Boer heeft het nakijken

Het Milk Robot System (Miros) is het eerste produktierijpe automatische systeem waarmee koeien gemolken kunnen worden zonder dat een boer er een vinger naar uitsteekt. Miros wordt op de markt gebracht door Manus Holland, leverancier van melkwinningsapparaatuur. Manus is een dochteronderneming van Cebeco-Handelsraad. Het systeem is tot stand gekomen in samenwerking met de Noordhollandse ontwikkelingsmaatschappij Prolion. Het melktechnische gedeelte komt uit de Manus-keuken, de robot is aan de Prolion-breinen ontsproten.

Twee koeien

Op de komende Landbouw-RAI, die volgende week maandag van start gaat, wordt Miros voor het  eerst aan het publiek getoond. De pers mocht eind vorige week een kijkje nemen op de proefboerderij van Prolion in Vijfhuizen, waar de melkrobot in bedrijf was.

De melkrobot doet zijn werk aan de rand van een dubbele open-tandembox van 7,5 meter lang, 2,5 meter breed en 2,5 meter hoog. Daarin is plek voor twee koeien, die beide door de robot kunnen worden voorzien van een melkstel. Als een koe zich meldt bij de box, wordt het beest herkend door het identificatiesysteem. Er wordt gecontroleerd of de koe gemolken mag worden. Als ze te kort geleden aan de beurt geweest is, moet ze doorlopen. „Ze krijgt van de computer dan eerst wat lummeltijd", aldus J. Bottema van Prolion. „Gaat ze daarna niet uit zichzelf weg dan krijgt ze mechanisch een duwtje tegen het achterwerk, en dan verdwijnt ze wel".

Geluidsgolven

Maar het gaat natuurlijk om koeien die wel aan het melkstel mogen. Voor zo'n koe wordt automatisch de voerbak verschoven, afhankelijk van de lengte van het dier. Er wordt wat voer gegeven om de koe te lokken en rustig te houden. Met de voorpoten staat het beest op een verhoginkje. Bottema: „Het is een gegeven dat koeien het niet fijn vinden om achteruit van een opstapje af te gaan. Zo blijven ze dus wat beter staan". Als het dier eenmaal op zijn plek staat, komt de robot in actie. Het apparaat gaat met een sensor -een ultrasoon systeem, „uniek in de wereld"- onder de uier hangen en stuurt geluidsgolven uit om de plaats van de spenen te bepalen. Aan de hand van het terugkaatsende geluid berekent de computer de juiste coördinaten. De robot heeft er geen moeite mee als de uier niet helemaal stilhangt. Hij is in staat bewegingen te volgen. Worden die te heftig, dan concludeert de computer dat de koe nog wat wild is en trekt hij zich voor een poosje terug.

„De plek van de koe en de uier verschillen altijd. Ook de stand van de spenen is nooit dezelfde. Heeft het dier links of rechts gelegen in de box, of heeft 'ie juist een tijdje gelopen? Met de robot zijn dat soort vragen geen probleem meer", aldus de Prolion-medewerker.

Als de computer heeft uitgerekend waar de spenen precies zitten, hangt de robot het melkstel met de vier melkbekers aan de uier. Daarna trekt het apparaat zich terug. Gedurende tien seconden worden dan de spenen gereinigd met wat water. Mastitis- en temperatuur-sensoren sturen gegevens door over de gezondheid van de koe en de kwaliteit van de melk. Na het melken wordt het melkstel automatisch afgenomen. Per koe kan beslist worden waar het witte vocht naar toe gaat. Ten behoeve van de zuivelindustrie zou bij voorbeeld in de toekomst onderscheid kunnen worden gemaakt tussen hoogvette en laagvette melk. De melk wordt al gekoeld in de leidingen die naar de hoofdtank lopen.

Het automatisch melksysteem is volgens Manus en Prolion zowel voor boer als koe een verbetering. Bottema: „Tot op heden moest een boer zeven keer per week, tweemaal per dag een tot twee uur steken in het melken van zijn hele veestapel. Met de melkrobot in actie hoeft hij er niet meer bij te zijn. Hij kan zich meer met de rest van zijn bedrijf bezighouden".

Vaker melken

Bovendien kunnen koeien best vaker dan twee keer per dag gemolken worden. Dat vinden ze prettiger, omdat ze minder lang met volle uiers hoeven rond te lopen. „Drie keer per dag kan heel goed, en sommige superproduktieve koeien kunnen wel vier keer. Maar je moet natuurlijk geen zes keer per dag gaan melken", aldus Manus-directeur Van de Walle. Op den duur zou de geringere belasting van de uier er volgens de melkmachineleverancier toe leiden dat een koe langer meegaat. „Je mag aannemen dat de levensduur wordt verlengd".

Uit de proeven is gebleken dat door vaker melken de produktie per koe met zo'n 10 tot 20 procent kan stijgen. Dat betekent volgens Van de Walle dat voor hetzelfde melkquotum minder koeien nodig zijn. „En dat scheelt natuurlijk in deze tijd van mestproblematiek".

De melkrobot moet in staat worden geacht om zo'n 80 tot 100 koeien te melken. Manus adviseert het systeem van 's morgens 6 uur tot 's avonds 12 uur te laten draaien. Het systeem houdt de boer via een pieper en via de computer op de hoogte van het wel en wee van zijn koeien. Per kwartier wordt ér gemeten wat er gebeurt. Als bijvoorbeeld een van de dieren zich een dag niet heeft gemeld, krijgt de boer een seintje en kan hij zelf gaan kijken hoe het land erbij ligt. Nou ja, de stal dan, want het land krijgen de koeien niet meer te zien als ze automatisch gemolken worden. De koeien staan het hele jaar binnen.

Geselecteerde klanten

Kort na de Landbouw-RAI worden de eerste robots aan het werk gezet op de bedrijven van twee speciaal geselecteerde Manus-klanten.

„In het komende halfjaar zullen er nog enkele verkocht worden", kondigt de Manus-directeur aan. „In die periode wordt er nog wat geschaafd aan eventuele praktijkfoutjes. Want zo'n opstelling op een proefboerderij is natuurlijk mooi, maar het gaat om de praktijk. Pas dan kun je echt zien of het werkt. Daarom krijgen de eerste klanten een intensieve begeleiding". Wie dus naar de RAI trekt met 275.000 gulden in de knip om even een melkrobotje mee te nemen, zal teleurgesteld boerderijwaarts keren, want het apparaat is pas na een halfjaar echt te leveren.

Het Manus-systeem is het eerste dat in produktie gaat. Concurrent Gascoigne-Melotte neemt eveneens proeven met een melkrobot. Ook in Duitsland wordt gewerkt aan een automatisch systeem.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen