Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Elburgers willen laatste bons redden

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Elburgers willen laatste bons redden

Unieke vissersboot wordt wellicht in oude staat teruggebracht

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Jarenlang lag het scheepje te rotten op een stukje land bij het Zuiderzeemuseum. Inmiddels is het al enkele jaren opgeborgen in een hoekje van een loods. Maar het verval gaat door. De laatste bons van Elburg moet in oude luister worden hersteld, vindt een aantal inwoners van het oude visserstadje. Het is vijf voor twaalf, maar de redding in de vorm van restauratie is nabij. „Over twee jaar vaart-ie weer op het IJsselmeer”, verwacht Henk Hulst van de stichting De Laatste Bons EB-39.

EB-39 staat voor de Jonge Pieter, een houten vissersbootje dat in 1913 op een werf in Kampen werd gebouwd. Het is het laatste van een type waarvan er indertijd vele honderden op het IJsselmeer rondvoeren. „De vader van alle schepen op de Zuiderzee”, zo typeert Hulst de bons. „Uit dit type zijn later de schokker en de punterachtige botter voortgekomen”.

De bons, die ook mengvormen in andere plaatsen rondom de voormalige Zuiderzee kende, kwam vooral voor in Vollenhove, Kampen en Elburg. Het sterk met de schokker en de punter verwante vaartuig werd van oudsher ontwikkeld en gebruikt in Noordwest-Overijssel. Ook nadat de Afsluitdijk was aangelegd (1932) werd met de scheepjes op het IJsselmeer gevist. De schuitjes waren tien tot dertien meter lang en ongeveer vier meter breed. Met een tweekoppige bemanning probeerde men een middel van bestaan te vinden in het vangen van bot, haring, ansjovis, paling en spiering. In de zoetwaterperiode veranderde dat ’s zomers in paling en in de winter in baars en snoekbaars. De bootjes waren door hun geringe diepgang uitermate geschikt voor de wateren in de omgeving. Ze voeren dicht langs de kust van de ondiepe zuidelijke en oostelijke IJsselmeeroevers.

Tot zinken gebracht

De bons verdween na de oorlog langzaam uit het beeld van de oude visserstadjes. De scheepjes werden gesloopt, tot zinken gebracht of zelfs wel in brand gestoken. Het Zuiderzeemuseum wist drie exemplaren te bemachtigen, maar sprong er ook niet zuinig mee om. Hulst: „Eentje werd er gesloopt en een ander werd als jeugdhonk gebruikt. Dat ging mis. De bons brandde op een gegeven moment af”. De Jonge Pieter kwam in 1968 in handen van het museum. Het belandde zonder enig herstel in de haven. Het zag er voor het scheepje niet veel beter uit dan voor zijn voorgangers. Tot de Elburgers zich het lot van de bons aantrokken.

Hulst en enkele anderen waren daarvoor al actief in de Stichting Behoud Elburger Botters, een club die de laatste jaren met behulp van een groot aantal vrijwilligers drie Elburger botters heeft gerestaureerd. Met de schepen worden zomers uitstapjes gemaakt op het IJsselmeer. Groepjes toeristen en gezelschappen van bedrijven maken daarvan dankbaar gebruik. Door de inzet van de stichting hebben ook vier particulieren een botter opgeknapt. „In de zomermaanden liggen hier weer zeven schepen in de haven. Prachtig toch?”

Volgens Hulst zou het verder uitbreiden van de vloot een te grote inspanning vergen van de vrijwilligers. Daarom is een nieuwe stichting opgericht: ”De Laatste Bons EB-39”. De directie van het Zuiderzeemuseum schonk vier jaar geleden de nieuwe stichting de laatste bons. Er werd een startsubsidie van 5000 gulden bij verstrekt.

Paar pond paling

Het opknappen van Jonge Pieter kost volgens een ruwe schatting een bedrag tussen de 400.000 en de 500.000 gulden. Met behulp van een zandbedrijf uit Zwolle werden daarom eerst -„voor een paar pond paling”- de restanten van het scheepje overgebracht naar een jachtwerf in Enkhuizen.

Er zijn diverse pogingen ondernomen om geld in te zamelen, maar pas door toedoen van een groepje reclamemensen lijkt er de laatste tijd schot in te komen. „We kwamen met hen in contact tijdens onze botterdagen in het najaar. Zij hebben spontaan aangeboden de zaak financieel rond te breien”, aldus Hulst. Volgens hem zijn er achter de schermen inmiddels een paar sponsors bereid gevonden om geld beschikbaar te stellen. Ook verschijnt er binnenkort een boekje, dat aan de commissaris van de Koningin in Gelderland zal worden overhandigd. Gemikt wordt op een bedrag uit de cultuurpot van de provincie. Volgend jaar worden de oude Elburger schepen door de gemeente op een monumentenlijst geplaatst, zodat er ook van die zijde subsidiemogelijkheden zijn.

Beginnen?

Bovendien heeft De Laatste Bons EB-39 binnenkort de beschikking over een eigen loods aan de haven. De restauratie, die wellicht als werkervaringsproject kan worden uitgevoerd, neemt enkele jaren in beslag. Daarna wil de stichting het bootje, net als de botters, gebruiken voor tochtjes op het water waar het schip ook vroeger voer.

In april of mei wordt Jonge Pieter weer met de zandschuit opgehaald en naar het oude visserstadje overgebracht. Hulst verwacht dat met de restauratie een begin kan worden gemaakt. „Ik hoop dat we voldoende startkapitaal hebben en echt starten. Dat moet ook wel, want ook de afgelopen jaren is de toestand van de bons verder verslechterd. Als er nu niks gebeurt, hoeft het niet meer”.

Voor meer informatie: Stichting De Laatste Bons, tel. 0525-681358

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 15 maart 1997

Reformatorisch Dagblad | 36 Pagina's

Elburgers willen laatste bons redden

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 15 maart 1997

Reformatorisch Dagblad | 36 Pagina's