Ons rentmeesterschap heeft gefaald!

Na de publiciteit over de gifbelt in Alphen aan den Rijn staat de bodemvervuiling weer volop in de belangstelling. Minister Nijpels speelde hierop in door vorige week scherpere maatregelen tegen het storten van afval aan te kondigen. Met spoed wordt op Nijpels' departement gewerkt aan een wetsontwerp op dit gebied. Dat klinkt mooi. maar het lijkt op het dempen van de put, nadat het kalf verdronken is.

Milieubeheer had tot aan de jaren zeventig eigenlijk buitengewoon weinig aandacht in de Nederlandse samenleving en dientengevolge ook in de Nederlandse politiek. Een politicus "scoorde" niet als hij, zij het soms in wat tussenzinnen, de zorg voor het milieu aanroerde. Eigenlijk was er sprake van een vorm van zorgeloosheid op dit gebied. Dat is in feite niemand kwalijk te nemen, want het was gewoon een algemeen levend gevoel.

Het beginselprogram van de oudste politieke partij in ons land, de SGP. spreekt in artikel 8 van de taak van de overheid in het verhinderen van "verontreiniging van het water en de openbare weg en van de dampkring". Die tekst was er al vóórdat milieubeheer een politiek aandachtspunt in ons land werd. Soms lijkt de SGP daarop wel eens wat trots te zijn. maar dan is het toch goed te blijven bedenken dat het "handen en voeten geven" aan deze tekst ook in deze partij van aanzienlijk recentere datum is.

Prioriteit

Bovendien schroomt ook de SGP om de zorg voor het milieu tot een absolute prioriteit te verheffen. En dat zou het van lieverlee toch moeten worden, niet alleen op nationaal maar ook op internationaal niveau. Aan die prioriteit behoren in feite andere activiteiten, zoals bij voorbeeld economische, ondergeschikt te zijn. Wel, het is te vrezen dat de hiervoor noodzakelijke mentaliteitsverandering nauwelijks te realiseren is.

Is milieubeheer eigenlijk wel een taak voor de overheid? Het antwoord op deze vraag kan alleen maar een duidelijk "ja" zijn. Milieubeheer is bij uitstek een taak voor de overheid. Naast de individuele plicht voor iedere inwoner om als rentmeester met de schepping om te gaan, zou het zelfs in de visie van hen die een "nachtwakersstaat" voorstaan tot de taak van de overheid moeten behoren te regelen dat zorgvuldig met het milieu of de schepping wordt omgesprongen.

Vanuit dit gezichtspunt is het eigenlijk merkwaardig dat pas sinds juli 1971 een minister van milieubeheer —toen milieuhygiëne genoemd— een plaats in het kabinet kreeg, in de persoon van minister Stuyt. Daarentegen bestaat het ministerie van economische zaken al sinds 6 november 1877, toen minister Tak van Poortvliet als eerste minister van waterstaat, handel en nijverheid aantrad.

Economisch gewin

Juist in het toen nog relatief christelijk denkend Nederland had het rentmeesterschap toch voorrang moeten krijgen boven economisch gewin. Dat was toen niet het geval en het is te vrezen dat dat ook nu nog steeds niet het geval is. Ondanks alle verontrustende berichten over vernietiging van dampkring, water en bodem blijft het economisch gewin het winnen van milieubeheer.

Overal in de wereld worden kerncentrales gebouwd, ondanks het feit dat er geen verantwoorde oplossing is voor het kernafval en de risico's in feite onberekenbaar en onbeheersbaar zijn. Zie slechts de Tsjernobil-ramp van 1986, waarvan, volgens geleerden, de gevolgen zeventig jaar later nog merkbaar zullen zijn. Het bedrijfsleven gaat door met produktie, terwijl veel chemisch afval niet verantwoord kan worden vernietigd.

De boeren gaan door met hun bio-industrie en produceren mestoverschotten, die desnoods illegaal worden gedumpt, zoals vorige week in de omgeving van Elburg is geconstateerd. In feite blijkt uit de zorgeloosheid op het gebied van milieubeheer ook dat bijbels rentmeesterschap een theoretisch begrip is geworden voor de meesten in onze samenleving. Tot die categorie moeten, helaas, ook veel christenen worden gerekend.

De vervuiler

De overheid heeft de plicht strenge regels uit te vaardigen voor een verantwoord milieubeheer in en door alle geledingen van onze samenleving. Wie daarvan de kosten moeten dragen? De vervuilers! Op een deze week in Hamburg gehouden internationale conferentie over bodemsanering gaf het Nederlandse bedrijfsleven te kennen dat de aanpak van de bodemverontreiniging voor de bedrijven te duur is.

Totale bodemsanering zou in de komende 25 jaar zo'n anderhalf miljard gulden per jaar vergen. Dat is niet "niks", maar daarom mag deze klaagzang van het bedrijfsleven voor de overheid nog geen reden zijn om op dit gebied pas op de plaats te maken. Lucht, water en bodem moeten gereinigd en schoon gehouden worden. Er is in de afgelopen jaren op het gebied van de lucht al het een en ander bereikt. Verantwoord rentmeesterschap vereist dat daarmee wordt doorgegaan.

Het bouwen en bewaren van de schepping is een goddelijke opdracht, die niet genegeerd kan en mag worden. Wanbeheer, verwaarlozing van het rentmeesterschap, is "zonde" in de meest wezenlijke betekenis van het woord. Het is aan de overheid om ook op dit gebied "de ongebondenheid der mensen te bedwingen". Daarvoor draagt die overheid "het zwaard", zoals de Kerk in artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis belijdt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen