrouw, maar ik heb veel respect voor haar. Mijn moeder stamt uit een begenadigd voorgeslacht. Thuis lazen we iedere dag de dagboeken van Philpot, "Uit Baca's vallei" en "Korenaren uit de volle oogst". Daarin vond m'n moeder haar hart verklaard. Philpot is echt voor haar gebruikt."

The Gospel

In de tijd dat het echtpaar in Harpenden woonde, kerkten ze bij de Strict Baptist-gemeente in Luton. Zo kwam ze in aanraking met ds. B. A. Ramsbottom, de hoofdredacteur van The Gospel Standard ("de Evangeliebanier", sinds 1835 het kerkblad van de Strict Baptist-gemeenten). Ze trad als secretaresse bij de Lutonse predikant in dienst. Ze hielp hem met de administratie en de correspondentie voor het maandblad The Gospel Standard. Daarnaast verrichtte ze administratieve werkzaamheden ten behoeve van de Bethesda Homes, het bejaardenhuis van de Strict Baptist Churches.

"In de Engelse situatie stonden de leden van de Strict Baptist-gemeenten alleen. Er waren gewoon geen andere kerken waar een vergelijkbare prediking werd gehoord. Ik was wel kerkistisch toen ik in Engeland woonde, maar in Nederland is dat veranderd", zegt mevrouw Clements-Barker. "Ik heb goede kennissen, oud gereformeerde kennissen, maar ook in andere kerken hebben we onze vrienden. Dat vind ik een voorrecht. Wat is het toch jammer dat Nederlanders om een leerverschil de kerkmuren zo hoog optrekken. Dat is heel verwarrend, vooral voor de jeugd. Het is een typisch Nederlands verschijnsel om te willen weten tot welke kerk iemand behoort."

Als haar gevraagd wordt een van de schaduwzijden van het kerkelijk leven in Nederland aan te wijzen, dan aarzelt ze. "De vermenging van wet en Evangelie in de prediking", zegt ze dan. En als tweede? "Dat zo veel mensen zo druk zijn om de leer van hun eigen kerk op de been te houden. Het persoonlijk geloof raakt daardoor in de verdrukking."

"In Nederland zijn veel kerken en de meeste van die kerken zitten zondags vol. Ik verwonder me daar nog steeds over, en ook dat je hier en daar zelfs bij doordeweekse bijbellezingen volle kerken aantreft. Bijzonder! Dat beeld is in Engeland onbekend. De gemeenten van de Strict Baptists zijn vrijwel allemaal klein. Hier zijn er tien, daar zijn er twintig. Maar de problemen hier en daar zijn gelijk. In Nederland doen velen graag aan "easy believing", aan een gemakkelijk geloof, een soort zonnebloemgeloof. Dat is een geloof dat heel snel heel hoog wordt. Dat doen ze in Engeland ook."

Bevinding

In de staatskerk heeft Philpot het niet lang uitgehouden, vertelt mevrouw Clements. "Wie in de staatskerk gedoopt was, was bekeerd. En wie stierf, ging naar de hemel, ongeacht de vraag hoe zijn leven was. Daar had Philpot zo'n afkeer van gekregen dat hij de Church of England na veel strijd verliet. Nadien heeft Philpot zich laten kennen als een bevindelijk prediker. Hij wist dat het in die tijd hard nodig was om mensen te wijzen op de noodzaak van de persoonlijke beleving van het heil dat in Christus te vinden was. Bevinding was heel schaars. Bijbeluitleg was er wel, maar mensen zaten verlegen om een woord dat onderwerpelijk tot hun hart sprak.

Het ging bij Philpot om twee dingen: Wet en Evangelie, zondekennis en Christuskennis. Hij benadrukte de persoonlijke kennis van zonde en genade, schuld en vergeving. Philpot vertelde hoe het gaat met Gods kinderen, niet als een regel voor anderen, maar als vertroosting."

En hij benadrukte ook sterk de uitverkiezing en Gods vrijmachtig en soeverein handelen? "Dat heb ik vroeger nooit zo ervaren. Nee, echt niet."

Oproep

Roept Philpot zijn hoorders op tot geloof: Bekeert u, bekeert u, want waarom zoudt ge sterven? "Nee, dat deed Philpot niet, tenminste niet zoals iemand als George Whitefield. Philpot had wel grote achting voor Whitefield, hij vond hem zelfs eens van de meest gezegende predikers, maar Philpot zag het meer als zijn taak om te verkondigen dat een mens alleen uit vrije genade zalig kon worden." Wat was zijn boodschap aan onbekeerden? "Als Philpot het geluk van Gods volk liet zien, wist iedere onbekeerde dat hij daar niet bij hoorde. Dat s epareerde vanzelf. Vergeet niet dat Philpot een behoorlijk grote gemeente had. Onder zijn prediking werden er niet alleen mensen tijdelijk getroost, maar ook bekeerd. Hij trok de scheidslijnen helder." Philpot heeft grote invloed gehad op de Strict Baptist Churches. "Vergelijk hem maar met ds. G. H. Kersten, die in 1907 de Gereformeerde Gemeenten op de benen zette. Ik grijp nog vaak op Philpot terug. Als ik hier een preek hoor waarvan ik niet helemaal zeker ben of het allemaal wel klopt, pak ik Philpot erbij om te kijken wat hij van zo'n tekst zei. Hier hoor ik nog wel eens dat bepaalde geschiedenissen vergeestelijkt worden. Dat was ik thuis nooit zo gewend. Philpot vergeestelijkt nooit, want dat vormt maar belemmeringen op de weg, zegt hij. Hij trekt wel geestelijke lessen uit het Woord. Maar dat is iets anders."

Doop

De Strict Baptist-gemeenten verwerpen de kinderdoop. Wie aan zijn kerkenraad getuigenis kan geven van het werk des Heeren in zijn leven, wordt vervolgens gedoopt door onderdompeling. Daarna wordt men ingeschreven als lid van de gemeente. "Of iemand wel of niet gedoopt is, is een teer punt", zegt mevrouw Clements. "Je kunt dat vergelijken met de vraag of iemand in Nederland wel of niet aan het heilig avondmaal deelneemt. Ook in Engeland is er schroom en schuchterheid om over deze dingen te praten. Velen hebben ook geen vrijmoedigheid om over hun geloof te vertellen en toegang te vragen tot de doop." Mijn moeder is ook niet gedoopt, zegt ze. "Ze heeft er nooit de vrijmoedigheid toe gehad. Er is pas een boekje uitgegeven van mr. W. Haddow, een jong gestorven predikant. Hij heeft vele brieven aan mijn moeder geschreven. Een van die brieven is pas gepubliceerd in The Gospel Standard. Daaruit valt veel af te leiden. Moeder vertelt slechts nu en dan uit haar eigen leven. Maar haar leven is een sprekende getuige. Dat mag ik toch wel zeggen." Diensten waarin gedoopt werd, ervoer mevrouw Clements vroeger als "zeer indrukwekkend." "Dat gebeurde natuurlijk niet zo vaak, maar als het gebeur de, zag je dat de Heere nog werkt." Doopdiensten in Nederland zijn heel anders, weet ze inmiddels uit ervaring. "De geloofsdoop in Engeland is een geweldig stuk Evangelie. De kinderdoop wordt in Nederland vanuit een stuk wettisch denken gedaan, net als het doen van geloofsbelijdenis. Wie ongeveer twintig jaar is, wordt geacht belijdenis te doen. Het zijn zulke verstandelijke overwegingen. Ik vind dat moeilijk. Philpot benadrukt dat het Evangelie de regels des levens is en niet de wet."

Nederlandse abonnees

The Gospel Standard wordt ook gelezen op enkele adressen in Amerika en Australië. Daar zijn nog enkele overzeese Strict Baptist-kerken. In Nederland telt het maandblad ongeveer honderd abonnees, "uit allerlei kerkelijke kringen, maar vooral uit de rechterflank daarvan." De administratie van het abonnement en de betaling ervan verloopt via mevrouw Clements. Ook beheert ze de boeken die The Gospel Standard uitgeeft. Veelal betreft het prekenboeken van Philpot, Kershaw, Warburton. "The Gospel Standard is een echt geestelijk blad. Kerkpolitiek zul je er nooit in vinden. Dat is het wat de meeste mensen aantrekt." Zou er geen behoefte zijn aan een Nederlandstalige versie van het kerkblad? "Misschien wel. Ja, ik denk het wel. Maar ik zie het er niet van komen. Het is te veel werk." The Gospel Standard biedt niet alleen ruimte aan predikanten van de Strict Baptists, zegt mevrouw Clements. "Ook van Schotse predikanten zoals Thomas Boston en de Erskines en van de Duitser Krummacher worden er meditaties opgenomen. Vorige maand was er een meditatie van Wilhelmus à Brakel." Voor de jeugdige lezer geeft The Gospel Standard de "Friendly Companion" uit, met verhalen, bijbelstudies en kleurplaten. "Van de Nederlandse ds. H. H. Middel is wel eens een stukje in de Friendly Companion" geplaatst."

Kandelaar

Mevrouw Clements is best somber over de situatie van de Strict Baptist-gemeenten in Engeland. "Soms vraag je je af wat er nog van overblijft. Veel predikanten kunnen financieel nooit rondkomen van hun traktement. De meesten hebben er nog een baantje bij, voor een dag of drie. Anders zou het nooit kunnen. Ik bedoel dit niet goedkoop, maar als de Heere niet werkt, komt er van de kerk in Engeland én van de kerk in Nederland niets terecht. God houdt Zijn werk in stand. Hij kan de kandelaar in Engeland nog laten. Hij kan de kandelaar ook wegnemen. Wij weten dat niet." Lezen doet mevrouw Clements veel. Vooral Philpot. "Maar op dit moment lees ik het boekje van John Bunyan, "Overvloeiende genade voor de grootste der zondaren". Een bijzonder mooi boek." Binnenkort gaat mevrouw Clements weer naar Engeland, op bezoek bij haar moeder. Wat zou ze uit Nederland graag mee willen nemen naar Engeland? "De volle kerken. De aanspraak die je onder elkaar hebt. En dan heb ik vooral de jeugd op het oog. In Engeland hebben onze jongeren onderling goede contacten, maar toch zijn ze erg alleen. Ze vormen altijd een uitzondering. Wat zou het voor hen toch een zegen zijn als er in Engeland bloeiend jeugdwerk zou zijn. Nederland is in dit opzicht een bevoorrecht land." Heimwee naar Engeland? "Af en toe. Ik ga graag naar Engeland." En graag weer terug? "Dat weet ik niet zo goed."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen