Kamer: Vrijwilligheid uitzenden bespreekbaar

DEN HAAG - De fracties van CDA, PvdA en D66 in de Tweede Kamer vinden dat het in principe mogelijk moet zijn dienstplichtigen desnoods tegen hun wil uit te zenden naar vredesoperaties buiten het NAVO-verdragsgebied. Tot op heden geschiedt uitzending uitsluitend op basis van vrijwilligheid van het individu. Premier Lubbers stelde vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie voor een streep te zetten door deze ongeschreven regel.

De VVD-fractie keert zich tegen het voorstel van de minister-president. Het VVD-kamerlid Van Heemskerck noemt het voornemen van het kabinet in een reactie „onbezonnen en niet reëel". Volgens haar is een van de belangrijkste argumenten voor afschaffing van de dienstplicht juist het bezwaar van het inzetten van dienstplichtigen tijdens vredesoperaties. Zij vindt dat het beginsel van vrijwilligheid zwaar moet wegen. De VVDfractie ziet geen reden om van dit beginsel af te wijken.

Premier Lubbers heeft voorgesteld dat dienstplichtigen die kiezen voor een krijgsmachtonderdeel dat wordt ingezet bij VN-operaties, bij die keuze blijven. Dat betekent dat dienstplichtigen die zijn opgeleid voor taken met betrekking tot crisisbeheersing, niet meer kunnen afhaken als daadwerkelijke uitzending in het vizier komt. Dit gedrag komt in de praktijk nogal eens voor. Lubbers vindt deze houding „frustrerend" voor de krijgsmacht.

Afspraken

De Algemene Vereniging Nederlandse Militairen (AVNM) en de Vereniging voor Dienstplichtige Militairen (VVDM) wijzen de suggestie van het kabinet van de hand. Beide bonden willen vasthouden aan eerder gemaakte afspraken met minister Ter Beek van defensie. Deze afspraken zijn ook neergelegd in een motie van het CDA-kamerlid Frinking.

Volgens deze motie kunnen dienstplichtigen alleen op basis van vrijwilligheid buiten het grondgebied van de NAVO worden ingezet. Die vrijwilligheid strekt zich uit „tot aan de vliegtuigtrap", wat er op neerkomt dat dienstplichtigen hun bereidheid uitgezonden te worden ook tijdens hun VN-opleiding en zelfs tot het moment van daadwerkelijk vertrek naar het operatie-gebied nog kunnen intrekken. Premier Lubbers noemde vrijdag een aantal mogelijkheden die de mate van vrijwilligheid te beperken. Volgens de premier is het denkbaar dat dienstplichtigen die zich „VN-bereid" hebben verklaard, daarop tijdens hun opleiding niet meer kunnen terugkomen. Ook suggereerde hij toepassing van het Franse systeem, waarbij dienstplichtigen hun diensttijd naar keuze kunnen vervullen in een onderdeel dat bij voorbeeld in VN-verband kan worden ingezet.

Eerste lichting

Ook in dat systeem kunnen de dienstplichtigen in principe niet meer op die keus terugkomen. Verder opperde hij de mogelijkheid tot een systeem te komen waarbij alleen dienstplichtigen uit de eerste lichting van een uit te zenden onderdeel uitzending kunnen weigeren. Latere lichtingen zouden vervolgens verplicht moeten worden uitgezonden.

VVDM en AVNM vinden die suggesties echter onaanvaardbaar. Zij houden vast aan het recht van de dienstplichtige tot het laatste moment uitzending naar een crisisgebied te weigeren. Volgens de bonden is de keus van dienstplichtigen voor uitzending in VN-verband vaak gebaseerd op onvoldoende informatie over het crisisgebied en de aard van de werkzaamheden aldaar. Vaak wordt hun pas in een laat stadium tijdens de opleiding duidelijk waaraan zij beginnen, aldus de bonden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen