Rheinberger

Josef Rheinberger (1839-1901) was een van de invloedrijkste musici in het Duitsland van de tweede helft van de 19e eeuw; hij werd gerespecteerd door Wagner en Liszt, gevreesd door Bruckner en Cornelius, was bevriend met Brahms en Von Bülow en werd bewonderd door Reger en Humperdinck. Aan het conservatorium van München onderrichtte hij piano en compositie. Vanaf 1877 werkte hij als "Hofkapellmeister", in welke functie hij verantwoordelijk was voor de kerkelijke koormuziek. Hoewel hij in orgelland voornamelijk bekend is om zijn twintig orgelsonates, nemen de koorwerken een minstens even belangrijke plaats in zijn oeuvre in. In de tijd dat Rheinberger ze componeerde, bevond de Duitse kerkmuziek zich in een crisis. Tijdgenoten als Liszt vonden dat de ontwikkeling van de kerkmuziek gelijke tred moest houden met die van de wereldse muziek. Anderen waren er daarentegen van overtuigd dat de kerkmuziek zich weer moest baseren op de eenvoud en reinheid van de 16e-eeuwse stijl. Rheinberger was van mening dat men weliswaar aan de oude vormen moest vasthouden; de muzikale taal, het idioom, moest echter hedendaags zijn. Dat zijn koorwerken niettemin meer met de Palestrina-stijl dan met de compositiestijl van zijn tijd uitstaande hebben, vindt zijn oorzaak in het feit dat Rheinbergers stijl voor die tijd tamelijk conservatief was. Het koor van het Gonville & Caius College in Cambridge heeft Rheinbergers belangrijkste koorwerken op cd gezet. Daarop zijn verschillende primeurs te vinden, zoals de fraaie Mis in Es-groot, opus 109, voor dubbelkoor a capella, een aantal motetten (o. a. opus 133) en het bijzonder mooie "Wie lieblich sind deine Wohnungen" voor vrouwenkoor en harp. Ook het Requiem in d, opus 194, wordt als plaatpremière gepresenteerd, doch dit werd enkele jaren geleden al op cd gezet door het Gaasperdams Gemengd Koor o.l.v. Kees Verkerk. We hebben hier met kwalitatief hoogstaande koorzang van doen. Ondanks Rheinbergers veelstemmigheid blijft alles doorzichtig en niet zwaar op de hand. Organist Christopher Monks zorgt voor twee orgelsoli en een naadloze begeleiding. Zeer aanbevolen!

N.a.v. "Rheinberger Sacred Choral Music; The Choir of Gonville & Caius College, Cambridge o.l.v. Geoffrey Webber". ASV DCA 989.

Gerco A. Schaap

Psallite Deo

Om maar direct met de deur in huis te vallen: Het regionaal jongerenkoor "Psallite Deo" onder leiding van Piet den Uil geeft met de cd "Laet sang en spel" een heel mooi visitekaartje af. Dat geldt ook het booklet, met veel informatie over de uitvoerenden, teksten met zonodig vertalingen en opmerkingen met betrekking tot de uitvoering van bepaalde composities; alleen informatie over het orgel ontbreekt. Het repertoire is zeer gevarieerd: van Goudimel, via Händel, Bach, Haydn, Mendelssohn en Fauré naar Parry, Willcocks, Koopman en Sanderman. Binnen dit repertoire zijn weer verschillende variaties in de uitvoering aangebracht. De dirigent schreef zelf een aantal teksten bij bestaande composities die goed passen bij de werken (o. a. Gebed op muziek van G. Fauré). Bij het beluisteren valt het enthousiasme op: het plezier in het zingen is duidelijk hoorbaar. Het geheel klinkt mooi zuiver. Met name de sopranen hebben een goede ademsteun, goed verzorgd met betrekking tot de relatie tussen tekst en muziek. Dit uit zich in goed gebruik van dynamiek (sterk - zacht) en spanning en ontspanning in melodieën. Met name in de homofone composities is er sprake van een hechte koorklank. In polyfone composities klinken bepaalde partijen enigszins wankel (Psallite Deo, Halleluja).

Dick Sanderman zorgt op het orgel van de St.-Maartenskerk in Tiel voor goed en creatief orgelspel in diverse stijlen: zeer gedreven in voorspelen, koorbegeleiding en improvisaties. Meestal heeft dit orgel bij een bepaalde speeltrant nogal eens last van ademnood. Bij Sanderman is daar geen sprake van. Integendeel, het orgel klinkt onder zijn handen fraai. Jan Wisse begeleidt het koor in twee composities op de vleugel. Vooral het Gebed speelt hij heel mooi. De opname is mooi ruimtelijk. De verhoudingen tussen koor en begeleiding zijn over het algemeen goed. Soms is de begeleiding iets te sterk, waardoor het lijnenspel van een compositi e (de fuga Psallite Deo) vervaagt, of is het instrument te nadrukkelijk aanwezig ("Sehet, welch eine Liebe"). Psallite Deo gaat onder dezelfde naam als reformatorische oratoriumvereniging verder. Ik hoop dat we dan nog eens een visitekaartje van hen mogen krijgen. Deze cd is het aanschaffen en beluisteren in ieder geval waard.

"Laet sang en spel", Regionaal jongerenkoor Psallite Deo o.l.v. P. den Uil. STH 197071.

Drs. A. G. Blonk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen