Afgeluisterd

Jan Boerman

De elektronica speelt in de muziek al sinds kort na de Tweede Wereldoorlog een rol. Zodra de magnetofoonband haar bruikbaarheid had bewezen, togen creatieve geesten aan het werk om het nieuwe middel te onderzoeken op de mogelijkheid om met bestaande klanken te experimenteren. Een simpel voorbeeld: Neem de toetsaanslag van een pianotoon op en knip het stukje band waarop de aanslag zelf staat weg. Gevolg: een nieuw geluid dat bestaat uit de naklank van genoemde aanslag. Weldra ontdekte men dat met elektrische toongeneratoren nieuwe klanken konden worden gemaakt. Toen was het hek van de dam. In Nederland was het vooral Philips die componisten die de elektronische muziek verder wilden ontwikkelen met raad en daad bijstond. Ir. H. Badings, die overigens geoloog was, stelde verschillende banden samen.

De in 1923 geboren componist Jan Boerman werkt al vanaf 1959 met elektronische klanken. Sinds 1974 doceert hij het vak aan het Koninklijk conservatorium in Den Haag. Om deze figuur wat meer onder de aandacht van het publiek te brengen, gaf NM-dassics een cd uit met werken van zijn hand. Nu stuit zo’n uitgave al direct op een technisch probleem. De meeste elektronische composities vragen meer dan twee luidsprekers, vandaar dat Boerman zich de nodige moeite heeft moeten getroosten om de oorspronkelijk voor acht klanksporen bedoelde stukken geschikt te maken voor cd.

Boerman geeft in het booklet bij ieder stuk een grondige toelichting. Niet eenvoudig, maar ik denk dat iedere echt geïnteresseerde er de componist dankbaar voor zal zijn. Twee opmerkingen alvorens deze cd aan te schaffen zijn, denk ik, van belang: Ga hier niet naar luisteren met het idee van traditionele muziek in het achterhoofd. Ten tweede: Gebruik geen koptelefoon. Koptelefoons zijn sowieso niet gezond voor het gehoor, maar deze schone klanken zijn af en toe wel vrij scherp.

Boermans streven naar een overzichtelijke vorm wil nog niet zeggen dat die uit het luisteren zonder meer helder wordt. Elke associatie met buitenmuzikale zaken dient te worden vermeden. Voor de onbevangen luisteraar valt er dan best het een en ander te genieten. Alleen voor echte liefhebbers dus.

N.a.v. Jan Boerman: Electronic music; NMclassics 92032.

S. M. W. Bezemer

Sanghertjes

Het was te verwachten dat het thema “Nederland 50 jaar bevrijd” weer de nodige nieuwe cd-produkties zou opleveren. Hoewel, wat heet nieuw. Soms blijken de schijfjes gewoon een verzameling oude opnamen van allerhande zangers en speellieden te bevatten, die tegen een zacht prijsje van nog geen twee tientjes de markt op gaan.

Ook de inmiddels landelijk bekende Veluwsche Sanghertjes uit Putten (kinder-, jongens-, tiener-, meisjes- en vaderkoor) maakten een bevrijdings-cd. Zij lieten zich niet verleiden tot gemakzucht, maar staken alle mogelijke energie, aangevuurd door hun onvermoeibare dirigent Gijs Evers, in een produktie die een dikke tien met een griffel verdient. “Blij met de vrijheid” bevat maar liefst 35 vaderlandse liederen. Uiteraard komt een fiks aantal uit de oude, vertrouwde Valeriusbundel, maar er werden voor deze opname ook nieuwe teksten en melodieën gemaakt. Voor de begeleiding liet Evers een keur aan instrumenten aanrukken: orgel, piano, accordeon, bas, slagwerk, marimba, vibrafoon, hoorn, trompet en trombone. De talloze verschillende combinaties die je daarmee kunt maken, leveren leuke verrassingen op, zoals in de instrumentale solo’s “Komt vrienden in het ronde” en “Schildwachtje”.

„Een cd uitbrengen waarvan het gehalte minder is dan de vorige, leek ons geen goede zaak”, schrijft Evers in een begeleidende brief aan deze krant. Hij heeft volkomen gelijk. Vandaar dat er niet minder dan 24 uur werd opgenomen in de Ermelose Lukaskerk en drie dagen gemonteerd in de studio van STH-Records. Over perfectie gesproken. Er kan wel een probleem ontstaan als de Veluwsche Sanghertjes die stijgende lijn willen vasthouden: wordt de volgende cd nog beter?

Het booklet is een plaatje. De Nederlandse driekleur wappert vrolijk op elke pagina, op de voorpagina zelfs omlijst met goud. Alle teksten zijn afgedrukt. Achterin staat een fleurig portret van koningin Beatrix, die zichtbaar genietend luistert naar een optreden van de Veluwsche Sanghertjes. Alle gemeentebesturen in Nederland hebben de suggestie gekregen om deze cd cadeau te doen aan scholen als bevrijdingsgeschenk. Ik hoop dat de telefoon in Putten roodgloeiend zal staan.

N.a.v. “Blij met de vrijheid”, de Veluwsche Sanghertjes o.l.v. Gijs Evers; DKCD 4403; te bestellen bij De Kolibrie, tel. 03418 - 51509.

E. van Dijkhuizen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen