GPV'er Van der Jagt: „Gods geboden gelden ook de overheid"

De naam van GPV-senator Van der Jagt is vanaf het eerste uur verbonden aan deze politieke partij, waarvan overwegend alleen leden van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt lid mogen zijn. Van 1966 tot 1984 was Van der Jagt lid van de Centrale Verbondsraad (het dagelijks bestuur) van het GPV, de eerste tien jaar als penningmeester en vervolgens als voorzitter.

Vóór het Amersfoorts congres heeft Van der Jagt met andere vrijgemaakten op plaatselijk niveau geprobeerd de AR tot andere gedachten te brengen. „De eerste vijf artikelen van het AR-beginselprogram waren doorspekt met de gemene-gratietheorie van Kuyper. Wij vonden het echter noodzakelijk dat de belijdenis van de kerk de basis is van het politieke handelen".

„Als je de theorie van de gemene gratie goed doordenkt, merk je namelijk dat die leidt tot een neutrale staat. Dat is het belangrijkste verschil tussen de AR van destijds en het GPV. Dat blijkt ook als je nu debatteert met mensen van het CDA. Het loopt stuk als het gaat over de norm die gelden moet in het politieke leven, de wet der tien geboden. Kuyper zei dat de overheid zonder de Bijbel tot kennis kan komen van wat goed is voor het publieke leven en welke doelstellingen moeten gelden in het staatkundig bestel. Daar zijn wij het volstrekt mee oneens. De wet van God moet de richting bepalen".

Op één punt heeft uw partij en uw kerk een spreker van het Amersfoorts congres niet gevolgd. Dat was het betoog van ds. Joh. Francke om de 21 woorden die in 1905 door s de Gereformeerde Kerken zijn geschrapt uit artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, weer op te nemen. Waarom is dat niet gebeurd?

„Francke was daar inderdaad voorstander van. Maar hij gaf daaraan een andere uitleg dan in de SGP wel gebruikelijk is. De overheid heeft niet de taak om met uiterlijk geweld sekten en afgoderijen te verbannen. Ik heb wel van diverse SGP'ers begrepen dat men daar tegenwoordig wat genuanceerder over denkt. De praktijk is toch immers zo dat geen enkele SGP'er pleit om bij voorbeeld vergaderingen van de PvdA te verbieden omdat die partij als een van de uitgangspunten het marxisme heeft. Als je dat doet, tast je de gewetensvrijheid en de vrijheid van meningsuiting aan. Dat zijn toch goede dingen die we hebben overgehouden uit de strijd tegen Spanje".

„Ds. Francke heeft gezegd dat, vanuit de geschiedenis en vanuit de Bijbel, die 21 woorden niet zo stringent opgevat moeten worden. Het is de taak van de overheid om de preekstoel te beschermen, zodat het Woord van God zich vrijelijk kan voortplanten en dat er geen gekke dingen gebeuren in het openbare leven. Maar om een antwoord op de vraag te geven: De partij vond dat de 21 woorden niets wezenlijks toevoegden aan hetgeen er al stond over de taak van de overheid".

Ondubbelzinnig

„Het GPV heeft ondubbelzinnig gekozen inzake de positie van de overheid. We hebben steeds gezegd dat de overheid niet neutraal mag zijn, dat ze Gods dienaresse is en dat ze het Koninkrijk van Jezus Christus moet bevorderen. Er zijn twee regimenten, de kerk en de staat. Iedereen heeft zijn eigen taak, maar het doel is hetzelfde, namelijk de eer van Jezus Christus te bevorderen".

Samenvoeging van de drie kleine christelijke partijen ziet Van der Jagt niet zitten: „Je moet niet bij het verkeerde eind beginnen. Er moet eerst kerkelijke eenheid zijn. Daarom ben ik blij dat er weer gesprekken op gang komen tussen onze kerken en de christelijke gereformeerden. Dit uitgangspunt laat niet onverlet dat je politiek moet samenwerken waar dat kan", aldus Van der Jagt. „Maar laten we niet vergeten dat samenvoeging bij de SGP zo mogelijk nog moeilijker ligt dan bij ons. Hier in Gelderland wil de SGP bij de verkiezingen van de provinciale staten niet eens lijstineenschuiving".

Charisma

„Het GPV groeide door", zo memoreert de in Arnhem woonachtige architect, „toen in 1963 Jongeling in de Tweede Kamer werd gekozen. Hij had charisma. Enige tijd hebben we toen Verbrugh als tweede man in de Kafner gehad. Dat was voor het GPV een mooie bloeitijd". Van der Jagt ziet geen principiële verschillen tussen het optreden van GPV'ers vroeger en nu. „Er wordt nog wel eens gezegd dat Jongeling meer getuigend was dan Schutte. Maar dat is niet waar. Jongeling was ook een praktisch man. Hij liet een principieel geluid horen als dat functioneel was. Toen prinses Beatrix trouwde waren er rellen in Amsterdam geweest en daarover heeft de Kamer gedebatteerd. Jongeling haalde de Bijbel te voorschijn en las de eerste verzen van Romeinen 13. Dat maakte destijds diepe indruk; het was stil in de Kamer en iedereen luisterde. Maar hij had het een week later niet hetzelfde moeten doen".

Niet somber

Van der Jagt denkt dat voor de kleine christelijke partijen de komende jaren niet gemakkelijker zullen worden. „Men zal ons steeds minder gaan begrijpen. Anderzijds zie ik de toekomst van de christelijke partijen niet somber in. Als je op de basis staat van Schrift en belijdenis en je wijst de wegen aan hoe een land gelukkig kan zijn en als je aantoont dat door het niet houden van die geboden een land in de vernieling gaat, dan wordt er toch wel naar je geluisterd".

„Of het ook effect heeft, dat weet je niet een, twee, drie. Maar ik weet wel dat als een politieke partij trouw blijft aan Gods Woord en aan de belijdenis, zij niet bevreesd hoeft te zijn voor de toekomst".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen