Laboratoriumbos blijft groen

"Na tien jaar strijd hebben wij dat voor elkaar en kunnen wij dit unieke stukje Nederland uit handen van een projectontwikkelaar houden", aldus P. Koster van de stichting Behoud Waterloopbos. "Het bos is na de oorlog in handen gekomen van het Waterloopkundig Laboratorium (WL). Het stuk net drooggelegde polder was ongeschikt voor landbouw door een ondoordringbare laag keileem in de bodem. Dezelfde laag maakte het terrein wel geschikt voor het lab. Hierdoor konden waterstromen goed worden geleid; het water zakte niet weg in de bodem. Ideaal voor proeven dus", aldus Koster, in het dagelijks leven werkzaam bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) in Marknesse.

Omdat de werkzaamheden van het WL steeds meer van buiten naar binnen verschoven, werd het bos in Marknesse meer en meer overbodig. "Binnen betekent niet alleen dat er steeds meer proefhallen komen, maar ook dat de computer een groot deel van de berekeningen gaat doen. Testen werd en wordt dus steeds minder locatiegebonden." Het WL stootte het bosgebied daarom zo rond de jaren tachtig helemaal af voor proeven. "Het lab is dan nog wel eigenaar, maar doet er verder niets meer mee", aldus Koster.

Een aantal jaren gebeurt er niets met het bos. Dat verandert als het WL in 1990 zelfstandig wordt. "Opeens komen de kosten voor het bos heel duidelijk op het bordje en de begroting van het lab." Al snel besluit WL alles af te stoten. Het gaat met een projectontwikkelaar in zee. "Een lichtzinnig besluit", meent Koster. "Ik heb een beetje het idee dat deze man zowel het WL als de gemeente Noordoostpolder heeft ingepakt. De voordelen zijn dan ook wel duidelijk: het lab is de lasten van de grond kwijt en de gemeente heeft wel oren naar de plannen van de nieuwe eigenaar." Het contract is lucratief voor de ontwikkelaar, want hij hoeft pas te betalen als alles daadwerkelijk door kan gaan. Hij gaat voorvarend te werk en lanceert in februari 1991 een plan voor duizend vakantiebungalows op het 122 hectare grote terrein, inclusief een subtropisch zwembad en andere recreatiegebouwen.

De gemeenteraad van Noordoostpolder gaat akkoord met de plannen en besluit een zogeheten artikel-19-procedure in werking te stellen om de gang van zaken te versnellen. Koster: "Op de grond rust een bestemmingsplan voor twee laboratoria, specifiek genoemd: het WL en het NLR. Dat moet dus veranderd worden met behulp van de genoemde procedure." Zo'n 25 gezinnen (omwonenden) maken bezwaar tegen de procedure. Zij weten zich onder andere gesteund door de Milieufederatie Flevoland en het centrum voor natuureducatie IVN.

Koster is een van de bezwaarden. Hij woont pal tegenover het Waterloopbos. "Uiteraard speelt er eigenbelang mee bij ons protest. Wij zijn hier vanuit Amsterdam komen wonen vanwege de rust en de ruimte. Maar daar gaat het ons niet alleen om. Zo'n bos kan niet voor zichzelf praten. Dat moeten wij dan maar doen, het is de moeite waard." In het bos bevinden zich onder andere vele (voor Nederland) zeldzame plantensoorten. "Deze zijn met allerlei stenen en soorten grond voor de modellen vanuit heel Europa naar Marknesse gekomen. Dat is uniek, dat moet je niet zomaar vernielen."

Het protest lijkt echter aan dovemansoren gericht. De gemeente Noordoostpolder stopt 5,2 miljoen gulden in het project en met Pasen 1991 wil de projectontwikkelaar de eerste verkoopdag houden. Het wachten is alleen nog op een "verklaring van geen bezwaar" van de provincie Flevoland. "Dat is ons geluk geweest", ziet Koster nu achteraf. "De provincie was net bezig met de ontwikkeling van een nieuw streekplan. Tijdens deze hele procedure zijn de inzichten nogal veranderd. De term "ecologische hoofdstructuur" werd bekend en de verandering van het Waterloopbos ging niet meer zomaar voetstoots."

De tijd gaat dus in het voordeel werken van Koster, inmiddels voorzitter van de Stichting Behoud Waterloopbos. "Toenmalig minister Alders (VROM) vond de plannen ook in strijd met het rijksbeleid. Het probleem was echter dat de gemeente verplichtingen had tegenover de projectontwikkelaar. Die liepen contractueel nog tot 1996."

In een iets gewijzigde vorm wordt dit verlengd tot september 2000. "Nu zouden er 200 huisjes komen in het bos en 800 op aangrenzende landbouwgrond. De gemeente was bang voor claims en ging weer akkoord", aldus Koster. Het wordt echter steeds duidelijker dat de projectonwikkelaar ook "niet helemaal fris is." De gemeente zit meer en meer met de projectontwikkelaar in de maag. Als dan ook nog het bos in bezit komt van Natuurmonumenten, heeft de stichting er opeens een sterke partner bij. De projectonwikkelaar heeft nog steeds het recht op de grond, maar kan er niets mee.

Langzaam slaat de balans door in het voordeel van de stichting Behoud Waterloopbos. "De projectontwikkelaar doet nog wel een aantal pogingen zijn schip weer vlot te trekken, maar uiteindelijk trekt hij in september 2000 aan het kortste eind", aldus Koster. "De gemeente verlengt het contract met hem niet meer, temeer daar hij op een ander gebied in het vaarwater van gemeentelijke plannen is gekomen. Na tien jaar staat de man weer, of nog steeds, met lege handen." De gemeente heeft het voorbereiding sbesluit genomen om het bestemmingsplan zodanig te wijzigen dat het Waterloopbos een beschermd gebied wordt.

Voordeel

Al die jaren heeft de Stichting Behoud Waterloopbos er alles aan gedaan de plannen ongedaan te maken. Koster: "Tientallen commissies, raden en instellingen zijn wij afgeweest. Soms waren wij ten einde raad. Maar mede door onze vertragende werking ging de tijd in ons voordeel werken. De moraal van dit verhaal is dan ook dat je nooit op moet geven voordat je zeker weet dat je verloren hebt."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen