Ziek, zwak en misselijk

Griep is de naam voor zo'n 150 soorten infecties van neus, keel en slijmvliezen. Het is dus meer een verzamelnaam dan dat het voor één bepaalde ziekte staat Virussen zijn de veroorzakers van die infecties. Dat zijn zeer kleine ziekteverwekkers, die niet met het blote oog te zien zijn, maar alleen onder de microscoop. Virussen zijn kleine blaasjes, gevuld met erfelijk materiaal, die door hoesten, niezen of praten overgedragen kunnen worden. Op piepkleine waterdruppeltjes gaat het virus dan van mens tot mens. Zelfs het beetpakken van een stang in de bus die eerder door een besmet iemand is vastgehouden, kan aanleiding zijn om griep te krijgen. Zo'n virus dringt een menselijke cel binnen en ontregelt deze volkomen. Uit één cel kunnen wel 1000 tot 100.000 nieuwe virussen te voorschijn komen, die op hun beurt weer andere cellen binnendringen. Dit proces speelt zich binnen vier dagen af, de zogenaamde incubatietijd. Daarna treden ziekteverschijnselen op.

Soorten
Er zijn drie tamelijk goed te herkennen ziektebeelden:
1. De acute respiratoire aandoening. Deze begint meestal met vage klachten: zich niet lekker voelen, hoofdpijn, geen eetlust. Daarnaast is er pijn in de ledematen en koorts, die tot 40 graden kan oplopen. Er kan keelpijn zijn, vooral bij slikken, een kriebelhoest en een verstopte neus. Medicijnen zijn niet nodig. Binnen drie dagen daalt de koorts en binnen een week is men hersteld.
2. Neusverkoudheid. Dit is de minst erge vorm van griep. In het begin zijn er vage klachten: een beetje keelpijn. Maar op de tweede dag ontstaat er een flinke loopneus, met eerst waterig, later groengeel snot. Zonder medicijnen en met een kalm levenstempo (goede nachtrust) is men met een paar dagen weer genezen.
3. Influenza. Dat is de medische term voor de 'echte' griep. Dit is een gevaarlijke We hebben er allemaal weer mee te maken gehad; de griep kreeg greep op ons land. Hoofdpijn, keelpijn, overgeven. Lege stoeltjes in de klas, snotterende collega's op het werk. Per week waren er van elke 10.000 inwoners 27 ziek. Een epidemie van een bekende ziekte. Door dr. J. Rijken soort griep. Van het ene op het andere uur wordt men heel ziek. De klachten zijn dan meestal koude rillingen, een hevige pijn in het voorhoofd en achter de ogen. Verder kan er sprake zijn van erge spierpijn in armen en benen en onderin de rug. Er treedt dikwijls koorts op, die boven de 40 graden uitstijgt en wel een week kan aanhouden. Er is een hardnekkige hoest, een verstopte neus, soms pijn op de borst. Heel sterk treedt een gevoel van 'lamlendigheid' op de voorgrond, nauwelijks in overeenstemming met de verkoudheidsverschijnselen. Als de koorts weg is, kan men zich nog dagenlang slap voelen. Het kan zelfs enkele weken duren voordat men weer de oude is. De behandeling bestaat uit rust en veel drinken, om eventuele uitdroging tegen te gaan. Tegen de hoge koorts of pijn kan aspirine of paracetamol worden genomen.

Onderscheiden
Niet alle vage verschijnselen zijn voorboden van griep. Soms is het moeilijk te onderscheiden. Als de keelpijn op de voorgrond staat, kan ook gedacht worden aan een beginnende keelontsteking of aan de ziekte van Pfeiffer. Kinderziekten als mazelen, rode hond en de zogenaamde zesde ziekte beginnen evenzeer met vage klachten. Ook sommige vormen van geelzucht en bij kleine kinderen infecties van urinewegen. Neem bij twijfel contact op met de huisarts. Tijdens een griepepidemie zijn in korte tijd veel mensen ziek en dan kan men ook meer complicaties verwachten. Een lichte bronchitis met een wat hardere hoest, waarbij geelgroen sputum wordt opgegeven, maakt de ziekteduur langer, maar er zal min of meer vanzelf genezing plaatsvinden.

Gevaarlijker is de viruslongontsteking. Deze kan in de eerste dagen van de griep ontstaan, met een snel toenemende kortademigheid en hoesten, waarbij schuimend, bloederig sputum meekomt. Dit is een zeer ernstige ziekte. Penicilline helpt hier niet tegen, omdat er geen bacterie in het spel is. Als er wel sprake is van een bacterie, kan deze gemakkelijk de door de virus beschadigde binnenwand van een cel binnendringen. Bij deze bacteriële longontsteking stijgt de temperatuur, nadat reeds een verbetering was gekomen, er wordt roestkleurig sputum opgegeven, de patiënt krijgt het benauwd. In dit geval moet onmiddellijk met antibiotica worden begonnen.

Risico
Een influenza-ziekte vergt veel van een menselijk lichaam. Mensen met een verminderde weerstand, zoals bejaarden, hartpatiënten, mensen met astma en andere chronische longziekten lopen gevaar, want de ziekte kan een dodelijke afloop hebben. Mensen met steenpuisten lopen evenzo meer risico, omdat de steenpuistbacterie gemakkelijk een ernstige longonsteking kan veroorzaken als de luchtslijmvliezen door het influenzavirus beschadigd zijn. Uit het hiervoor genoemde zal duidelijk geworden zijn dat een goede conditie heel belangrijk is om een virus te kunnen weerstaan. Uitgerust zijn en een goede voeding, dat wil zeggen een evenwichtige verdeling uit de schijf van vier (vetten, eiwitten, koolhydraten en vitamines) genieten, zijn belangrijke zaken om op te letten. Daarnaast is een goede hygiëne van belang, tijdens een griepepidemie dient men veelvuldig de handen te wassen. Van overheidswege wordt de 'griepspuit' geadviseerd, vooral ten behoeve van mensen met een verhoogd risico. Er wordt dan een gedood virus ingespoten, dat zijn ziekmakend vermogen heeft verloren, maar wel kan aanzetten tot het maken van afweerstoffen. Elk soort griep heeft zijn eigen vaccin. In 1991 had ongeveer 35 procent van de risicopatiënten zich "laten vaccineren. In een voorlichtingsfolder van het ministerie van WVC wordt eerlijkheidshalve vermeld dat naast het belang voor de eigen gezondheid ook nog financiële aspecten een rol spelen. Een griepepidemie zou in Nederland aan behandeling en ziekteverzuim jaarlijks 500 miljoen gulden kosten.

Geen garantie
Duidelijk dient echter te zijn dat een 'griepspuit' geen garantie is om niet ziek te worden. Een vaccin dat gericht is tegen drie virussen die dat seizoen waarschijnlijk actief zijn, beschermt niet tegen de vele andere virussen. Bovendien speelt hier natuurlijk de principiële houding tegenover al dan niet inenten mee, maar het voert in het kader van dit artikel wat te ver om daarop nader in te gaan.

Dr. J. Rijken is huisarts te Veenendaal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen