De sluitpost van het ziekenhuis

Vanaf z'n vroege jeugd is de in Amsterdam geboren Moshe Kon geïnteresseerd in architectuur. „Om onbegrijpelijke redenen ben ik medicijnen gaan studeren, maar daarbinnen heb ik wel gezocht naar een richting die de creativiteit van de architectuur in zich heeft. Dat is in de plastische chirurgie bij uitstek het geval. Je moet een sterk ontwikkeld voorstellingsvermogen hebben om het menselijk lichaam te kunnen herstellen of veranderen". In het Academisch Ziekenhuis Utrecht, waaraan Kon verbonden is, wordt het overgrote deel van de plastische chirurgie bepaald door handchirurgie na ongevallen en reconstructieve chirurgie na ingrijpende operaties of trauma's. „Dat zijn voor mij ook de boeiendste onderdelen van het vak. Vooral door kankeroperaties zijn mensen soms dusdanig verminkt, dat het een hele uitdaging is om het lichaam zo te herstellen dat de functies behouden blijven en het uiterlijk voor zowel de patiënt als de omgeving acceptabel is".

Onderkaak
Het laatste decennium heeft de plastische chirurgie een snelle ontwikkeling doorgemaakt Reconstructies waarvoor vijftien jaar geleden verschillende operaties nodig waren, kunnen nu in één keer worden uitgevoerd. ,Als je vroeger een defect aan het hoofd wilde bedekken, verbond je een huidlap uit de lies aan de arm", illustreert de hoogleraar. „Na drie weken kon de lap losgemaakt worden van de lies en maakte je de slurf vast aan het gelaat. Na weer drie weken kon je hem van de arm losmaken. Je liet dat weefeel als het ware wandelen. Nu zijn we in staat om weefsel met de eigen bloedvatvoorziening in één keer te transplanteren en de vaten aan te sluiten op vaten die aanwezigen zijn in het gebied van het defect. In principe kunnen we elk weefsel verplaatsen. Als bij een kankeroperatie de onderkaak wordt verwijderd, maken we van kuitbeen een onderkaak, terwijl we de bloedvoorziening in stand houden. Er ligt dan een kant en klare onderkaak aan het been vast, die in één keer overgezet kan worden naar de mond. Dat was vijftien jaar geleden ondenkbaar".

Mentaliteit
De plastisch chirurg is volgens de joodse hoogleraar niet meer weg te denken uit de moderne geneeskunde. „Plastische chirurgie is de sluitpost van het ziekenhuis. Niet financieel, maar medisch gezien. Wij zijn de mensen die dichten wat er aan gaten valt In kleinere ziekenhuizen heerst bij sommige artsen nog de indruk dat wij alleen maar aan mooimakerij doen, maar dat imago verdwijnt nen. „Er zijn algemene chirurgen die handchirurgie erg leuk vinden. Maar daar is de patiënt niet mee gebaat. Die is gebaat bij een gelukkig snel. In dit ziekenhuis hebben we zeer goede contacten mét alle specialismen". Elke medicus dient volgens Kon zijn grenzen te kenspecialist die ervaring op dat gebied heeft en niet met iemand die het af en toe eens doet, omdat hij het zo leuk vindt Je ziet daar nu ook een kentering in komen, mede door de mentaliteitsverandering van de patiënt. Die accepteert steeds minder dat er aan zijn lichaam wordt geknutseld door mensen die niet deskundig zijn".

In vergelijking met zuidelijke landen worden kosmetische operaties in ons land betrekkelijk weinig uitgevoerd. Toch kent de gemiddelde burger de plastisch chirurg vooral als de man die neuzen rechtzet flaporen herstelt borsten verkleint en oogwallen verwijdert.

Sociale chirurgie
Borstverkleining staat het hoogst genoteerd op de lijst van kosmetische operaties. Voor Kon is het niet per definitie een luxe-operatie. „Er zijn vrouwen die sociaal zeer geremd zijn door de omvang van hun boezem. Als je daar iets aan doet ben je niet bezig met luxe-chirurgie, maar met sociale chirurgie. Dat is ook mijn moeite met de houding van de ziekenfondsen, die bepaalde ingrepen niet willen vergoeden. Iemand kan enorm lijden onder een lichamelijke afwijking. Waarom deze operatie niet vergoed en psychiatrische behandeling voor gebrek aan zelfacceptatie wel? Dat is erg willekeurig". Dat betekent overigens niet dat Kon de wens van elke cliënt honoreert „Het komt voor dat mensen hun innerlijke problemen projecteren op een bepaald lichaamsdeel, bij voorbeeld een grote neus. Daar moet je doorheen prikken. Anders verklein je de neus en zie je hem een jaar later weer terug, omdat hij zijn oren te groot vindt".

Kosten
Dat echte luxe-operaties uit eigen zak moeten worden betaald, vindt de Utrechtse hoogleraar terecht „Er mag zeker wat meer besef komen dat het om forse bedragen gaat En als mensen zich een video of een dure vakantie kunnen permitteren, kunnen ze ook zo'n operatie wel bekostigen. Het is maar waar je je prioriteiten legt". Op de vraag welk bedrag met borstverkleining is gemoeid, trekt hij met een routinegebaar een tarieflijstje te voorschijn. „Dubbelzijdig zes en een half duizend gulden, inclusief de verplegingskosten", meldt hij op de toon waarmee een aannemer meedeelt hoeveel een dakkapel kost De afwijzing van kosmetische chirurgie op grond van het feit dat elders ter wereld de meest basale gezondheidszorg wordt gemist noemt Kon irreëel. „Ik heb drie en een half jaar in een woestijngebied in Israël gewerkt onder bedoeïenen. Dan ontdek je hoe hoog het peil van de gezondheidszorg in Nederland is. Maar dat wil toch niet zeggen dat we hier terug moeten naar hetzelfde niveau? We vergelijken onze auto's ook niet met het vervoermiddel van iemand uit de rimboe".

Ontwikkeling
Voor de toekomst ziet de plastisch chirurg op zijn vakgebied vooral een ontwikkeling in de transplantatie van donorweefsel en de chirurgie op ongeboren kinderen. Tot nu toe volgden de Nederlandse plastisch chirurgen de buitenlandse ontwikkelingen. Daaraan komt als het aan de jonge hoogleraar ligt spoedig een einde. Juli '91 trad hij aan met de intentie de wetenschappelijke ontwikkeling van de plastische chirurgie een sterke impuls te geven. „We leveren in dit land goed werk, maar het wetenschappelijk onderzoek is vrat beperkt gebleven. Mijn bedoeling is het vak duidelijk verder te ontwikkelen, met name op het gebied van de microchirurgie en de reconstructieve chirurgie. De komende tien jaar zullen we zeker van ons laten horen".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen