ILO: Stress is ziekte van de eeuw

Serveersters in Zweden, onderwijzers in Japan, postbeambten in de Verenigde Staten, buschauffeurs in Europa en lopende-bandwerkers overal vertonen steeds meer tekenen van stress, aldus een rapport dat gisteren door de ILO is vrijgegeven.

Dwang

Onder meer dwang om het tempo van machines te volgen, geen zeggenschap over de eigen werkzaamheden en een laag loon voor lange werkuren hebben tot gevolg dat miljoenen werknemers uitgeblust raken, gevoelig worden voor kwetsuren of zich ziek melden. Een belangrijke nieuwe bron van spanning is toezicht via een monitor op personeel aan een computer, een fenomeen dat steeds meer ingang op de werkplek vindt.

Gevaarlijk, monotoon en vermoeiend werk dragen volgens de onderzoeken sterk bij aan overspannenheid, evenals veel lawaai op het werk. Op olieboorplatformen zijn werknemers door de herrie vaak prikkelbaar, vermoeid en agressief en hebben ze last van hoofdpijn. Of stress ook uitloopt op maagzweren, hoge bloeddruk of hartklachten is afhankelijk van de persoonlijkheid van werknemers, zo meent de arbeidsorganisatie.

Mondiaal

„Wij weten dat stress een mondiaal verschijnsel is", aldus de aan de ILO verbonden stress-deskundige Vittoria Di Martino in een interview. „Wij dachten in het verieden dat het vooral gold voor kantoorpersoneel in de geïndustrialiseerde landen. Het is tijd om aan die mythe een einde te maken".

Het rapport "Stress op het Werk: de ziekte van de 20e eeuw" wijst op groeiende problemen met stress over de gehele wereld, inclusief de ontwikkelingslanden, waar bedrijven doorgaans zeer weinig of helemaal niets ondernemen om werknemers te leren omgaan met de gevolgen van industrialisering.

De ILO, die problemen van werknemers over de gehele wereld onderzoekt, schat de kosten van stress op het werk rond 200 miljoen dollar voor de Verenigde Staten alleen, als gevolg van schadevergoedingseisen, verminderde produktiviteit, absenteïsme, extra ziektekostenverzekeringen en directe medische onkosten door ziekteverschijnselen als maagzweren, hoge bloeddruk en hartaanvallen.

200 miljard

Het aantal eisen voor schadevergoeding die in de VS worden ingediend in verband met stress op het werk is in tien jaar gestegen met 10 procent, van 5 procent in 1980 tot 15 procent in 1990.

Stress bij werknemers kost de industrie in de Verenigde Staten naar schatting 200 miljard dollar per jaar. Het aantal eisen tot schadevergoeding van overspannen werknemers in Californië verzevenvoudigde in de jaren tachtig en 90 procent van de eisen moest worden ingewilligd. De ILO maakt ook melding van een Amerikaanse rechter die een proces begon omdat hij een beroerte had gehad die veroorzaakt zou zijn door overmatige werkbelasting. In Japan zijn er betrekkelijk weining van dergelijke eisen ingediend, maar is de werkdruk zo groot dat de Japanners er een speciale term voor hebben: karoshi, of dood door overwerk. Uit een recent onderzoek is gebleken dat 40 procent van alle Japanners vreest dat zij zich letterlijk dood zullen werken. Belangrijke factoren in stress op het werk zijn niet alleen de eisen die het werk zelf stelt, maar ook het toezicht dat de werknemer ervaart, aldus Di Martino. „Van handarbeiders wordt doorgaans een grote produktiviteit verwacht, maar bij hen is de toezichtsfactor betrekkelijk gering. Zij hebben weinig zeggenschap over de manieren waarop zij de druk kunnen hanteren", meent Di Martino.

Door de toenemende automatisering in de gehele wereld komen werknemers in veel landen onder nieuwe vormen van druk te staan, zoals elektronisch toezicht. Op de kantoren van luchtvaartmaatschappijen, overheden, verzekeringsbedrijven en telefoonmaatschappijen wordt steeds meer gebruik gemaakt van monitoren die alles registreren, van de snelheid waarmee wordt getypt tot de lengte van de pauzes die worden genomen. „Dit kan een geruststelling zijn voor de werkgever, voor de werknemer is het dat niet", aldus het verslag.

Hartkwalen

In het rapport worden tal van voorbeelden genoemd van wereldwijde stress op het werk. Uit een Brits onderzoek bleek dat werk waarbij bepaalde handelingen steeds moeten worden herhaald niet noodzakelijk voor stress zorgt, maar dat stress wel vaak wordt veroorzaakt door een lopende band die een bepaald werktempo afdwingt. Uit een ander Brits onderzoek kwam naar voren dat politieagenten druk vanuit de organisatie en het management negatiever ervoeren dan het hanteren van geweld.

Slechts enkele ondernemingen pakken het kwaad bij de wortel aan en maken het werk „stressvrij", zo schrijft de VN-organisatie. De meeste bedrijven beperken zich tot cursussen in het omgaan met stress, maar het grootste probleem is dat „de eenling nauwelijks controle over zijn werk heeft". De ILO haalt een studie uit Zweden aan waaruit blijkt dat werknemers veel minder lijden aan depressiviteit en hartkwalen wanneer ze een eigen verantwoordelijkheid hebben en kunnen meebeslissen. Zij melden zich half zo vaak ziek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen