Rechtstreekse verkiezingen van heemraden Flevolandse waterschappen

Nadat de Afsluitdijk gereed was en de Zuiderzee definitief IJsselmeer was, begon de dienst Zuiderzeewerken met de drooglegging van de polders. Midden in de Tweede Wereldoorlog kwam de Noordoostpolder gereed, nadat anderhalf miljard kubieke meter water in het IJsselmeer was gepompt. Ongeveer 48.000 hectaren land begon aan een nieuwe bestemming. De eilanden Urk en Schokland werd deel van het vaste land. In 1950 kwam oostelijk Flevoland gereed: 54.000 hectaren nieuw land; en in 1968 viel zuidelijk Flevoland droog: 43.000 hectaren nieuw land.

De eerste pioniers trokken de drooggelegde polders in. Met de vorming van dorpen werd begonnen. Enkele kregen een groeitaak (Drenten en Lelystad) voor met name de opvang van woningzoekenden uit de Randstad. Het bestuur binnen de polders werd opgedragen aan een openbaar lichaam. Dit openbaar lichaam heeft niet alleen het provinciaal bestuur van Flevoland voorbereid, maar ook de zorg voor de waterhuishouding. Reeds op 20 november 1985 besloot het algemeen bestuur van het voorbereidingslichaam van de provincie (de voorloper van Provinciale Staten) tot de oprichting van een tweetal waterschappen, te weten het waterschap Noordoostpolder en het waterschap Zuidelijke IJsselmeerpolders (het latere heemraadschap Fleverwaard). Door het dagelijks bestuur van het voorbereidingslichaam (de voorloper van Gedeputeerde Staten) werden pré-besturen voor deze waterschappen benoemd. Op 27 maart 1986 werden de voorlopige waterschapsbesturen door de commissaris der Koningin van de (toen nog kersverse) provincie Flevoland beëdigd. Met voortvarendheid is daarna gewerkt aan de overname van alle waterstaatswerken binnen de provincie, tot die tijd in beheer bij de directie Zuiderzeewerken van Rijkswaterstaat en bij de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders.

Onderhandelingen

De onderhandelingen over deze overname hebben lang geduurd. De beide waterschappen konden het niet eens worden over de condities waaronder het Rijk de waterstaatswerken overdroeg. Het is minister drs. N. Smit-Kroes uiteindelijk geweest die de knoop doorhakte. Zij liet beide waterschapsbesturen weten dat de waterstaatswerken in Flevoland konden worden overgenomen onder de voorwaarden die zij stelde. Wilden de waterschappen deze voorwaarden niet accepteren, dan zou het Rijk niet tot overdracht overgaan, maar zelf de waterschapstaken blijven uitoefenen. De overdracht was toen snel geregeld.

De twee Flevolandse waterschappen vingen dit jaar hun eigenlijke taken aan. Deze taken verschillen niet van die van de andere kleine 200 waterschappen die ons land telt. De wapenspreuk van de politie "Vigilat ut quiscant" (Wij waken terwijl u slaapt) zou ook van toepassing kunnen zijn op de Flevolandse waterschappen. Immers, een van de meest in het oog lopende taken van het waterschap is ervoor te zorgen dat het land droog blijft. Daartoe worden in de eerste plaats dijken aangelegd die het 'binnenland' beschermen tegen het water van buiten. Een niet onaanzienlijk deel van het inpolderingswerk in Flevoland bestond dan ook uit het aanleggen van dijken. De provincie Flevoland telt enkele honderden kilometers dijk. Eenmaal aangelegd, dienen de dij

De muskusrat vormt een bedreiging voor de oeverbescherming. Hier leegt muskusratvanger Evert Rook een van de fuiken. ken goed te worden onderhouden. Het onderhoud van en de zorg voor de dijken behoort tot de taken van het heemraadschap Fleverwaard en het waterschap Nobrdoostpolder.

Waterbeheersing

Een andere belangrijke activiteit van de twee Flevolandse waterschappen is het droog houden van de polder(s). Dit geschiedt door het uitmalen van het overtollige water (veroorzaakt door regenval en dergelijke) van binnen naar buiten door een negental gemalen. Samen zorgen deze gemalen voor het uitpompen van niet minder dan ongeveer een miljard strekkende meter water (gemiddeld) per jaar. Deze activiteit is noodzakelijk; niet alleen om droge voeten te houden maar ook om de waterstand in sloten, vaarten en tochten op het gewenste peil te houden. Die tochten en vaarten worden ook door het waterschap onderhouden. Voor het handhaven van de gewenste waterstand dient in tijden van droogte bovendien nog eens jaarlijks ongeveer 50 miljoen strekkende meter water te worden binnengelaten.

Kwaliteit

De derde taak van het waterschap is het zorgen voor schoon water. Vervuild water is een gevaar voor het milieu en de volksgezondheid. Het waterschap waakt dan ook voortdurend over de kwaliteit van het oppervlaktewater.

De waterkwaliteitsbeheersing binnen het gebied van het waterschap Noordoostpolder berust al sinds jaren bij het zuiveringschap West-Overijssel. Deze taak is bij het zuiveringschap gebleven, ook nadat het nieuwe waterschap is gestart. Het heemraadschap Fleverwaard heeft echter de taak van de beheersing van de kwaliteit van het water van het zuidelijk en oostelijk deel van Flevoland overgenomen. In de zes afvalwaterzuiveringsinrichtingen van Fleverwaard wordt op biologische wijze meer dan 95 procent van de vervuiling uit het afvalwater verwijderd. Door het beheren en in bedrijf houden van deze afvalwaterzuiveringsinstallaties levert het heemraadschap een actieve en positieve bijdrage aan de zorg voor het milieu.

Bestuur

Het bestuur van een waterschap is vergelijkbaar met het bestuur van de gemeente. Het dagelijks bestuur van het waterschap wordt gevormd door het college van dijkgraaf en heemraden. Dit college is te vergelijken met het college van burgemeester en wethouders. Het college van dijkgraaf en heemraden doet onder meer voorstellen aan het algemeen bestuur van het waterschap. Hoewel "waterschapsraad" een toepasselijke naam zou zijn, heet het algemeen bestuur van het waterschap de "verenigde vergadering". Deze verenigde vergadering is vergelijkbaar met de gemeenteraad. Evenals bij de gemeenteraad worden de leden van de verenigde vergadering voor een periode van vier jaar gekozen. Niet iedereen van achttien jaar en ouder —wonende binnen het gebied van het waterschap- is automatisch stemgerechtigd. Aleen zij die belang hebben bij het functioneren van het.waterschap mogen stemmen. De eigenaren van ongebouwd onroerend goed en de eigenaren van gebouwd onroerend goed zijn in principe belanghebbenden en daarmee tevens belastingplichtig en stemgerechtigd. In het reglement is bepaald dat het "gebouwd" vier zetels mag bezetten en het "ongebouwd" twaalf zetels. Hieruit valt af te leiden dat het "ongebouwd" een veel groter belang heeft in de taken van het waterschap en uiteraard het grootste deel van de inkomsten van het waterschap voor zijn rekening neemt.

Rechtstreeks

Nieuw in de waterschapswereld is dat voor het eerst (op 18 mei 1988) de heemraden (bestuurders van het waterschap) rechtstreeks door de ingelanden (zij die belang hebben bij het waterschap) gekozen worden. Stemrecht hebben degenen die het waterschap belasting verschuldigd zijn (ten minste tien gulden per jaar). Het wonderlijke is dat een kandidaat voor het waterschapsbestuur geen belastingplichtige behoeft te zijn. ledere inwoner binnen het gebied van het waterschap kan kandidaat worden gesteld, mits deze meerderjarig is. Iemand wordt kandidaat voor het bestuur als vijftien personen (ingelanden) hem voordragen. Wanneer het aantal ingediende kandidaten het aantal beschikbare zetels niet overschrijdt, zijn de ingeleverde kandidaten automatisch gekozen. Is het aantal kandidaten groter, dan vindt er een stemming plaats. De dag van stemming is bepaald op 18 mei. Om te kunnen stemmen dient men belastingplichtig en meerderjarig te zijn. Is men belastingplichtig en minderjarig, dan kunnen wettelijke vertegenwoordigers een stem uitbrengen. Slechts één stem per gezin kan worden uitgebracht. Stemgerechtigden mogen, zoals ook bij andere verkiezingen gebruikelijk is, een machtiging afgeven voor het uitbrengen van een stem. Een gemachtigde mag echter niet voor meer dan twee personen een stem uitbrengen. Ruimschoots voor de datum van de stemming ontvangen alle stemgerechtigden een oproep thuis. Op de oproep staat het stembureau vermeld. Voor de verkiezing van de bestuursleden (acht van de zestien leden van de verenigde vergadering) van het waterschap Noordoostpolder zullen er in vijf dorpen stembureau's worden ingericht. Die plaatsten zijn: Urk, Marknesse, Ens, Emmeloord en Bant.

Voorlichting

De inwoners van Flevoland zullen nog even moeten wennen aan het nieuwe fenomeen van verkiezingen. Meer nog zal men moeten wennen aan de betaling van waterschapslasten (de omslagheffing en de verontreinigingsheffing). Door uitgebreide voorlichting en informatie hopen beide waterschappen echter de inwoners op de hoogte te brengen van en begrip te kweken voor hun activiteiten. De beide besturen ondervinden daarbij de steun van het provinciaal bestuur van Flevoland. Dit bestuur heeft goede ervaringen opgedaan bij de instelling van beide waterschappen. Ervaringen, die van pas kunnen komen bij de drooglegging van het Markermeer. De realisering van de Markerwaard (groot of klein) heeft de provincie Flevoland hoog in het vaandel staan. Behalve naar het droog houden van land wordt in Flevoland gestreefd naar het maken van nieuw land.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen