Kabinet-Den Uyl mocht eindstreep niet halen
Van Agt maakte al in 1976 plannen voor crisis
DEN HAAG - De eerste lijsttrekker voor het CDA, Van Agt, heeft in 1977 doelbewust het kabinet-Den Uyl laten vallen. De hoofdreden daarvan was dat Van Agt wilde tonen dat het kersverse CDA een politieke factor was waarmee rekening diende te worden gehouden.
Dat blijkt uit een terugblik met een aantal bewindslieden uit het kabinet- Den Uyl (1973-1977) die NRC Handelsblad afgelopen zaterdag publiceerde. Van Agt, die in oktober 1976 als lijsttrekker voor het pas opgerichte CDA werd gekozen, heeft opzettelijk aangestuurd op een voortijdig einde van het toenmalige kabinet, waarin hij zelf vice-premier was.
Naast de politieke profilering van het nieuwe Christen Democratisch Appel speelde mee dat Van Agt en de zijnen wilden voorkomen dat de PvdA in de verkiezingen van 1977 de ‘premier-bonus’ zou incasseren. Het is immers een bekend statistisch gegeven dat de partij die de premier heeft geleverd, alleen al daardoor een aantal zetels extra kan binnenhalen.
Van Agt heeft reeds in de laatste maanden van 1976 met zijn geestverwanten in het kabinet overlegd hoe de zaak aan te pakken. „We zochten naar een mogelijkheid om daar strategisch voor het CDA zo goed mogelijk uit te komen”, aldus Van der Stee, destijds minister van landbouw. „We spraken in het najaar van 1976 af dat het kabinet moest vallen”, herinnert Westerterp (Verkeer en Waterstaat) zich. „Maar we moesten de dans wel goed ontspringen, want wij kenden het credo natuurlijk ook dat wie breekt, betaalt”.
De directe aanleiding om het kabinet ten val te brengen vonden Van Agt en de zijnen uiteindelijk in het voorstel van Den Uyl voor een onteigeningswet. Het progressieve deel van het kabinet wenste gronden te kunnen onteigenen tegen gebruikswaarde. De confessionelen kozen daarentegen voor de (hogere) marktwaarde. Bijkomend voordeel voor de confessionelen was dat het een onderwerp was waarmee ze goed konden scoren bij hun agrarische achterban.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 24 maart 1997
Reformatorisch Dagblad | 16 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 24 maart 1997
Reformatorisch Dagblad | 16 Pagina's