„Ik ben tegen het gebruik van geweld"

De 54-jarige Dalai Lama is ervan overtuigd dat hij op een goede dag zal terugkeren naar zijn land, hoewel alle pogingen die tot nu toe zijn ondernomen om te komen tot een dialoog met Peking zijn gestrand. In 1988 leek het er even op dat een toenadering mogelijk was, toen de Tibetaanse leider in een rede in het Europees Parlement in Straatsburg zijn ideaal van een volledig onafhankelijk Tibet opgaf.

Beperkt zelfbestuur werd dè doelstelling van de Dalai Lama. China zou in dat model verantwoordelijk blijven voor de defensie en de buitenlandse politiek. De indirecte contacten die naar aanleiding van dit aanbod werden belegd, leverden echter geen vergelijk op.

Standplaats Peking

Het hardhandige optreden van de Chinese veiligheidstroepen tegen de demonstraties die sinds september 1987 geregeld werden gehouden voor een onafhankelijk Tibet, vormde een zware belasting voor de aarzelende dialoog. In maart dit jaar kwamen ten minste zestien mensen om het leven tijdens ongeregeldheden aan de vooravond van de 30e verjaardag van de opstand van 1959. Na die rellen kondigden de Chinezen in de hoofdstad Lhasa de staat van beleg af en werden alle buitenlanders Tibet uitgezet. De besprekingen kwamen' definitief tot stifetand na xle bloedige onderdrukking van de studentenopstand in Peking in juni dit jaar.

In een recent interview verklaarde de Dalai Lama iedere hoop te hebben opgegeven dat er met de oude garde in Peking nog zaken kunnen worden gedaan. „Op dit moment zijn wij niet van plan opnieuw toenadering te zoeken. Als zij van. hun kant serieuze belangstelling tonen, zullen we wel zien wat te doen".

China heeft de Dalai Lama meermalen aangeboden terug te keren. Maar dan zou hij zich in Peking moeten vestigen en zou hij maar slechts af en toe een bezoek aan Tibet mogen brengen. De bebrilde en goedlachse monnik heeft die voorwaarde altijd afgewezen.

Intens wantrouwen

Die weigering heeft alles te maken met het intense wantrouwen dat hij jegens de Chinezen koestert. „Ik heb negen jaren ervaring achter de rug met de Chinese kameraden. Op papier zijn wij (de Tibetanen) voor 100 procent gelijk. Maar in de praktijk honderd procent ongelijk", zo zei hij in 1986 tijdens een bezoek aan Nederland.

Ook op dat moment, toen China's sterke man Deng Xiaoping wegens zijn hervormingsbeleid nog de lieveling van het Westen was, behield de Tibetaanse leider zijn scepsis. Op economisch terrein mag er veel veranderd zijn, op politiek gebied zeker niet. Aldus het oordeel van de Dalai Lama, die op grond van zijn inzichten wat minder verrast zal zijn geweest door de gebeurtenissen van afgelopen juni dan menige westerse politicus of waarnemer.

Dengs nioderniseringspolitiek was volgens de Dalai Lama voor Tibet veel gevaarlijker dan het maoïstische beleid ten tijde van de Culturele Revolutie. „Iedereen wist toen dat de Tibetaanse cultuur en kloosters werden verwoest. Nu wekt men ten onrechte de indruk dat het beter gaat in Tibet", zo meende de Dalai Lama drie jaar geleden. 

Verrekijker 

Op grond van deze opvatting zou het demasqué van Deng en de zijnen de Tibetaanse zaak ten goede moeten komen, althans wat de aandacht van de internationale gemeenschap betreft. De toekenning van de Nobelprijs vopr de Vrede zou daar al een eerste uiting van kunnen zijn.

De huidige Dalai Lama werd op 6 juli 1935 geboren in Lhamo Dhondrub aan de grens met China als zoon uit een kinderrijk boerengezin. De voorlaatste Dalai Lama was in 1933 gestorven en als twee en een half-jarige jongen werd de huidige Dalai Lama door monniken die zijn dorp bezochten, erkend als de 14e reïncarnatie van Chenresig, de „personificatie van Boeddha's hartstocht". De officiële erkenning volgde twee jaar later. Op 22 februari 1940 werd hij gekroond, na door monniken te zijn meegenomen naar het 1000 kamers tellende Potala-paleis dat uitziet over de hoofdstad Lhasa.

Toen de Chinese troepen in 1950 Tibet binnènrukten, zocht de Dalai Lama tijdelijk zijn toevlucht in het grensgebied tussen Sikkim en Tibet in het Himalaya-gebergte. Na het sluiten van het Tibetaans-Chinese akkoord van 1951 keerde hij terug naar de hoofdstad.

Vijf jaar later zou hij tijdens een bezoek aan India ter gelegenheid van "Boeddha's 2500e verjaardag" om politiek asiel hebben gevraagd, maar de Indiase premier Nehroe adviseerde hem bij zijn volk te blijven dat zuchtte onder het Chinese schrikbewind. Op dat moment stond de jonge, frêle Dalai Lama niet bekend als een heldhaftig leider. Hij leek eerder op een naïeve schooljongen dan op de hoogste priester onder de Tibetaanse opperpriesters. Zijn dramatische vlucht in 1959 uit Lhasa, een 2560 km laiïge tocht over zanderige vlakten, rivieren en bergen, veranderde op slag zijn reputatie.

Kort voor zijn aankomst in India herriep hij het verdrag met China en proclameerde hij de onafhankelijkheid van Tibet. New Delhi verleende hem asiel maar weigerde de vorming van een regering-in-ballingschap toe te staan.

De Dalai Lama brengt zijn dagen door met gebeden, doceren en mediteren. Af en toe kijkt hij naar video-documentaires en ook mag hij graag met behulp van een verrekijker vogels bespieden - een herinnering aan de tijd dat hij als een tot een hogere taak geroepen jochie vanuit het Potala-paleis met een telescoop naar de spelende kinderen beneden in de stad keek.

De Dalai Lama heeft altijd absolute geweldloosheid gepredikt. Hij heeft zich steeds verzet tegen de druk van jonge radicale Tibetanen deze politiek van geweldloosheid af te zweren. „|k ben tegen het gebruik van geweld. Niet alleen op grond van mijn godsdienstige overtuiging maar ook omdat ik geloof dat het neerkomt op zelfmoord".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen