"Tonton" in de naam van Frankrijk
Waarom de socialisten met Mitterrand de oorlog menen te winnen
PARIJS - Tonton (oompje) is Mitterrands koosnaam. De zelfstandige naamwoorden "tontonmania" en "tontonfilie" behoren sinds kort tot de alledaagse vocabulaire fran^aise en wellicht staan ze op de nominatie voor een plaatsje in een heuse dictionnaire. Het zijn omschrijvingen voor alles wat met het 'verschijnsel' Mitterrand heeft te maken. Synoniem: een staatspresident die zich met het aureool van een oude, wijze suikeroom tot het volk richt, voor wie hij een verrassing in petto heeft.
Mitterrand had zijn cadeautje niet ingepakt. Dat hoefde ook niet, want het was meer een gebaar, een geste, zoniet een opoffering in de naam van Frankrijk en het volk. Pas op een tergend Iaat moment haalde Oompje Mitterrand 'het' te voorschijn, ledere peuter zou zich al teleurgesteld van zo'n suikeroom hebben afgewend. Dan toch komt, op 22 maart, het verlossende „oui" (ja). Fran9ois Mitterrand stelt zich kandidaat voor een tweede mandaat als president.
Waarom pas op 22 maart? Zoals eens De Gaulle en later Giscard d'Estaing wil Mitterrand zo lang mogelijk uitsluitend dè president blijven. Het jawoord komt bovendien lang nadat Mitterrands 'running-mates' naar het Élysée elkaar bij wijze van gebrek aan een rode lap het leven zuur maakten. Vergenoegd kijkt Mitterrand terug op een periode waarin de schermutselingen tussen Chirac en Barre zijn eigen populariteit vergrootten. „Ik heb in twee dagen al meer gezegd dan de andere kandidaten in twee maanden", constateert de socialist na zijn kandidaatstelling tevreden.
Mitterrands "brief aan alle Fransen" baart opzien. Zij introduceert kennelijk een nieuwe stijl van politiek bedrijven. In tegenstelling tot nagenoeg iedere politicus komt Mitterrand slechts met een politiek concept. Een project noemt hij dat, een „leidraad voor een verenigd Frankrijk". Programma's, zo meent de tengere en fijnbesneden lyricus, zijn eèn partij-aangelegenheid. De regering moet ze uitwerken; de taak van de president is de rol van~ Frankrijk in de wereld en de eenheid van het land te garanderen. De staatspresident hoeft zich alleen ledig te houden met de algemene richtlijnen. Voila.
Irritant
Het project van Mitterrand en zijn pose als "president boven alle partijen" irriteren zijn voornaamste tegenstanders, Chirac (RPR) en Barre (UDF), bovenmate. „Hij zaait verwarring, je weet niet wat je aan hem hebt". Mitterrands manier van campagne voeren is meesterlijk, maar eigenlijk griezelig eenvoudig. Het publiek laat zich als het ware verleiden door een kalm en wijs staatshoofd dat de mensen bij de hand neemt. Het gekibbel van de andere kandidaten lijkt daarbij verre van volwassen.
Was zijn imago vier jaar geleden voor een president ongekend laag (26 procent), nu is deze goed voor een 34 a 39 procent. Volgens deskundigen is het zeker dat Mitterrand de eerste ronde van de verkiezingen, aanstaande zondag, wint. Een grote kans maakt hij twee weken later, wanneer hij waarschijnlijk tegen de kandidaat van de Rassemblement pour la République -Jacques Chirac- moet uitkomen.
Dilemma
De twee jaren waarmee Mitterrand samen met Chirac in zogenaamde cohabitation regeerde, stellen de kiezer voor een dilemma. Het publiek kan moeilijk uitmaken op wiens conto de fouten en de successen van het afgelopen "septennat" moeten worden geschreven. De cohabitation had tot gevolg dat de grote partijen, die in Frankrijk altijd ver van elkaar stonden (en dat overigens nog doen), naar elkaar toetraden om op hetzelfde middenveld te opereren.
Een van Mitterrands slogans is La France Unie. Dat sluit perfect aan op de theorie van het middenveld. Om Frankrijk ook werkelijk één te maken, heeft de president meer nodig dan kiezers uit de traditionele socialistische familie. Daarom richt Mitterrand zich op het totale electoraat van het centrum. De socialistische president vermijdt tijdens zijn campagne angstvallig onderwerpen die deze grote kiezersgroep kunnen afschrikken. In zijn betogen komt het woord socialistisch nauwelijks voor. Daarmee jaagt hij potentiële,gegadigden van met name de centrumrechtse UDF en de communistische PCF op de vlucht.
„Toen de socialisten zeven jaar geleden aan de macht kwamen, was dat voor Frankrijk een duik in het diepe. De confrontatie met de realiteit heeft de socialisten doen opschuiven in de richting van de sociaal-democratie", zegt een Franse commentator. „De socialisten hebben hun oude dogma's vervangen door een pragmatische benadering. Kortom, zij gingen een beleid voeren dat nog moeilijk links te noemen is".
Meerderheid
De geziene Tonton in Parijs laat in zijn project' wel duidelijk doorschemeren behalve een tweede mandaat ook te willen beschikken over een presidentiële meerderheid in de Assemblee Nationale. Met andere woorden: geen tweede cohabitation. Binnen 24 uur na zijn herkiezing zal Mitterrand een premier aanwijzen (geen socialistische) met de opdracht zo spoedig mogelijk een regering te vormen. Lukt dat niet, dan zal de president de volksvergadering ontbinden en nieuwe, vervroegde parlementsverkiezingen uitschrijven. Met het oog op het verdeelde rechtse kamp hoopt Mitterrand dan alsnog op een socialistische presidentiële achterban in het parlement.
In dat geval, menen deskundigen, ziet het ernaar uit dat Mitterrand.een pact zal sluiten met Michel Rocard, de leider van de sociaal-democratische vleugel binnen de Parti Socialiste. De zeer populaire Rocard had zich aanvankelijk kandidaat willen stellen voor het hoogste Franse ambt. Maar onder druk van de meerderheid trad hij terug voor Mitterrand. Kopstukken als Mauroy. Jospin, Chevènement en Poperen menen met Mitterrand de oorlog tè winnen...
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 april 1988
Reformatorisch Dagblad | 24 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 april 1988
Reformatorisch Dagblad | 24 Pagina's