Kleinste kerkje in ons land wordt verplaatst
Gierige neef bouwde miniatuurkapel
DINXPERLO — Neef Theodoor Theophill is niet bepaald scheutig geweest toen hij in opdracht van zijn oom Gerard te Rietstap een deel van de erfenis besteedde aan de bouw van een kerk. Het werd het kleinste kerkje van Nederland dat zich in het Achterhoekse Dinxperlo bevindt. Wat neef Theodoor nooit heeft kunnen vermoeden: Dinxperio acht het kerkje dermate waardevol dat het wordt verplaatst en gerestaureerd.
Toen in begin 1900 Gerard te Rietstap, eigenaar van Havezathe De Rietstap in Dinxperio, zijn testament liet maken vermaakte hij 5500 gulden aan de St. Petrus en Paulusparochie te Breedenbroek/Dinxperlo en alle andere bezittingen aan de congregatie van de Zusters der Liefde uit Tilburg, met als voorwaarde, dat huize De Rietstap omgezet moest worden in een klooster annex ziekenhuis. Tevens was het zijn wens dat de nonnen een bewaarschool in Dinxperlo zouden stichten.
De zusters zagen echter geen heil in de testamentaire beschikking omdat de bevolking van Dinxperlo overwegend de protestantse godsdienst aanhing en ook omdat de omringende plaatsen al ziekenhuizen hadden. De zusters zagen van de erfenis af. Ze lieten De Rietstap over aan de volgende kandidaat, mr. Theodoor Theophille te Rietstap, notaris te 's-Gravenhage.
Theodoor hapte gretig toe maar voldeed op bijzonder summiere wijze aan de voorwaarde om een kerk te bouwen. Het klooster is er nooit gekomen, alleen de kapel. Helaas had oom Gerard in het testament niet vemeld hoe groot de kapel moest worden....
Op 28 oktober 1911 richtte C. H. Roeterink uit Dinxperlo in opdracht van mr. Te Rietstap het verzoek aan het gemeentebestuur van Dinxperlo om bij De Rietstap een kapel te mogen bouwen. Het plan werd goedgekeurd en uitgevoerd door ene Roerdink.
Miniatuur
Zo verscheen in 1911 op een stuk grond van Havezathe De Rietstap een kerkje van 4,5 meter breed, 6,40 meter lang en 5 meter hoog, het torentje steekt hier nog eens 5,5 meter bovenuit. Het interieur bestond uit enkele banken met op het priesterkoor een miniatuuraltaar en daarachter een schilderij, voorstellend de kruisafname van Christus.
Voor zover bekend is er in het kerkje nooit een dienst gehouden en is het zelfs nooit gewijd. Het verhaal gaat dat de bisschop van Utrecht Theodoors investering wat al te krenterig vond en daarom de kerk nooit heeft willen wijden. Hoe het ook zij, de kerkgangers mochten het kapelletje nogal eens met een minachtende blik beschouwen, de kippen deden dat niet. Jarenlang vonden zij in de kerk een goed onderkomen. Ook heeft het gebouw dienst gedaan als bergruimte. Echter, de tijden veranderden. Men ging beseffen dat de kerk een curiositeit was en zo kwam het gebouw op 's Rijks monumentenlijst terecht. Enige jaren geleden kocht de gemeente Dinxperlo het Rietstap-complex (boerderij, grond, kerkje) op. De Rietstap ligt namelijk in een gebied dat geheel als industrieterrein is bestemd en dit terrein moest uitgebreid worden. Maar wat moest er met het kerkje gebeuren?
Verkopers
De gemeente besloot het gehele complex te verkopen. De zaak werd in handen gegeven van een makelaar. Hij moest proberen het geheel zo aan de man te brengen dat het goed zou zijn in te passen in de plannen met dit gebied, evenwel met eerbiediging van de beperkingen die er in dit verband met de kerk aan werden gesteld. Even leek het erop dat een gelukkige oplossing zou worden gevonden, want er diende zich iemand aan die er een bedrijf in wilde vestigen voor de restauratie van antieke rijtuigen. Op de valreep ging dit niet door.
B en w beraadde zich opnieuw over de toekomst van het kerkje en kwam met het voorstel om de kerk een stukje te verplaatsen. Monumentenzorg bleek geen bezwaar te hebben. Het kerkje was inmiddels zo vervallen dat verplaatsing meteen als restauratie beschouwd kon worden. Als nieuwe bestemming werd een stuk grond slechts enkele tientallen meters verderop gekozen.
Verhuizing
Inmiddels is de verhuizing in volle gang. Het hele karwei — afbreken, opbouwen, restaureren — gebeurt door de Hacron, de afdeling buitenobjecten van het werkvoorzieningsschap Hameland. De verwachting is dat de hele operatie eind dit jaar voltooid zal zijn. De kosten van het project bedragen ongeveer 100.000 gulden.
Aan de oplossing van problemen rond het kleine kerkje is een belangrijke bijdrage geleverd door de Stichting Bewaar 't Olde. Bij een nieuwe bestemming voor het kerkje wordt onder meer gedacht aan een plaatselijk VVV-kantoor. Ook wil men het gebouw voor toeristen openstellen. Het produkt van de gierige aard van mr. Theodoor Theophille te Rietstap zal dan voor iedereen te bezichtigen zijn.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 26 augustus 1983
Reformatorisch Dagblad | 26 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 26 augustus 1983
Reformatorisch Dagblad | 26 Pagina's