Gevraagd: slakkenkwekers (m/v)

Tijdens zijn studie aan de hogere landbouwschool in Leeuwarden liep Arthur Kerckhaert (32) uit het Noord-Hollandse Middenmeer stage bij zaadveredelaar Royal Sluis. Hij moest uitzoeken hoe sla resistent kon worden gemaakt tegen een bepaald type luis. "Ik werkte met luizen in kleine kooitjes, die ik op slabladeren klemde. Na een week ving je dan de luizen terug om ze te wegen, om zo vast te stellen welke slarassen het best of het slechtst in de smaak vielen. Ik had dus toen al iets met kleine beestjes."

Toen hij van school kwam, zocht Kerckhaert een baan, omdat het akkerbouwbedrijf van thuis niet genoeg rendeerde om er met twee gezinnen van te kunnen bestaan. De 68 hectare met consumptieaardappelen, suikerbieten, tarwe en luzerne werden tot dat moment bewerkt door zijn vader. "Vorig jaar hebben we geruild. Mijn ouders wonen nu in het dorp, wij op de boerderij. M'n vader doet echter nog steeds het meeste werk hier."

Arthur zelf vond een goede baan door het automatiseringsbedrijf A&M Netwerkpartners mede op te richten. Het bedrijf is vooral actief in de agrarische sector. "Op dit moment zijn we onder andere heel druk met het plaatsen van weerpalen bij boeren in Noord-Holland. Uit de metingen van die palen rollen onder andere spuitadviezen, zodat er veel gerichter en zuiniger kan worden gespoten. Dat is winst voor het milieu."

Onderwijl was Kerckhaert echter ook al bezig met het ontwikkelen van een tweede 'bedrijfstak' op het akkerbouwbedrijf op de Oudelanderweg 25. "Akkerbouwers moeten er vaak iets bij doen of hun schaal vergroten om te overleven. Eerst verdiepte ik me in wormenkwekerij, maar een kennis waarschuwde me voor het louche karakter ervan. Ik bleef zoeken naar iets waar niet of nauwelijks overschotten in bestaan. Op een gegeven moment belde ik met m'n vriendin, die in Wageningen studeerde. Terwijl ik haar aan de lijn had, kroop er een slak over het raam. Ik zei: tik eens "slak" in in de computer. Er rolden een paar verhalen uit. Zo is het begonnen."

Logeerkamer

Hij volgde een slakkencursus op een agrarische school in Helmond, ging kijken bij een Zeeuwse slakkenkweker en kocht van hem een aantal moederdieren. In de logeerkamer thuis begon hij met 170 exemplaren. Omdat elke slak -ze zijn tweeslachtig, bevruchten elkaar over en weer- zo'n 100 tot 150 eitjes per keer legt, werden het er in minder dan geen tijd vele duizenden. Al snel vertimmerde hij een stuk van de veestal op de boerderij. "Met dakpanelen van een bejaardenhuis in de buurt dat werd gesloopt, want in de experimenteerfase mocht het natuurlijk niet te veel kosten."

Al direct in het begin bleek de afzet een probleem. Kerckhaert liet bij een sigarenfabriekje in de buurt houten kistjes maken, waar hij veertig consumptierijpe slakken in stopte. Daar ging hij restaurants in de buurt mee af. "De kok moest erin geloven, de eigenaar idem. Want het klaarmaken van verse slakken voor consumptie is een hele klus. Eerst worden ze tien minuten gekookt, daarna moeten ze -na met een scherp voorwerp uit hun huis te zijn gepeld- nog eens twee uur tegen de kook aan gehouden worden in een soort bouillon. Allemaal heel bewerkelijk. Als een restaurant per week drie porties verkoopt en de rest bederft, kan het moeilijk uit."

De slakkenkweker nam contact op met de andere telers in het land, toen vijf, inmiddels twaalf. "Zes doen het bedrijfsmatig zoals ik, de andere zes hebben een slakkentuintje als hobby." Met elkaar vormden ze een coöperatie om de afzet te verbeteren. "In het zuiden van Nederland gaat het wat beter, maar verse slakken verkopen bleef een probleem. We vonden een Belgisch bedrijf dat onze slakken afnam, ze kookte en in potjes deed. Die potjes vinden nu hun weg in België, Frankrijk en ook wat in Nederland. De kok hoeft de inhoud nu alleen maar even op te warmen. Vervolgens kunnen ze zo op tafel, in een serveerschelp van grote Turkse slakken of in een pasteibakje met kruidenboter erbij."

Ondanks de coöperatieve opzet blijft de afzet een zorg. "Contacten met bijvoorbeeld supermarktketens leken hoopvol, maar via dat kanaal werkt het alleen goed als je een constante aanvoer kunt bieden." Ook concurrentie uit goedkoop leverende Aziatische landen is een probleem. "Daar worden ze in het wild gevangen, oud en jong door elkaar. De kwaliteit is slecht, de slakken krijgen niet de tijd om zich leeg te schijten, zodat je ook grond zit te eten. Ik at ze ooit in een pizzeria, één hap zand. Wie dat een keer meemaakt, hoeft nooit meer slakken op z'n bord."

In zijn slakkenschuur tilt Kerckhaert de deksels op van de platte kisten die elk zo'n 25 dieren bevatten. Veel dieren zitten aan de perspex afdekplaat gekleefd. "Een slak zoekt altijd een hoge plek, dat is zijn afweer tegen vijanden." De andere glijden hun rondjes over een bodem van gaas, waaronder wat grond ligt. De wormen in die grond verorberen de uitwerpselen van de Helix aspersa, type grosgris, familie van de wijngaardslak.

De voedselkorrels voor de slakken worden speciaal gemaakt door een veevoederbedrijf: lammetjesmelkpoeder, kippenlegmeel en gemalen krijt voor de aanmaak van het huis. "Een slak heeft een optimale voedselomzetting: 1 kilo voer levert 1 kilo slak." In de wegwerpijsbakken ligt een plaatje van schuim met gaten erin, waarin de slak de parelwitte eitjes afzet alvorens het nest te sluiten met grond. "Die eitjes zijn als slakkenkaviaar leverbaar, zij het dat ze snel grauw worden."

Rood tl-licht

De meeste slakkengeboorten zijn in april. Kerckhaert wekt dat ritme op met behulp van tl-buizen die rood licht geven, nabootsing van de avondschemering. Activiteit wordt ook bevorderd door een grote luchtbevochtiger. Door licht en vocht neigen de slakken tot paren. Vanaf juni verkeren de slakken buiten, in een grote plastic tunnel vol omgekeerde bollenkistjes, of op een aantal veldjes. Boven de kistjes zorgt een sproeileiding voor het nodige vocht. Ratten, muizen en vogels worden door een kat op afstand gehouden. "Behalve vorig jaar", zegt hij, een handvol leeggeroofde slakkenhuizen tonend. "Een rat weet precies waar hij moet bijten zodat de slak loslaat." Een andere 'vijand' van de slakkenteler is de gewone naaktslak die komt buurten en mee-eet uit de pot.

Als alles goed gaat, zijn de slakken in augustus consumptierijp. De 2500 snelste groeiers van een jaar eerder leveren 60.000 tot 80.000 nakomelingen, na een groeiseizoen is ruim de helft daarvan over en geschikt om achter glas te stoppen. Een experiment van

de laatste twee jaar is de waddenslak met Eko-keurmerk, verkocht onder het label van het Texelse bedrijf dat louter waddenproducten afzet. "Ik viel net binnen de straal van 25 kilometer om het wad die als eis geldt", zegt Kerckhaert.

Wil de Nederlandse slak echt gaan doorbreken, dan moet dat de komende twee jaar gebeuren. "De coöperatie levert nu 1500 tot 2000 kilo per jaar, dat moet minimaal 5000 kilo worden. Daarom plaatsen we binnenkort advertenties om collega's te werven. Ook het Eko-product moet dit jaar wat worden. Groothandel en supermarkt moeten verzekerd zijn van een constante aanvoer, dan kunnen horeca en particulieren op ons rekenen. De meerprijs voor een geteelde slak uit eigen land -15 gulden voor Eko-kwaliteit, 12 gulden voor de gewone- wordt voluit goedgemaakt door de prima kwaliteit."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen