Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zo laag, mooi en goedkoop mogelijk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zo laag, mooi en goedkoop mogelijk

Spoorwegen en vijf partners testen bij Loenersloot twintig geluidsschermen

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Aan de binnenkant lijkt het model op de ribbenkast van een dode walvis. De buitenwand, van donkerrood en grijs geschilderde platen multiplex, wekt enige associatie met Thalys, de hogesnelheidstrein naar Parijs. Op de proeflocatie Loenersloot worsen twintig geluidsschermen getest Dik, dun, hoog, laag, recht, krom, s-bocht naar buiten, s-bocht naar binnen. Zodat iedereen blijft slapen als Thalys langskomt, of een sleep container-wagons.

De proefopstelling staat er sinds de tweede helft van november en zal nog wel even blijven. Het testschema is inmiddels ruim uitgelopen. IJs en weder dienende, heette het bij de planning voor drie maanden. Naast het drukke spoor Amsterdam-Utrecht, evenwijdig aan het Amsterdam-Rijnkanaal, ligt een roestig, doodgebloed spooradertje. Twee keer per jaar werd er nog een treintje gerangeerd, dus NS nam het zekere voor het onzekere en sneed het spoor tijdelijk radicaal af van de hoofdbaan. Sinds ”Mook” -waar drie baanwerkers de dood vonden onder een passerende trein- wordt geen enkel risico meer genomen.

Van het roestige spoor is een lengte van ruim dertig meter omgebouwd in nieuw spoor: modem rail-profiel op betonnen dwarsliggers, een vers opgeschud ballastbed. Naast het opgewaardeerde stukje baan is een zware stalen fundering neergezet, met op diverse afstanden series gaten erin geboord. Dan kunnen de verschillende soorten geluidsschermen snel worden opgebouwd en afgebroken.

De mannen van spooraannemer Strukton doen hun zware opbouwen afbreekklus geduldig. Vandaag heeft de meting plaats zónder scherm, om er straks alle andere metingen mee te kunnen -vergelijken. Op de bouwplaats liggen de stapels aluminium en roestvrijstalen profielen die al zijn gebruikt of nog aan de beurt komen.

Luidsprekers

De Thalys-opbouw staat op een roestige wagon voor betonnen dwarsliggers. Halverwege het model zijn drie gaten gezaagd: boven-, midden- en onderin. In de gaten passen drie luidsprekers. De bovenste box spuwt tijdens de metingen het geluid uit van de bovenleiding en van de wervelingen tussen de verschillende wagons. De middelste box geeft het geluid van de wagons weer, de onderste het wielen- en spoorbaangeruis.

Het bijzondere aan de meetopstelling in Loenersloot is de lengte van de geluidsschermen die worden getest. Om het effect van een scherm te meten, moet normaal gesproken een wand van minimaal 300 meter lang worden neergezet. Er moet namelijk een hele trein achter passen, anders zou het geluid dat langs de zijkanten van het scherm gaat de meting verstoren. Het testen van een nieuw type geluidsscherm kost daardoor veel tijd en geld.

NS Technisch Onderzoek (NSTO) ontwikkelde een methode die het effect van een geluidsscherm van slechts 30 meter kan testen. De geluiden uit de drie boxen worden opgevangen door een set van acht microfoons die, op ongeveer 25 meter achter het te testen scherm, het aantal decibels registreren. Door een geavanceerde signaalverwerking kan het geluid dat langs de zijkanten van het korte scherm de microfoons bereikt, worden weggefilterd. De microfoon ‘kijkt’ als het ware alleen recht vooruit en ‘ziet’ bij een kort scherm de randen niet.

Twee gekozen

NSTO bedacht de methode in het kader van het Europese samenwerkingsproject Euroécran, dat 11 miljoen uit mag geven. NS werkt erin samen met de Franse Spoorwegen (SNCF), de Italiaanse Spoorwegen (FS), TNO en twee consortia van schermenleveranciers. Doel is de ontwikkehng van optimale geluidsschermen langs hogesnelheidslijnen en goederenlijnen voor gecombineerd vervoer, bijvoorbeeld de Betuwelijn, waar straks lange containertreinen over zullen denderen. Uit de geteste schermen worden er uiteindelijk twee gekozen die volgend jaar op volle lengte in Frankrijk langs een tgv spoorlijn en in Italië langs een goederenlijn worden uitgeprobeerd. In 1998 moet die test klaar zijn.

Euroécran valt weer onder een groter Europees onderzoek (Brite-Euram), vandaar dat de helft van de projectkosten door Brussel wordt gefinancierd. De andere helft komt indirect uit het infrafonds. In 1994 startte de projectgroep met een inventarisatie van schermen die in Europa worden gebouwd. Op basis daarvan werd gezocht naar betere alternatieven. SNCF en TNO maakten vervolgens rekenmodellen om de afschermende werking van een geluidswand te voorspellen. Tien schermen werden op een schaal van 1 op 32 in het laboratorium van TNO getest, de overige twintig moeten bij Loenersloot op ware grootte worden beproefd. De kosten van deze tests zijn begroot op 450.000 tot 500.000 gulden..

Het bijzondere van treinen in vergelijking tot bijvoorbeeld auto’s is dat het zogenaamde tunneleffect veel groter is. Het geluid kaatst tussen scherm en trein en bereikt zo gemakkelijk de schermrand, waar het door de scherende invalshoek gemakkelijker overheen buigt dan het directe geluid. Dit tunneleffect kan worden bestreden door het scherm aan de spoorzijde geluidsabsorberend uit te voeren of het scherm een zodanige vorm te geven dat het geluid de schermrand niet bereikt.

Breder doel

Voor NSTO neemt onder andere ir. P. Dings deel aan het project. Hij haast zich te verklaren dat de proeven niet alleen voor Thalys en de Betuwelijn worden gedaan. In dat geval geven de borden bij de proeflocatie verkeerde informatie. „Beproeving geluidsschermen hogesnelheidstrein” staat er. „Het onderzoek dient echter een breder doel. Een Thalys die 300 rijdt, maakt net zo veel lawaai als een intercity bij 140 of een vrachttrein bij 80 kilometer per uur. We zijn in Nederland met meer dingen tegelijk bezig. Op veel plaatsen worden de sporen opgewaardeerd, zodat goederentreinen er straks 100 kunnen rijden”.

De opgelopen achterstand moet volgens Dings worden verklaard uit de problemen met de veiligheid in het begin, de langere tijd die nodig is voor opbouwen en afbreken en de weersgesteldheid die regelmatig roet in het eten gooit. „We meten alleen in meewindpositie (de nadeligste situatie), het kan niet bij harde wind of regen, en niet bij rugwind, vandaar dat nogal wat dagen uitvallen”.

De lijst van twintig schermsoorten is niet openbaar, daar tornt Dings niet aan. „Als het goed is rolt het beste scherm eruit”. Het beste is wat de onderzoekers betreft het laagste, het goedkoopste en het meest „landschapsreddende” scherm. De bovengrens is voor NS en consorten 4 meter, maar veel liever komen ze niet hoger dan 2 meter. „Er staan al zo veel lelijke schermen in ons land”. Ter vergelijking: schermen langs autosnelwegen zijn meestal tussen de 4 en 6 meter hoog, daarboven wordt gekozen voor een aarden wal.

Dertig kilometer

De ontwikkeling van geluidsschermen is voor Nederland van aanzienlijk belang. Als de hsl straks het voorgestelde tracé door het Groene Hart gaat volgen, zijn, zo vermoedt NSTO, bijvoorbeeld in de buurt van dichtbevolkte gebieden over een afstand van zo’n dertig kilometer goede geluidsschermen nodig.

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 18 maart 1997

Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's

Zo laag, mooi en goedkoop mogelijk

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 18 maart 1997

Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's