Evangelical in de Engelse staatskerk

In de kerk in Engeland is de aanduiding ”evangelical” oud. John Owen sprak al van ”Evangelical Churches”, dat zijn de kerken waar de leer van vrije genade wordt gepredikt. Lange tijd betekende ”evangelical” in de Anglicaanse Kerk hetzelfde als ”calvinist”. In de achttiende eeuw kwam er een scheiding van geesten. Zowel volgelingen van de gebroeders Wesley -die arminiaanse opvattingen hadden- als degenenen die de calvinist Whitefield volgden, noemden zich evangelical. Bekende evangelicals die binnen de reformatorische kerken in Nederland veel waardering kregen, waren John Newton, J. C. Ryle en J. I. Packer.

Tijdens een bijeenkomst in het RAI-congrescentrum leidde John Stott zijn hoofdwerk, ”Het kruis van Christus”, in. Stott schreef het omvangrijke boek in 1985. Onlangs verscheen de eerste Nederlandse vertaling. „Is het zo’n dikke pil geworden?” riep de Londense predikant gisteren verbaasd uit. „Dan schrijf ik zeker te uitvoerig”.

„Het kruis van Christus”, zo onderstreept de auteur het belang van het onderwerp, „is het hart van het Evangelie. Het kruis heeft direct te maken met de eer van God, met het behoud van zondaren, met de christelijke levensstijl en met de boodschap voor de wereld. Er zijn veel boeken geschreven over de verzoening, maar over het kruis van Christus schreef bijna niemand een samenvattend werk”.

Niet modern

Maar welke doelgroep heeft de auteur eigenlijk voor ogen? Stott: „Christenen die aarzelen zich evangelical te noemen. Ik probeer mijn lezers ervan te overtuigen dat een beetje vroomheid plus een beetje kerkgang geen echt christen maakt. Het Evangelie moetje hele leven veranderen”.

Een van de stellingen van Stott is dat evangelicals wel conservatief en bijbels denken, maar niet modem zijn. „Helaas”, zegt Stott, „christenen moeten naar hun tijdgenoten luisteren, de moderne wereld niet overnemen maar die wel serieus nemen. Paulus probeerde ook zijn tijdgenoten te overreden. Hij redeneerde met joden en Grieken en probeerde zo het Evangelie ingang te doen vinden”.

Het honorarium dat de auteur voor elk verkocht boek krijgt, komt in zijn geheel ten goede aan het Evangelical Literature Trust. Dit fonds stelt studieboeken ter beschikking aan duizenden predikanten en christelijke leiders in de Derde Wereld en in Oost-Europa. Vorig jaar bedroeg het budget van het fonds 150.000 gulden.

Appèl van Evangelie

Het meest verkochte boek van Stott is ”Basic Christianity”. Deze inleiding in de boodschap van het Evangelie is in ruim vijftig talen beschikbaar. Twee jaar geleden verscheen een Nederlandse editie. In het hoofdstuk ”Tot een beslissing komen” dringt Stott er bij zijn lezers op aan de deur van het hart open te doen voor Jezus Die klopt. De deur is dicht en moet opengedaan worden. Bovendien zal Christus de deur niet zelf opendoen. „…In één enkel ogenblik kunt u christen worden”. Moeten we Stott rekenen tot de arminiaanse stroming in de Evangelical Party, die de Westminster Geloofsbelijdenis niet zal onderschrijven?

Stott: „Beslist niet. Ik voel mij verbonden aan de Reformatie. De soevereiniteit van God en de verlorenheid van de mens handhaaf ik. Maar in evangelisatieboekjes benadruk ik het appèl van het Evangelie. Ik zie geen groot onderscheid tussen het niet willen en het niet kunnen aannemen van het Evangelie. Daarom gebied ik mensen om het Evangelie aan te nemen.

Dr. Lloyd-Jones

In zekere zin kun je dat arminiaans noemen. Ik heb ook moeite met het leerstuk dat Christus Zijn bloed alleen voor de uitverkorenen heeft gestort. In de Bijbel lees ik enerzijds dat Jezus Zijn leven voor de schapen gaf, maar ook dat Hij een verzoening voor de hele wereld teweegbracht. Voor mij is het de vraag of Calvijn de verzoening beperkte tot de uitverkorenen”.

De Evangelical Party is in de laatste dertig jaar sterk gegroeid. Toen Stott in 1945 tot predikant in de gemeente All Souls bevestigd werd, waren de evangelicals maar een kleine minderheid. Nu rekent ruim de helft van de nieuwe voorgangers binnen de Anglicaanse Kerk zich tot deze stroming. Van de predikantsopleidingen is eveneens de helft evangelical.

In 1966 onderging de stroming echter een gevoelige aderlating. De alom geachte dr. D. M. Lloyd-Jones riep tijdens de openingslezing van de tweede National Assembly of Evangelicals, op 18 en 19 oktober 1966, zijn geestverwanten op zich af te scheiden van de Anglicaanse Kerk. Stott was voorzitter van de vergadering en liet direct weten het niet met Lloyd-Jones eens te zijn.

„Deze breuk heeft diep bij me ingegrepen”, zegt de 76-jarige theoloog. „Lloyd-Jones was als een vader voor me. Toch ben ik er nog altijd van overtuigd dat we onze boodschap binnen de kerk moeten uitdragen. Als anderen in de kerk liberaal willen zijn, is dat hun verantwoordelijkheid. Ik trek wel grenzen, die ik uit het Nieuwe Testament afleid. Als de kerk officieel de vleeswording van Christus zou verwerpen of besluiten homoseksuele relaties goed te keuren, dan zou ik er erg veel moeite mee hebben om te blijven. Ik zou, denk ik, nog een paar jaar blijven om te waarschuwen, maar dan met pijn in mijn hart uit de kerk stappen”.

Alpha-cursus

Stott heeft vele jaren gepreekt in het hartje van Londen. Een andere gemeente in het centrum van Londen is Holy Trinity Brompton. De bekendste voorganger van deze gemeente is ds. N. Gumbel, die veel materiaal schreef voor de Alpha-cursus. In zijn gemeente wordt ook de Toronto-blessing gepraktizeerd.

De Alpha-cursus maakt de laatste tijd ook opgang in Nederland. John Stott noemt zijn collega Gumbel een begaafde predikant, maar kan zich in een aanzienlijk deel van de evangelisatiecursus niet vinden. „De hoofdstukken over de Heilige Geest zijn eenzijdig, zelfs onbijbels. We moeten heel voorzichtig zijn met bijzondere geestesgaven, die tijdens het Alphaweekend centraal staan. Daarom vind ik het erg jammer dat kerkelijke leiders de cursus zo gemakkelijk hebben goedgekeurd. Hoewel in de cursus ook goede elementen zitten, kan ze gemakkelijk fungeren als voertuig om de charismatische beweging de kerk in te dragen. Voor de Evangelical Party vormt ze een splijtzwam”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen