Het gemis van een emeritus

Ds. A. J. Otter verliet ruim tien jaar geleden de christelijke gereformeerde pastorie. Vandaag is hij veertig jaar predikant. Binnenkort preekt hij in zijn eerste gemeente, Sint Jansklooster. Over welke tekst? "Dat weet ik niet. En ik maak me er ook nog niet druk over."

Pas op latere leeftijd ging de in 1927 in Steenwijk geboren Albert Jan Otter theologie studeren. Hij volgde de hbs, droeg 's lands wapenrok en werd hoofdverkoper bij een textielbedrijf. Nog steeds speldt niemand hem iets op de mouw over de kwaliteit van manchester stof. Hij ervoer zo overtuigend een roeping tot het ambt, dat hij de theologische opleiding in Apeldoorn ging volgen. Hij zou nadien Sint Jansklooster, Deventer, Dokkum, Papendrecht en IJmuiden dienen. Bijstand in het pastoraat verleent hij nu nog in Opperdoes, in het Noord-Hollandse land waar de bekende aardappel groeit en waar, naar zijn zeggen, een "open slag mensen" woont.

De meeste zondagen preekt ds. Otter nog. Hij ervaart het nog altijd als een genoegen. "Met vreugde maak ik mijn preken, met vreugde houd ik ze. Op die manier blijft een wezenlijk deel van het predikantschap me eigen. Al mis ik een eigen gemeente wel. Je hebt geen adres meer waaraan je je specifiek richt in een preek."

"Omdat mijn vrouw liefst in Nunspeet blijft kerken, ga ik niet meer zo ver weg om te preken. Dan ben ik tussen de middag tenminste thuis." De emeritus zegt met genoegen terug te denken aan al die gastgezinnen waar hij altijd welkom was.

Luisteren

Naarmate hij zelf iets minder preekt, zet hij zich meer onder het gehoor van zijn twee Nunspeetse collega's. "Eerlijk gezegd valt me de passiviteit van het luisteren moeilijk. Maar het is wel goed om te leren luisteren. Soms wordt een tekst behandeld waarover ik ook wel eens gepreekt heb. Je merkt soms dat er andere zaken, nieuwe soms, aan de orde komen of de nadruk krijgen. Ik mis vanzelfsprekend ook wel eens iets, maar in doorsnee ervaar ik de kerkgang als zeer verrijkend. Het gemeente zijn beleef je op een 'gewone' plaats in de kerk heel anders. Je ziet je omringd door al die zusters en broeders met hun gezinnen. Je hoort er toch meer bij dan wanneer je op de preekstoel staat."

De Heere is wijs, zegt ds. Otter. "In deze tijd immers gaan velen hun eigen weg, zonder zich iets aan te trekken van God en Zijn dienst. Gelovigen mogen en moeten niet alleen staan", zegt de predikant, die zich nu beter dan vroeger kan voorstellen dat de nadruk in de kerk ook moet liggen op gemeenschapsopbouw.

Beproeving

De emeritus predikant gaat de laatste tijd voor bestraling van huidkanker periodiek naar het ziekenhuis. Is hij daardoor anders tegen pastorale zorg gaan aankijken dan voorheen? "Ik heb verschillende keren een arts nodig gehad. Inderdaad, ik heb daarbij vaak moeten denken aan al die andere patiënten. Tegelijk moet je beseffen dat je niet alles kunt doorleven wat anderen meemaken. Wel is het voor jezelf, ook als dominee, nodig de Heere te kennen als de grote Medicijnmeester. Dan is elke beproeving waarin je de hulp van de Heere ervaart een verrijking. Ieder mens, ambtsdrager of niet, moet leren aangaande de weg die hij moet gaan. Troostrijk en versterkend is het als we het oog van de Heere op ons geslagen weten."

Over het pastorieleven zegt de predikant, terugkijkend, dat zowel de dominee als diens echtgenote de bereidheid moet hebben om te dienen. "Ik w eet het. Dat kost tijd, energie en uiteindelijk ook veel van onze ambities. Zowel op als onder de preekstoel moet er gediend worden."

Het doet de predikant verzuchten dat bij de toelating tot predikant ook wel eens gelet mag worden op de echtgenote. "Ik denk dat het belang van een meelevende echtgenote vaak onderschat wordt. De gemeente is een stukje van de wijngaard van de Heere. Juist die wijngaard, die in onze tijd veel moderne problemen kent, heeft geestelijke begeleiding nodig. Het Woord van de Heere wil gestalte geven aan de kerk en aan kerkleden mede via een dienende houding."

De kritiek neemt vandaag toe, in alle geledingen. "Kritiek is iets waarmee een dominee vergroeid is. Kritiek wordt in het ene geval verhevener geuit dan in het andere geval. Soms is het leerzaam, vaak ook niet. Maar kritiek zal nooit tot gevolg hebben dat de Heere geen werkers meer uitzendt in de oogst. Misschien dat de plaats van predikanten wat anders wordt. Het wezen van de kerk blijft. Ik hoop dat er jongeren zullen blijven die met Samuël gaan zeggen: Spreek, Heere, want uw knecht hoort. En dat had die oude priester Eli hem voorgezegd."

Een zoon van het echtpaar Otter studeerde theologie in onder andere Basel, Apeldoorn en Utrecht, maar zag uiteindelijk zijn weg gaan naar de hervormd-gereformeerde gemeente van Nieuwe Pekela.

Misbruik

Over verhoudingen in het kerkelijk leven zegt de emeritus onder andere: "Er wordt soms veel misbruik gemaakt van psychische overmacht. Dat siert de kerk niet. Buitenstaanders merken dat feilloos op. Helaas wordt de verdeeldheid, de zichtbare tegenstelling, in onze kerken steeds groter."

Wat heeft indruk gemaakt? Wat bleef hem bij? "Ouderling Evert van Benthem (een oom van de bekende schaatser) zei eens tegen me dat ik wel een gezellige prater was, maar dat ik op huisbezoeken net leek op de man die met zo'n lange ijzeren thermometer kwam controleren op hooibroei. Kijk, mijn woorden schieten tekort, maar we mogen wel vorsen naar wat het gepreekte Woord uitricht. Dan moet je soms diep boren."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen