Orgel

Met belangstelling las ik het stuk van de heer Steendam in het RD van 11 mei jl. over het plan het Amsterdamse instrument eens aan te pakken. Het lijkt of de oude strijdbijl weer opgraven wordt: in 1965 deed ik in het Orgelblad van ds. Kret ook mee aan de discussie hierover, grotendeels door de 'Asmanen' gevoerd...

Reeds als jonge orgelbelangstellende merkte ik op dat het orgel van de Oude Kerk een verdacht geluid gaf, niet sprankelend, geen mixtuurkuif. Gierende Cornet-/Mixtuurvlagen in de discant, verder wat melancholiek, zwaar bulderend soms, alles in tegenspraak met de kas. Ik wist toen nog niets van de Witte-ingreep (1870).

Het instrument is van onze circa twintig grote antieke orgels ongeveer het laatste dat een 'beurt' zou moeten hebben. Afslanking. Niet té rigoureus, zoals het geschminkte en onecht klinkende Martini-orgel in Groningen of de betwijfelde aanpak van Gouda, St.-Jan. Want niet iedere restauratie is gelukkig! Smaak en inbreng van de chirurgische 'raad' der op handen zijnde operatie bepalen vaak het lot van de patiënt.

Men zou zich meer moeten oriënteren op de Midden-Duitse orgels, waar Vater (oorspronkelijke bouwer, méér dan Müller volgens onderzoek) ook vandaan kwam. Gifhorn St.-Nikolaî (1748) is bijvoorbeeld van hem.

Wij zijn in de achttiende eeuw nu eenmaal heel sterk door de Duitse orgelbarok (Noord- en Midden-Duitsland) 'aangevallen' of velen dat nu prettig vinden of niet. Ruispijp, Scherp, Cimbel, feestelijke tintel als de cembalo in het barokorkest hebben het bij ons altijd heel min 'gedaan', werden Sesquialtera, Tertiaan en/of Cornet.

Onze allerbeste restauraties zijn Alkmaar, Zwolle (behoudens het pedaal), Bolsward en zeker ook Zutphen. Altijd: naar mijn mening. Een orgelkenner deelde me eens dat 80-95 procent van de oorspronkelijke klank kan teruggewonnen worden.

Orgelliefhebbers zijn nog steeds verdeeld in de romantische stroming enerzijds en de barok- en renaissanceridders anderzijds. Die trend zet zich door bij restauraties. Conserveren óf...?

Ik heb geen behoefte aan scherpslijperij, maar iets moet mijns inziens in de Oude Kerk wel gebeuren. Als de heer Steendam zegt dat restauraties werden gepland om bouwers werk te geven, ben ik het daar volkomen mee eens, al is dat een teer punt. Restaureren. Goed. Maar dan: handen verder thuis tot in lengte van dagen!

Joh. H. Stolk

Ieplaan 5

6741 EK Lunteren

Spijt

Wat jammer dat u de zogenaamde spijtbetuiging van de Japanse keizer (RD van 9 mei) zonder een hoofdredactioneel commentaar hebt opgenomen. Ook jammer dat u het interview met de Japanse veteranen (RD van 13 mei) zonder commentaar van een van de Nederlands slachtoffers of een terzake deskundige hebt gepubliceerd.

Als men de woorden van Akihito goed leest, dan blijkt hieruit dat zijn hart pijn doet over het leed dat Japan en Nederland elkaar hebben aangedaan, terwijl de Japanse oorlogsmisdaden in geen verhouding staan tot het leed dat wij de Jappen hebben aangedaan. Van enige verontschuldiging voor het interneren van meer dan 100.000 Nederlanders en voor het feit dat duizenden mannen, vrouwen en kinderen door zware arbeid, mishandeling, ondervoeding en een slechte medische behandeling in de kampen zijn omgekomen, terwijl de overlevenden daar als wrakken uit zijn gekomen, is geen sprake. Ook de door u geïnterviewde veteranen hebben zelfs geen enkele spijt betuigd over hun misdaden, sterker nog, Fusayama durfde zelfs te beweren dat de Nederlanders werden opgesloten om hen te beschermen, een bescherming waarom overigens niemand had gevraagd. Waarom werden degenen die het lef hadden zich buiten een kamp te begeven, dan zo zwaar gestraft? Of waren dat ook de Koreanen die dit deden en niet de Jappen?

Indirect waren de Jappen er bovendien schuldig aan dat er na 1945 zo veel Nederlandse militairen in Indië zijn omgekomen, want de Jappen hebben enorme hoeveelheden wapens, mijnen en bommen in Indië achtergelaten, Juist die verraderlijke bommen, die de Indonesiërs als trekbommen gebruikten, hebben talloze slachtoffers tot gevolg gehad, meer dan er in gevechten zijn omgekomen.

Tj. Braaksma

Lissabonweg 519

3137 LP Vlaardingen

Mission statement

Op 15 mei jl. berichtte het RD over de brief van de Gereformeerde Bond aan het college van bestuur van de Universiteit Utrecht met betrekking tot de voorgenomen verandering in het theologieonderwijs aan de faculteit godgeleerdheid. Het RD citeerde daarbij het "mission statement", dat ook in ons blad "Areopagus", het kwartaalblad van deze faculteit, heeft gestaan.

Graag willen we echter een verbetering aanbrengen teneinde een eerlijke discussie mogelijk te maken. Het citaat namelijk dat gegeven is, komt uit het eerste concept van dit mission statement van december 1999, dat door het hoogleraren in samenspraak met het faculteitsbestuur is vastgesteld. Na een weergave van een docenten- en studentendebat hebben wij tevens een tweede concept (januari 2000) gepubliceerd, dat het eerste heeft vervangen. Een reactie op dit eerste concept is dus reeds door de tijd achterhaald.

In het tweede concept wordt nog steeds gesproken over theologie "als de reflectie op het debat tussen geloof en cultuur." Maar het stelt enkele malen veel duidelijker dan in het eerste concept: "De faculteit plaatst haar onderzoek rondom de bronnen van de christelijke traditie en hun interpretatiegeschiedenis in het perspectief van de vraag naar de rol en betekenis ervan in de moderne cultuur." Zij stelt dat de waarde van het culturele erfgoed van de christelijke traditie "verder reikt dan de historische en tijdgebonden gestalten ervan in de concrete institutionele vorm of het belijden van een bepaalde denominatie of kerk, religieuze beweging of sekte."

Zij beschouwt echter nog steeds "het predikantschap of een andere kerkelijke functie" als "een belangrijke beroepsuitgang voor theologiestudenten", hoewel levensvragen in de moderne samenleving "niet meer exclusief binnen de kerken" worden gesteld. De faculteit wil verder met haar opleiding ook studenten van andere faculteiten bedienen, die in het kader van de ontschotting vakken moeten kunnen volgen aan andere faculteiten.

Als het RD met het citaat uit het eerste concept wil suggereren dat de faculteit de christelijke traditie loslaat, dan is dat op basis van het nieuwe concept niet te concluderen. Bovendien onderhoudt de faculteit "intensief contact met kerken en ook met andere dragers, erfgenamen en vindplaatsen van de christelijke traditie en spiritualiteit." Slechts op basis van deze uitgangspunten kan over de interpretatie en implementatie ervan gediscussieerd worden.

O. O. Grevink

Akker 21

3732 XA De Bilt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen