Van Parreren biedt punten om onderwijs te verbeteren

In het boek "Ontwikkelend onderwijs" blijkt Van Parreren niet alleen sterk beïnvloed te zijn door Russische psychologen als Vygotskij en Gal'perin, maar ook door prof. ar. Philipp Kohnstamm die in Nederland ongeveer terzelfder tijd (namelijk in de jaren dertig) en onafhankelijk van de Russen tot dezelfde opvattingen over onderwijs kwam.
Van Parreren richt zich in zijn boek vooral tot leraren en studenten. Hij wil hen inspireren tot inhoudelijke onderwijsverbetering. Er is lang genoeg gesleuteld aah de structuren (basisschool, middenschool). De mensen zijn er moe van geworden, zegt hij.
Onderwijsverbetering gebeurt in de eerste plaats in de klas, daar waar opvoeder en kind, leraar en leerling met elkaar aan het werk gaan. Bij ontwikkelend onderwijs —dat is waar Van Parreren naar toe wil— is de rol van de volwassene beslissend. De opvoeder/onderwijzer draagt de cultuur over. Hierbij is de leerling niet passief. Onderwijzen is niet het kind volgieten met kennis, —er wordt op school veel onnodige feitenkennis overgedragen— maar instrumenten en werkwijzen aanbieden waardoor het vooruitgebracht wordt in denken, waarnemen en geheugen.

Verschillen

Van Parreren is niet vooral geïnteresseerd in de resultaten van het leren, maar in hoe dat resultaat tot stand komt. Met andere woorden: in de aard van de psychologische processen die zich tijdens het leren voordoen. Alleen dan namelijk is het mogelijk het leren van het kind positief te beïnvloeden. Een goede onderwijzer kan dat en een goede pabo-opleiding leert zijn studenten diagnostisch te observeren, aldus Van Parreren.
Een centrale plaats in het boek neemt het hoofdstuk over onderwijsleerprocessen in. Hier geeft Van Parreren een „strategie voor goed onderwijzen" die bestaat uit twaalf principes of aspecten. Deze biedt inderdaad elke onderwijzer in elke klas aangrijpingspunten om zijn onderwijs te verbeteren.
Bij ontwikkelend onderwijs wordt rekening gehouden met verschillen tussen kleuters en oudere kinderen en tussen kinderen individueel. Van Parreren pleit voor het bewaren van de 'verworvenheden van het kleuteronderwijs' in de basisschool en voor diagnostisch onderwijzen. Kinderen verschillen nu eenmaal in 'leergeschiktheid'. Deze verschillen mogen niet te snel aanleiding zijn om kinderen te verwijzen naar het speciaal onderwijs. Hij geeft in het boek waardevolle aanwijzingen en voorbeelden om de leergeschiktheid via ontwikkelend onderwijs te verbeteren.

Identiteit

Ten slotte gaat Van Parreren in op het belang van „integratief leren". Kennis en vaardigheden moeten persoonlijk bezit worden van de leerüng en hun toepassing vinden in het leven. Dit integratief leren loopt gevaar wanneer kinderen te veel extrinsiek gemotiveerd worden, bij voorbeeld door middel van een beoordeling in cijfers. Alleen een kind dat zich veihg voelt en niet geremd wordt door negatieve faalangst ontwikkelt zich goed.
In dit boek worden vele waardevolle zaken aan de orde gesteld die ook voor de praktijk van onze scholen van groot belang zijn. Met name zijn visie op de plaats van de opvoeder in gezin en onderwijs spreekt ons aan. De opvoeder is de belangrijkste cultuuroverdrager en geeft het kind een identiteit mee. Van Parreren zegt het zelf als volgt: „Al in mijn prilste herinneringen speelt het contact met onderwijzende volwassenen een rol. Mijn kleuterschooltijd herinner ik me als het opengaan van een wereld waarin de leidster je dingen liet zien en wegen wees, waarin je dan zelf verder rond mocht dolen. Ook later heb ik het geluk gehad veel goede leraren mee te maken — naast natuurlijk minder begaafde en zelfs hulpeloze figuren. Maar de goede leraren hebben me altijd gefascineerd door de manier waarop ze je soms heel moeilijk zaken leerden begrijpen, baas worden en waarderen" (pag. 8). Het boek is keurig uitgevoerd en leest prettig. Wij bevelen het dan ook van harte aan.

N.a.v. "Ontwikkelend onderwijs", door prof. dr. C. F. van Parreren.
Uitgave: Academische Uitgeverij Amersfoort bv, Amersfoort,
1988. Prijs 28,00 gulden. 
Drs. E. Blaauwendraat is leraar opvoedkunde aan pabo De Driestar in Gouda.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen