Hillegondakerk smeekt om restauratie

„Tja, het ligt hier nogal afgelegen", verklaart kerkvoogd ing. G. Kuhfus. „Ondanks dat Hillegersberg al jaren onderdeel is van de gemeente Rotterdam, is het dorps gebleven, 's Avonds is het hier absoluut verlaten".

Ooit was het kerkje op de heuvel een markant herkenningspunt in het landschap. Nu doet de slanke torenspits vergeefse moeite blikvanger te zijn in het verstedelijkt gebied rond Rotterdam. De rust op de door het Godshuis bekroonde kerkhofheuvel is onwaarschijnlijk. In donkere avonden en nachten moet dit vergeten hoekje van de grote stad een ideale wijkplaats zijn voor lieden met minder goede bedoelingen.

Zo'n tien jaar terug had de kerk voor het eerst last van ongenode gasten. Op een kwade dag bleken twee kostbare kanselbijbels verdwenen te zijn. Een ervan daterend uit de zeventiende eeuw. Ondanks vele pogingen zijn de Bijbels nooit teruggevonden.

Het incident was bijna vergeten. Tot vorig jaar, toen wisten inbrekers drie keer de kerk te vinden. „Het was ze waarschijnlijk om geld te doen. We begrijpen het niet goed, want er is hier helemaal geen geld, daar zorgen we wel voor". Kuhfus schudt verdrietig zijn hoofd.

Kostbaar raam

De eerste keer verschafte een ruitje in de consistorie de dieven toegang. Zonder gêne ontfermden ze zich over de collecte van de vorige zondag. Heel erg groot was de buit niet, zo'n 1500 gulden, maar de ontsteltenis van de kerkgangers was er niet minder om. Zonder eerbied waren onbekenden het gebouw binnengeklauterd en hadden en passant een forse rommel achtergelaten.

Een paar maanden later werd hetzelfde ruitje ingetikt en weer werd de kerk doorgesnuffeld. Veiligheidshalve had de kerkeraad na de vorige inbraak al besloten om het wekelijkse collectegeld direct elders op te bergen, maar nu vormden de zendingsbusjes en het potje voor het boekenfonds het doelwit. 

Een derde keer het consistorieraampje binnen te komen is de snoodaards niet gelukt, want de binnenluiken gaan nu steeds secuur toe. Er bleek echter nog een weg, een die geen mens had verwacht: dwars door een gebrandschilderd raam. Alle gebrandschilderde glazen zijn in de loop der jaren van lexaanplaten voorzien, tegen het 'ruitjetikken' van baldadige jongelui; allemaal op een na. Die ene zit op een onopvallende plek, half achter de uitbouw van de zuideringang en het bleek een ideale plek om ongezien naar binnen te komen. Dat daar een in 1948 door de hervormde jeugd geschonken voorstelling van de wonderbare visvangst voor moest sneuvelen, heeft de dader blijkbaar niet gedeerd.

Restauratie

De kerkgangers van de Hillegondakerk zijn inmiddels weer een beetje van de schrik bekomen en de jeugd heeft zich het lot van het raam aangetrokken: een flink deel van de glazeniersnota a 3200 gulden is al weer binnen.

Maar nu staat men oog in oog met het volgende probleem, dat vele malen groter is dan de glazeniersnota: de hoognodige restauratie van de kerk. Kuhfus laat met een zorgelijk gezicht zien waar het aan schort. De eiken draagbalken zijn verrot en opgevreten door knaagkevers. Direct gevaar voor instorting is er nog niet, maar heel lang zal het niet meer kunnen duren. Bovendien zijn de muren gescheurd, het doorgeslagen water maakt lelijke plekken op de pleisterlaag. En de glas-in-loodramen hebben nieuwe roeden nodig.

Al met al moet het herstel van de ergste gebreken ruim 2 miljoen gulden gaan kosten. En dat geld is er gewoon niet. „Minister D'Ancona geeft niet meer zoveel geld aan de Rijksdienst voor Monumentenzorg. Die moeten dus ook bezuinigen. En tegenwoordig kun je een subsidie niet meer rechtstreeks krijgen, dat gaat via de gemeente. Als u dan weet dat de gemeente tot en met 1997 voor heel Rotterdam 30 miljoen krijgt, dan weet u dat onze verwachtingen niet groot zijn, er schiet zo'n half miljoen voor ons over".

Zelfstandig

In de loop der jaren is er al wel een en ander gebeurd aan kerk en kerkhof. Het orgel en de eeuwenoude preekstoel zien er piekfijn uit. En vorig jaar heeft de begraafheuvel een opknapbeurt gehad. De muur rond de kerk, daterend uit 1626, was zo bouwvallig geworden dat grote brokken steen op de grafzerken van de tegen de muur gelegen graven vielen. De begraafplaats zelf dateert uit 1832, toen begraven in de kerk niet meer mocht.

Een wel heel opvallend overblijfsel uit oude tijden is de ruïne waarin kort na 1832 voorname Rotterdamse families hun doden lieten begraven. Het is het restant van een oude kasteeltoren. Al in 1426 werd het kasteel door een hoofdman van Jacoba van Beieren verwoest en nadien is de burcht nooit weer opgebouwd.

De kerk, waarschijnlijk de oudste van Rotterdam, heeft het langer gehouden. Oorspronkelijk zal het een houten bouwsel zijn geweest, maar van het stenen gebouwtje uit 1250 zijn nu nog oude moppen en reuzenmoppen te zien. Kerk en toren zijn regelmatig groter gemaakt, het laatst in 1687 en in 1783 werd een consistorie aangebouwd. Nadien werd er nog wel een en ander vernieuwd en gerestaureerd, maar zo droevig als de toestand momenteel is, was het nog niet vaak. „We willen ook graag een alarmsysteem aanleggen, maar in een gebouw als dit is dat heel erg kostbaar. We hopen maar dat veel mensen ons gironummer weten te vinden, anders weten we het ook niet. We voelen er niet voor een stichting te vormen, dan raak je je zelfstandigheid kwijt. We willen een kerk blijven".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen