Boeiende beschrijving van kerkgeschiedenis Hierden

Monique Lourens schrijft dat in "Hoort! de bel luidt", waarin zij het kerkelijk leven in Hierden beschrijft. Zij gebruikte dit onderwerp voor haar kerkelijk examen aan de theologische faculteit te Utrecht.
Reeds rond het jaar 1000 is er van kerkelijk leven sprake in Hierden. Veel is van die eerste periode niet meer te achterhalen. De geschiedenis tot 1658 wordt dan ook in vogelvlucht vermeld. Belangrijkste moment is de Reformatie. Na 1581 waren op de Veluwe alle rooms-katholieke bijeenkomsten verboden.

Schoolkerkje
De eigen kerkelijke geschiedenis van Hierden begint eigenlijk in 1658. Het stedelijk bestuur van Harderwijk besloot toen om in Hierden een schoolkerkje te bouwen. In dit schoolhuis werd de kinderen van de buurtschap, die toen uit 300 personen bestond, de lees- en schrijfkunst bijgebracht. Ook werden zij onderwezen in de eerste beginselen van de christelijke godsdienst. Op zondagmiddag werd uit de Heidelberger Catechismus gecatechiseerd. Voor dit doel werden catechiseermeesters en schoolmeesters aangesteld, mede om het werk van de predikanten uit Harderwijk te verlichten.
Van 1659-1741 zijn deze catechiseermeesters in functie geweest. Joh. van Bommel, die aanvankelijk ook catechiseermeester was, werd in 1741 de eerste predikant. De bepaald niet hoge vergoedingen waren regelmatig onderwerp van gesprek.

Begiftigers
Toen ds. Van Bommel predikant werd, werden de sacramenten bediend naar de wijze van de "7 artikelen van de Hierdense Kerkorde", die op 13 februari 1741 werd vastgesteld. Het school- en catechisatiegebouw werd omgebouwd tot kerk. Bij de intreepreek waren de magistraten van Harderwijk aanwezig als „begiftigers en gront-bouheeren deser kerk". Hierden had nu wel een predikant maar nog geen eigen kerkeraad: allerlei zaken werden nog steeds vanuit Harderwijk geregeld. Dit zou zou voortgaan tot het jaar 1816, toen er schreden gezet werden op het pad naar de onafhankelijkheid.
De Doleantie heeft geen invloed gehad op het kerkelijk leven in Hierden. De gemeente groeide en er was eensgezindheid tussen de gemeente, kerkeraad en predikant. Ds. D. Bax diende twintig jaar de gemeente, van 1896 tot 1916. Hij zag toe op het zedelijk leven in Hierden. 'Voortijdige vreugde' kwam bij jonge mensen nog al eens voor. De kerkeraad besloot toen Bax predikant was, dat de normale zondag om te dopen de laatste van de maand was. Kinderen die geboren waren als het huwelijk nog geen negen maanden oud was en buitenechtelijke kinderen werden op de tweede zondag van de maand gedoopt. Kerkeraden nemen wel eens een besluit waarop men later terugkomt; dat zal met dit besluit ook wel zo geweest zijn.

Kerk en school
Monique Lourens constateert dat in de hervormde gemeente van haar woonplaats, Hierden, waar ze haar geestelijk thuis vindt, er vanouds een goede band is tussen de kerk en de school. Het verenigingsleven groeide, waardoor het nodig was dat er goede ruimte kwam om het verenigingswerk voortgang te laten hebben. Het gevolg was de bouw van een kerkelijk centrum. In het plan Frankrijk, buiten Hierden, is inmiddels een houten kapel van de grond gekomen. Dat was nodig door het toenemende kerkbezoek. Er is een fonds "Tweede predikantsplaats" gesticht om de vestiging van een tweede predikant in de gemeente voor te bereiden.

Het zal heel wat zoek- en speurwerk gekost hebben om de gegevens te verzamelen om de scriptie voor het kerkelijk examen te kunnen schrijven. Velen zullen dankbaar zijn dat deze ook in druk is uitgekomen. Veel is nu aan de vergetelheid ontrukt en zo blijft ook dit Veluws stukje kerkgeschiedenis voor het nageslacht bewaard.

N.a.v.: "Hoort! de bel luidt" kerkelijk leven in Hierden; door Monique Lourens; uitgave Buijten & Schipperheijn, Amsterdam; 94 bladzijden, prijs 12,50 gulden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen