Gereformeerd Psychiatrisch Ziekenhuis koerst goedsmoeds af op eindfase

Het oorspronkelijke initiatief om te komen tot een Gereformeerd Psychiatrisch Ziekenhuis kwam uit de hoek van de Geref. Kerken Vrijgemaakt en de Geref. Gemeenten. Het kan dan ook geen verwondering baren dat bij de samenstelling van de directie daarmee rekening werd gehouden.

Drs. Heij (geref. vrijgem.): „Maar je mag daaruit geen verkeerde conclusies trekken. Er is wel degelijk in de eerste plaats gelet op kwaliteit, op het opleidingsniveau. De kerkkeus was punt 2"

. Komen alle personeelsleden straks uit eigen kring?

Drs. Kuipers (Geref. Gemeenten): „Er zal in elk geval ernstig gepoogd worden het personeel te recruteren uit de achterban".

 Ds. A. Elshout, een van uw bestuursleden, heeft gezegd dat van elk personeelslid instemming zal worden gevraagd met Gods Woord en de belijdenisgeschriften. Tot de kok toe?

Drs. Kuipers: „Wil je een consequent personeelsbeleid voeren, dan moet je het inderdaad zo scherp stellen. Ongeacht de functie die men vervult.

Een van de zorgen van het GPZ-bestuur is steeds geweest het ontbreken van medisch geschoold personeel, met name binnen de kring van de Geref. Gemeenten. Wat zijn daar straks de consequenties van?

Drs. Heij: „Het bestuur heeft die zorg nooit zo formeel uitgesproken. Er is op dit punt wel eens hardop gedacht, maar dat was slechts op persoonlijke titel. Over het geheel genomen hebben we de indruk dat behandelend personeel voldoende te krijgen is. Misschien biedt de ene kerkelijke groepering meer psychologen en een andere meer psychiaters. Maar als geheel is er voldoende potentieel beschikbaar. En daar gaat het uiteindelijk om".

 Er is wel gesuggereerd dat artsen uit de reformatorische gezindte zich eerder op de psychiatrie toe zullen gaan leggen nu ze uitzicht hebben op een werkkring in een eigen instelling.

Drs. Kuipers: „Er is een dringend tekort aan opleidingsplaatsen voor het medisch specialisme psychiatrie. Dat is een van de redenen dat onze mensen, die op zich best, graag die opleiding zouden willen volgen, geen kans krijgen. Ik durf niet te voorspellen dat het GPZ straks verruiming daarvan krijgt. Afgezien daarvan ligt het wel voor de hand dat het bestaan van het GPZ de interesse voor de studie psychiatrie zal doen toenemen".

Drs. Heij: „Het gaat er in dit verband ook om of de achterban met een verschijnsel als psychiatrie kan omgaan. Accepteren we de psychiatrie als een feitelijk gegeven? In dat opzicht kan het GPZ er mogelijk aan bijdragen dat het vertrouwen in de psychiatrie groter wordt".

U suggereert daarmee dat de achterban het verschijnsel psychiatrie met enig wantrouwen gadeslaat.

Drs. Heij: „Misschien speelt bij ons wel een stukje negatieve visie. Dat zou kunnen. Maar dan wordt het tijd die bij te stellen. De psychiatrie is er al vanaf de zondeval. Het hoort bij de gevallen mensheid. Er hoeft dus helemaal niet iets te zijn van angst voor besmetting met moderne, wereldse denkbeelden. Natuurlijk is er binnen de psychiatrie van alles mis, maar binnen de geneeskunde in zijn algemeenheid is even veel mis als je het toetst aan bijbelse normen. Overigens denk ik dat men begint te beseffen dat psychiatrie er gewoon is, dat het erbij hoort, men gaat het meer aanvaarden".

Drs. Kuipers: „Ik denk dat de achterban wel eens moeite heeft met een aantal symptomen en ziektebeelden. Dan zie je dat mensen zich afzijdig op gaan stellen; men wil het niet zien. Maar die vesting is wel doorbroken, lijkt me, door de veranderende samenleving. Normen worden doorbroken, er ontstaat meer openheid. Het GPZ kan bijdragen aan een stuk vertrouwen in de psychiatrie. Wij gaan uit van dezelfde normen en waarden die onze mensen thuis ook beleven".

Hoe verhoudt het GPZ zich straks tot de bestaande instellingen binnen de geestelijke gezondheidszorg? Zoekt u aansluiting bij collega's of zoekt u de kracht meer in het isolement?

Drs. Heij: „Wat betreft het behandelbeleid gaan wij een geheel eigen weg. Wij zullen bovendien landelijk gaan opereren in tegenstelling tot andere ggz-voorzieningen. Maar in de marge zullen wij toch samenwerking moeten zoeken tot andere instellingen. Het GPZ heeft zelf natuurlijk niet alle denkbare faciliteiten in huis.

Daarbij komt nog dat wij niet in staat zullen zijn elke patiënt op te nemen die bij ons aanklopt. We zullen voorlopig nogal eens moeten doorverwijzen. Hoe we het ook wenden of keren: het is onmiskenbaar van belang dat het GPZ bij collega's een goede naam heeft. Daar kunnen we niet omheen. Dat betekent voor de duidelijkheid helemaal niet dat wij de kloof ontkennen die er ligt tussen het moderne denken in de huidige psychiatrie en de bijbelse nonnen die het GPZ aanlegt".

In de huidige psychiatrie speelt momenteel volop de kwestie van de „rechten van de patiënt". Hoe gaat het GPZ daarmee om?

Drs. Heij: „De rechten van de patiënt zijn een eigen leven gaan leiden, zijn een doel in zichzelf geworden. Dat mag bij het GPZ niet zo zijn. Bij ons is het doel: mensen zodanig te helpen dat zij hun gaven weer kunnen gebruiken om tot eer van God te leven. Dat is het hoofddoel. Een daarvan afgeleid doel is dat je mensen stimuleert in zeg maar assertiviteit, stimuleert in het opkomen voor jezelf. We hoeven niet volgzaam de weg te gaan die ons door medemensen wordt aangegeven. Je mag dus best opkomen voor je recht, maar niet in de intensiteit zoals dat opgang maakt binnen de huidige psychiatrie".

In welke opzichten zal de behandeling bij het GPZ zich onderscheiden van de behandeling in de huidige instellingen?

Drs. Heij: „Welke middelen gebruikt het GPZ om te komen tot het gestelde doel? Ik kan me voorstellen dat een van die middelen medicatie

Met al zijn schadelijke bijwerkingen. ..

Drs. Heij: „Ja, maar psychiatrie is nou eenmaal psychiatrie. Zp zijn er andere therapeutische methoden die zich niet nadrukkelijk zullen onderscheiden van andere instellingen".

Separeerruimte c.q. isoleercel?

Drs. Heij: „Het GPZ krijgt ook een separeer. Waarom? Omdat psychiatrie nou eenmaal psychiatrie is! Er zijn psychotische mensen die geen controle hebben over hun impulsen, ze kunnen zichzelf of anderen schade toebrengen. Dat kun je dan alleen in een separeer voorkomen. Zo'n ding is eigenlijk uit de nood geboren, is een noodzakelijk kwaad, niet te vermijden

Het onderstreept de onmacht van de hulpverlening?

Drs. Heij: „Ja, ronduit". Dat zijn dus de zaken waarin het GPZ zich niet van andere instellingen onderscheidt. Waarin onderscheidt u zich wel?

Drs. Heij: „Wij willen ons in alle dingen laten leiden door de Bijbel en de belijdenisgeschriften. Dat betekent bij voorbeeld dat wij mensen niet aan zullen moedigen om boosheid of onvrede te uiten in schreeuwen, vloeken, tieren. Soms kan het noodzakelijk zijn maatregelen te nemen in relaties. Maar dat kan bij het GPZ nooit tot advies voor echtscheiding leiden. Een ander voorbeeld: suïcide is nooit een oplossing voor een psychiatrisch probleem. Misschien het belangrijkste verschil: het GPZ ziet geloof niet zoals sommige andere inrichtingen als een ziekmakende factor. Dat is heel wezenlijk!"

Het GPZ zal zich voorlopig moeten beperken tot „24 bedden, 8 stoelen voor dagbehandelingsplaatsen en een polikliniek". Heeft dat het voordeel dat het individu niet ondersneeuwt, dat de behandeling meer toegespitst kan zijn op elke patiënt afzonderlijk?

Drs. Kuipers: „Die 24 bedden is geen zaak die het GPZ voor ogen stond. Dat is een overheidsmaatregel, is ons opgedrongen. Ons beleid op lange termijn houdt bij deze 24 plaatsen niet op. Aan de andere kant is kleinschaligheid een van de mogelijkheden om het individu meer ruimte te geven. Het GPZ heeft dus veel eenpersoonskamers en weinig meerpersoonskamers. De mens mag dus zichzelf zijn, met waardering voor zijn eigen uniekheid waarmee hij geschapen is. Maar, dit zelfde concept zou er ook uitgekomen zijn wanneer het GPZ groter had mogen starten".

Drs. Heij: „We hebben nu 3 groepen van 8 plaatsen. Als we 240 bedden zouden hebben gehad, dan hadden we 30 groepen van 8 plaatsen gecreëerd. Dat zijn werkbare eenheden waarin aandacht voor elk individu ruimschoots mogelijk is. 

Welke functie heeft de predikant straks in het GPZ? In een onderzoek is eens beweerd dat 'de zware predikant' zijn patiënten vaak nog dieper in de put brengt.

Drs. Kuipers: „Wat verwacht je van een predikant in zijn hoedanigheid als pastor? Ik meen dat de predikant belangrijk werk kan verrichten. Hij heeft een geheel eigen taak. Hij is herder, ook over dat gemeentelid dat opgenomen moest worden. Iemand die psychisch lijdt, zal er ook van doordrongen moeten zijn dat hij een relatie heeft tot zijn Schepper. In dit verband is de binnenkomst van de doftiinee van groot belang".

 Het GPZ neemt eigen pastorale werkers in dienst?

Drs. Kuipers: „Daarover is nog geen duidelijk beeld. Wij zijn wettelijk gehouden om ervoor te zorgen dat er voldoende mogelijkheden zijn tot geestelijke bearbeiding van de patiënt. Maar dat hoeft niet per se te geschieden door een pastorale werker die in vaste dienst is"

. Hoe belangrijk is religie voor de lijdende mens

Drs. Heij: „Religie is van belang voor elk mens, dus ook voor de lijdende mens. Elk mens is geroepen God te dienen. Misschien mag je zeggen dat religie voor iemand die het spoor bijster is van extra groot belang is".

Drs. Kuipers: „Religie is dan een houvast, een anker; in grote nood doet de lijdende mens dan een appel op God dat Deze hem niet verlaten zal. Ik hoop dat dat aspect straks in het GPZ steeds weer naar voren komt".

Mag je zeggen dat het Evangelie therapeutisch werkt? Evangelie als therapie?

Drs. Heij: „Je kunt niet zeggen dat het Evangelie psychiatrische stoornissen opheft. Maar het Evangelie vervult wel een spilfunctie in de 'heelmaking' van de mens. Zodanig dat de mens weer gaat leven naar de norm die hem gesteld is: een herstelde relatie met God.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen