Lombok verbolgen over discriminatie

De Utrechtse wijk ligt er vredig bij. Een schraal winterzonnetje werpt zijn stralen over de straten. Winkelende Nederlanders en Nederlandse 'buitenlanders' lopend azend langs het vers geurende aanbod van groente en fruit. Mandarijnen 1,95 gulden per kilo, een bakje verpakte aardbeien 1,95 gulden per kilo. De tartaar bij de paardenslagerij aan de overkant is in de aanbieding: 7,50 per pond. 't Is er niet druk...

Het exploiteren van een groentewinkel in Lombok lijkt een lucratieve hobby. Op steenworp afstand is een tiental groentezaken gevestigd. De meeste zijn tevens voorzien van een slagerij. Negen van de tien zaken zijn in handen van een persoon van Turkse afkomst. Bij "Anatoli Islam" staan acht allochtonen en een Nederlander tussen de kroppen sla, de komkommers en potjes Hak te wachten in de rij.

ledere winkelier heeft z'n winkel op straat uitgebouwd. Onder ver. schoten parasols liggen rood-gele I appels te blozen in hun mandje. „Ik 'vind het hier altijd net Istanboel", roept de migrantenvoorlichter van de gemeente Utrecht blij. De wijk ziet er netjes uit. Afgezien van een lege bananendoos en een afgedankte matras zien de klinkerstraatjes er opvallend schoon uit. Bij twee huizen bungelt op de eerste verdieping een slurf van een droogautomaat uit het raam. Zes Turkjes van een jaar of drie, vier lopen fanatiek te spurten achter een gele bal met zwarte stippen. 

Uitzending

RTL-4 heeft vorige week een reportage uitgezonden over deze wijk. Hierin werd een duidelijke link gelegd tussen twee ernstige misdrijven (een zware mishandeling en de moord op een bejaarde) en het omvangrijke aantal buitenlanders in de Utrechtse wijk. De reportage, uitgezonden vlak na de voetbalwedstrijd Nederland-Turkije, werd geïntroduceerd met de opmerking dat er dagelijks in de wijk Lombok een wedstrijd tussen Nederlanders en Turken plaatsvindt. Verder zou er sprake zijn van oplopende spanningen tussen Nederlanders en niet-Nederlanders.

De uitzending is ingeslagen als een bom. Eind vorige week heeft de telefoon in het wijkcentrum van Stichting Welzijn Utrecht-West roodgloeiend gestaan. Twaalf buurtbewoners, van wie vijf allochtonen hebben spontaan een actiecomité opgericht, vertelt Phil Tokkie, woordvoerder van het comité "Lombok, hèt voorbeeld". „Met dit comité willen we het beschadigde beeld van Lombok herstellen. De beschuldigingen leven heel sterk in de wijk. Donderdag en vrijdag zijn we overspoeld met mensen die woedend reageerden op de uitzending".

Incidenten

Het ergste is volgens woordvoerder Tokkie dat de twee misdrijven al een jaar geleden hebben plaatsgevonden. „Waarom hebben de programmamakers niets gezegd over andere, meer recente, gruwelijke moorden in Utrecht, waar Nederlanders bij betrokken waren?" vraagt Tokkie zich verontrust af. „Daar komt nog eens bij dat de ernstige incidenten zich buiten de wijk hebben afgespeeld. Bovendien waren de daders afkomstig uit een wijk ver buiten Lombok".

In de uitzending wordt verder gesuggereerd dat de daders de jongste, minderjarige verdachte alle schuld geven, waardoor de overigen hun straf zouden ontlopen. De jongste dader zou wegens minderjarigheid niet kunnen worden veroordeeld, aldus RTL. Tokkie is verbijsterd. „Dat de overige daders zeven jaar hebben gekregen, laat RTL op geen enkele wijze weten. Dat is kwalijk". Uit cijfers die Tokkie van de politie heeft gekregen, zou blijken dat Lombok de laatste drie jaar de laagste criminaliteitspercentages van Utrecht heeft.

Niet happig

Volgens de Utrechtse politie is er in de wijk Lombok „geen sprake" van extreem hoge criminaliteitscijfers. „Integendeel", aldus politiewoordvoerder Wijnand van Buren. „De politie houdt echter geen criminaliteitscijfers per straat of per wijk bij, wij zijn helemaal niet happig op cijfers. Want cijfermateriaal moet je interpreteren. Neem bij voorbeeld een aantal van 100 inbraken per jaar. Is dat veel voor een wijk? Het ligt er maar aan waar je dat tegen afzet. Een strafbaar feit van een bewoner uit een bepaalde wijk dat zich elders in de stad heeft voorgedaan, waar breng je dat onder?"

De politiewoordvoerder wil'geen uitspraak doen over de gesuggereerde relatie tussen het percentage buitenlanders en het hoge criminaliteitscijfer. „Wij geven geen kwalificaties over uitlatingen die in een tvprogramma zijn gedaan".

Binnen enkele dagen tijd heeft het actiecomité duizend handtekeningen van boze mensen verzameld, vertelt Phil Tokkie. Eind vorige week heeft een twee bussen grote delegatie uit de wijk de protesten overhandigd aan RTL. Het hoofd Informatieve Programma's, Rik Rensen, heeft bij de overhandiging zijn excuses aangeboden aan „diegenen die zich gekwetst voelen door de reportage". De openlijke spijtbetuiging van de programmamaker is voor het actiecomité echter niet voldoende.

Ook een aanbod van RTL om tien minuten tijdens een volgende uitzending op de kwestie in te gaan, heeft Tokkie en zijn comité van de hand gewezen. „In die tien minuten kan RTL nog zelf bepalen wat de inhoud is", legt Tokkie uit. „Dat is voor ons niet aanvaardbaar". Het comité blijft rectificatie eisen. Desnoods via een kort geding. De comitéleden hebben een jurist in de arm genomen om de juridische mogelijkheden te onderzoeken. „Wij staan sterk", verklaart Tokkie tevreden. „Een rectificatie is voor de buurt erg belangrijk. Zo'n uitzending werkt heel stigmatiserend. Bovendien moeten de media zich er rekenschap van geven dat er grenzen zijn. RTL is over de schreef gegaan. Ik weet mensen in Lombok bij wie de nachtrust onder deze affaire lijdt".

Kwaad

Wethouder migrantenzaken F. van der Sluis is „kwaad" over de gewraakte uitzending. „En ik ben niet snel kwaad..." Gistermiddag heeft hij met zijn fractie een werkbezoek aan de wijk gebracht. In de moskee van Lombok verklaarde hij „ontevreden" te zijn over de „tendentieuze" beschuldingen aan het adres van de wijkbewoners. „Het is nogal suggestief om criminelen en buitenlanders op één hoop te gooien. Overal in de stad waar mensen met een verschillende achtergrond samenwerken, zijn spanningen. Waarom zijn de programmamakers niet even langs geweest om zich beter te laten informeren?"

Van der Sluis geeft toe dat Lombok lange tijd een probleemwijk is geweest. Veel buitenlanders hebben in een dure tijd een huis gekocht. „Door de zware lasten was het moeilijk om de wijk door stadsvernieuwing te verbeteren. De financiële situatie van de mensen was slecht. In vergelijking met een aantal jaren geleden is de toestand in de wijk momenteel echter redelijk harmonieus". De wethouder voorziet evenwel grote problemen als de dreigende bezuinigingen van het Rijk op stadsvernieuwing werkelijkheid worden.

Overdreven

Mevrouw D. Dam komt dagelijks boodschappen halen in de Kanaalstraat van de Lombok. In haar eigen wijk bij de Rijksmunt zijn geen winkels. „Ach, 't is hier wel eens rommelig tussen die kramen van de groentewinkels. Maar ik vind dat helemaal niet ongezellig. Voor oudere mensen die niet kunnen sjouwen, is het wel eens lastig".

Van criminaliteit heeft ze nog nooit iets gemerkt. „Ja, inbreken doen ze overal. Overal is criminaliteit. Zou het hier erger zijn dan ergens anders? Ik geloof er niet in. Ik durf hier 's avond niet alleen over straat. Maar dat durf ik op Hoog Catharijne of op de Croeselaan ook niet. Volgens mij is er echt geen relatie tussen de criminaliteit en het aantal buitenlanders. In Hooggraven, daar is het pas erg. Ik denk dat dat programma ook niet echt was bedoeld om te discrimineren. Dat vind ik overdreven. Mensen overdrijven altijd zo, hè?" verzucht ze.

Contact met de buitenlanders in de wijk heeft mevrouw Dam niet. „Maar dat heb ik ook niet met die Nederlandse juffrouw bij Zeeman waar ik m'n panty's haal. Die buitenlanders zijn niet echt kwaad. Mijn broer woont hier op de hoek. „Dat-ie hier nog blijft wonen", zegt m'n familie wel eens. Het is maar wat je gewend bent, vind je niet? Moet je hier eens op zaterdag komen. Dan is het pas een bende".

Wassenaar

Een bejaard dametje dribbelt driftig met haar booschappentas tussen de groente-uitstallingen door. „Criminaliteit? Ik bemoei me nergens mee. Niks van gemerkt. Ik moet alleen even naar de slager en de groenteboer", zegt ze. Volgens de receptioniste van Gezondheidscentrum Kanaalstraat is er geen sprake van oplopende spanningen tussen Nederlanders en niet-Nederlanders. „De wijk is de laatste tien jaar alleen maar gezelliger geworden, 't Is maar wat ze op tv willen laten zien". Volgens de Marokkaanse Jamila Derkaoui is de opschudding te wijten aan de sensatiezucht van RTL. „Ik durf hier 's nacht niet over straat, maar dat durf ik in Wassenaar ook niet".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen