"Zo erg is het nog nooit geweest"

Het beeld is overal hetzelfde. Sloten en afvoerkanalen stromen over, polders stromen vol en in de dorpjes plassen triest kijkende mensen door de ondergelopen straten. In kelders en op de benedenverdiepingen van dijkwoningen drijven meubelstukken in het rond. Tetteroo, bewoner van een dijkwoning aan de Molendijk in Nieuwe-Tonge, mag zich nog gelukkig prijzen. Al klinkt dat wel heel erg wrang als het water in je huis tot kni ehoogte komt. Maar hij heeft tenminste van de brandweer een pompje gekregen om het water weg te werken. Dus kan hij straks gaan testen of de piano nog klank geeft en of de wasmachine nog draaien wil. "Ik heb dit nog nooit meegemaakt. Nog nooit", meldt hij triest.

In Stellendam is de situatie op het eerste gezicht nog ernstiger. De brandweer heeft diverse straten afgezet en inmiddels wordt de laatste hand gelegd aan het droogpompen van "Het Wapen van Stellendam". "In een ogenblik stond er een laag water in het restaurant", meldt een brandweerman. Verderop in de straat staan de auto's nog met de wielen in het water. Brandweermannen porren in een afvoerput, maar het riool is vol.

Strop

Dijkgraaf Goekoop heeft het nog nimmer zo meegemaakt. "Ik durf gerust te stellen dat het hier nog nooit zo erg is geweest. Ik heb de ramp van 1953 meegemaakt en als je de ondergelopen polders ziet, dan moet je daar aan terugdenken. Zelfs de oudste bewoners op het eiland hebben nog nooit een calamiteit van deze omvang, uitgezonderd de ramp natuurlijk, beleefd. Dat hoor je overal. Er was best eens een keer een onweersbui die een bepaald deel van het eiland blank zette, maar nu wordt het hele eiland getroffen. Alles staat met elkaar in verbinding, zodat je in noodgevallen van elkaars capaciteit gebruik kunt maken. Maar dat helpt nu allemaal niks, omdat het overal hetzelfde is. Er is hier het afgelopen etmaal zo ongelooflijk veel regen gevallen, daar kun je niet tegen pompen". Volgens de dijkgraaf is er op de kop van het eiland in een etmaal 135 millimeter neerslag gevallen. Elders gaat het gerucht dat een boer in de buurt van Dirksland sinds zaterdag zelfs 143 millimeter regenwater in de meter telde.

Hoe dan ook, dijkgraaf Goekoop ziet het somber in. "Ik heb het woord zorgelijk gebruikt en dat vind ik terecht. Nee, mensenlevens lopen absoluut geen gevaar. Als je tenminste niet zo dom bent om toch over een ondergelopen straat te gaan rijden. Want dan zit je zo in de sloot. Mensen vragen of de dijken op doorbreken staan of iets dergelijks, maar dat is echt niet aan de orde. De dijken zijn op Deltahoogte, de duinen zijn sterk, dus daar ben ik op zich niet bang voor. Maar als je ziet dat de polders blank staan, dan weet je dat de aardappels en de uien staan te rotten. Dat is een gigantische strop voor de boeren. Een strop die ze er gewoon niet meer bij kunnen hebben; ze hebben de laatste tijd al genoeg klappen gekregen".

Een groot punt van zorg voor het waterschap Goeree Overflakkee is de harde noordwestenwind. "Want wij lozen het water van de boezem bij de Haringvlietsluizen op de Noordzee. Maar omdat de harde wind het peil van de zee opstuwt, kunnen we niet uitwateren. En dus loopt de boezem almaar voller, zodat er een moment kan komen dat ik de gemalen op het eiland moet stilzetten omdat anders het water over de dijken van de boezem weer de polders instroomt", aldus Goekoop, gistermiddag.

Dit probleem leek gisteravond gedeeltelijk verholpen. "We hebben nu vijf grote pompen van Smit-Tak kunnen inzetten en die kunnen, ongeacht het getij op zee, blijven uitwateren. Dat geeft een beetje lucht, al is het nog te weinig. De komende uren komen er nog vijf pompen bij, zodat we weer even vooruit kunnen. We hebben vanmiddag verder nog wat gewoon kunnen uitwateren, zodat het peil in de boezem nu weer zo'n 10 tot 12 centimeter kan stijgen. Te weinig, maar het is in ieder geval toch weer wat".

Bij het gemaal bij Oude-Tonge is het peil sinds gisteravond stabiel. Het werk van vijf grote, in allerijl geïnstalleerde pompen, lijkt succesvol. Terwijl de regen weer met bakken uit de lucht valt en de wind tot stormkracht is aangewakkerd, doen de mannen van het waterschap onverstoorbaar hun werk.

Een groepje mannen dat samenschoolt in de luwte van het gemaal evalueert in onvervalst dialect de situatie. Eén ding is voor iedereen duidelijk: Zo erg als nu is het nog nooit geweest.

Van de Doel, een 64-jarige bewoner van Nieuwe-Tonge, heeft al veel meegemaakt met het water, maar dit nog nooit. Over een 1953-gevoel wil hij echter niet spreken. "Ik heb de ramp meegemaakt, maar dat was anders. Echt anders. Toen kwam het gevaar van de zee, hé. Nu komt het van achteren. Of van boven, 't is maar hoe je het bekijkt". Hij zwijgt even. "Toen hebben wij het er allemaal levend afgebracht, maar in de omgeving hebben tientallen bekenden van ons het leven verloren. Dat is heel wat anders dan dit".

Iets verderop is de brandweer druk doende een ondergelopen plantsoen in Oude-Tonge leeg te pompen. Veel lijkt het niet te helpen. Plaatsvervangend brandweercommandant H. Driesse meldt dat ze voorlopig niet meer kunnen doen dan pompen, pompen en nog eens pompen. "Maar we kunnen het water eigenlijk niet meer wegkrijgen. Alles is vol, dus houdt dat pompen een keer op. Maar we hopen natuurlijk dat het regenen ook een keer ophoudt".

De schuiven van de Haringvlietsluizen zijn gistermiddag open gezet om het peil in het Haringvliet te doen dalen. De tot stormkracht aangewakkerde wind slaat witte kuiven op de grauwe golven. Donkere wolken vliegen langs het zwerk en hevige plensregens striemen het oververzadigde land. De grens tussen water en lucht en tussen water en land vervaagt steeds meer. Even lijkt een flauwe zonnestraal de voorbode van droger weer. Maar boven de Noordzee scholen weer donkere wolken samen. De wind stuwt ze in ijltempo richting het land. Land? Sommige polders beginnen angstig veel op meren te lijken. Op veel plekken is het gewas al kopje-onder gegaan. "Ik reken op miljoenen guldens schade", sombert dijkgraaf Goekoop. "Dan mag je toch van een zorgelijke situatie spreken?"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen