Uit verveling inslaan op vreemdelingen
Misdaad en geweld voor Oost-Duitse jongeren de normaalste zaak van de wereld
APELDOORN - In de Noord-Duitse deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren vergrijpen jongeren zich steeds vaker aan buitenlanders. Uit frustratie omdat ze geen werk hebben of uit verveling slaan ze in op alles wat vreemd is.
Eigenlijk moest het een gezellige avond worden. Bernd, leerling-metselaar van beroep, Kevin en René, werkloze schoolverlaters, uit de stad Templin, wilden gaan stappen. „Wat rommelen met meiden”, vertelt Bernd later aan de politie. Maar het liep heel anders.
Toen de drie 19-jarigen in de oude graanhal ”Die Tenne”, Duits voor dorsvloer, binnenstapten, was het net als anders: in de ene hoek zaten de meisjes en dronken wodka-cola. In de andere hoek stonden de jongens, staarden in de richting van de vrouwen en lieten zich met brandewijn en bier vollopen. Ze hadden, als zo vaak, geen moed de leden van het andere geslacht aan te spreken. Na een paar rondjes zei iemand dat er bij het asielzoekerscentrum meer viel te beleven.
Voor de stenen barak stonden twintig scholieren en schreeuwden leuzen die ze op de televisie en thuis hadden opgevangen: „Duitsland voor de Duitsers” en „Asielzoekerszwijnen d’ruit!”
Een paar staken zelfs hun rechterarm in de hoogte en brulden „Sieg Heil!”
Niet al te hard, want een paar meter verderop stonden volwassenen en schudden hun hoofd over de jongeren. „Het is hier geen Rostock of Lübeck”, was het commentaar van de ouderen.
Toen een lege fles drank op het dak van de barak in stukken vloog en iemand „molotov” krijste, greep de politie in. Iedereen maakte zich uit de voeten. Kevin, René en Bernd sprongen in Bernds Golf Driehonderd meter verderop kwam de auto tegen een appelboom abrupt tot stilstand. Nu liggen de drie met gebroken ribben en het hoofd in het verband in het ziekenhuis.
Niet altijd loopt het nog zo goed af in het oosten. Overal waar in de oude DDR het werkloosheidspercentage boven de 70 procent ligt -en dat is met name op het platteland en in steden die in het verleden op de zware industrie dreven- lijken geweld en criminaliteit de normaalste zaak van de wereld.
De jongeren uit Mecklenburg-Voor-Pommeren staan in de misdaadstatistieken aan kop. In 1995 kon 39 procent van alle misdaden op het conto van jongeren onder de 21 jaar worden geschreven. Ter vergelijking: in Hessen of Beieren was dit 21 procent. Bij de delicten gaat het om vechtpartijen, auto-inbraak, diefstal en afpersing, soms zelfs moord.
In Nerdin in Voor-Pommeren sloegen begin februari jongeren een 22-jarige man in een discotheek zo in elkaar, dat hij aan zijn verwondingen overleed. Eind januari nog hadden in een slooppand in Greifswald vier jongens een dakloze doodgeknuppeld.
Vaak zijn buitenlanders het slachtoffer. In Schwerin staan momenteel twintig jongeren voor de rechter. Ze behoren tot een grotere groep die vorig jaar zomer op een camping bij Plau am See een groep kinderen uit Noordrijn-Westfalen aanviel. Met honkbalknuppels en metalen buizen sloegen ze op de zes groepsleiders in die met gevaar voor eigen leven de kinderen beschermden. De zes moesten met ernstige botbreuken in het ziekenhuis worden opgenomen. Een paar dagen later stak een 18-jarige uit Wolgast een 19-jarige toeriste neer.
Politiewoordvoerders willen bij dergelijke incidenten vaak niet weten van een „voor buitenlanders onvriendelijk milieu”. Na de overval op de camping bij Plau am See vertelde de plaatselijke politie dat de jongeren neonazikrantjes bij zich droegen. In hogere politiekringen werd dit later tegengesproken.
Onderzoek
Neonazi’s uit West-Duitsland hebben het bij hun missietochten in het oosten gemakkelijk: na de val van de Muur werden bijna alle discotheken, vliegtuigmodelclubs en sportverenigingen gesloten. In het verleden werden ze gerund door de Freie Deutsche Jugend, de jeugdorganisatie van de staat. De jongeren, ten tijde van de DDR vanaF de crèche door de staat bevoogd, moeten zich tegenwoordig alleen zien te redden. Drinkpartijen moeten nu de gemeenschapszin bevorderen.
Een studie van de socioloog Frieder Dünkel uit Greifswald naar het ontstaan van geweld en misdaad bevestigt bekende clichés. „Volgens de jongeren tel je alleen maar mee als je geld hebt. Wie zonder baan komt te zitten ligt eruit bij de rest”.
In Mecklenburg-Voor-Pommeren is de desintegratie „bijzonder drastisch”, zo is de conclusie van de wetenschappers na ondervraging van vierhonderd jongeren. Agressie en geweld zijn vaak het gevolg van frustratie en verveling: rondhangen en bierdrinken bij een bushalte is voor veel jongeren het enige tijdverdrijf.
Geweld is overigens niet iets typisch voor het noorden van de oude DDR. Na de ”Wende” is in heel het vroegere Oost-Duitsland het geweld sterk toegenomen, constateert de sociaal-psycholoog Gerhard Schmidtchen van de universiteit van Leipzig. In opdracht van het ministerie van jeugdzaken onderzocht hij de situatie van jongeren in West- en Oost-Duitsland.
Uit de resultaten van het onderzoek, die in februari werden gepubliceerd, blijkt dat 33 procent van de jongeren in het oosten bereid is geweld te gebruiken, tegen 21 procent in het westen. In de vroegere DDR zitten inmiddels veel meer jongeren in de gevangenis vanwege gewelddadige delicten dan in het westen. Alleen al bij kinderen onder de veertien jaar steeg het aantal delicten in het oosten met 21,6 procent, tegen 17,3 procent in het westen.
Laagste percentage
Preventieprogramma’s kunnen hulp bieden. In Rostock heeft de politie een sportvereniging opgericht. Daar kunnen jongeren onder het motto “Sport in plaats van geweld” met politieagenten door het bos draven of met hen een balletje trappen. Zulke initiatieven zijn er niet veel. Rostock is een uitzondering.
Ten tijde van de DDR stond de Noord-Duitse bevolking al bekend om haar afkeer van buitenlanders. In Mecklenburg is slechts 1,5 procent van de inwoners allochtoon. Dat is het laagste percentage van alle deelstaten. Voor de “Wende” kon een Berlijner zich beter niet in Rostock en omgeving laten zien. Om nog maar niet te spreken over Angolezen en Cubanen.
Klachten over overvallen op niet-Duitsers legde de socialistische staat onder het mom van internationale solidariteit naast zich neer. En de tieners die zich te buiten gingen? Ze zaten meestal een paar dagen in jongerenarrest.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 17 maart 1997
Reformatorisch Dagblad | 16 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 17 maart 1997
Reformatorisch Dagblad | 16 Pagina's